Παγκόσμιος συναγερμός για ιλαρά, κοκκύτη, φυματίωση και γρίπη
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ιατρική κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου καθώς παλιές, εξαιρετικά μεταδοτικές και επικίνδυνες ασθένειες επιστρέφουν με ανησυχητική δυναμική, με τον ΠΟΥ να προχωρά σε ανακοινώσεις. Ιλαρά, κοκκύτης, φυματίωση και γρίπη καταγράφουν αξιοσημείωτη άνοδο σε κρούσματα, σε χώρες της Ευρώπης, της Ασίας, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η αύξηση των περιστατικών αυτών των νόσων αποδίδεται, σύμφωνα με επιδημιολόγους και διεθνείς οργανισμούς υγείας, στη σημαντική μείωση των ποσοστών εμβολιασμού, η οποία παρατηρήθηκε εν μέσω της πανδημίας. Ο εμβολιαστικός «εκτροχιασμός» που προκάλεσε η παγκόσμια υγειονομική κρίση φαίνεται πως τώρα αποδίδει ένα επικίνδυνο «τίμημα».
ΠΟΥ: Επικίνδυνη και εξαιρετικά μεταδοτική η ιλαρά
Η ιλαρά συγκαταλέγεται στις πιο μεταδοτικές λοιμώδεις ασθένειες παγκοσμίως. Ένα και μόνο άτομο που νοσεί μπορεί να μολύνει έως και 18 άλλους ανθρώπους, σε συνθήκες ανεπαρκούς εμβολιαστικής κάλυψης.
Το 2024, η ιλαρά έχει κάνει αισθητή την παρουσία της με έξαρση κρουσμάτων σε χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία, αλλά και σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ. Πρόκειται για χώρες όπου η ασθένεια είχε σχεδόν εξαλειφθεί, αλλά πλέον καταγράφονται μικρές επιδημίες, με ιδιαίτερα ευάλωτο τον παιδικό πληθυσμό.
Κοκκύτης: Η «νόσος του βήχα των 100 ημερών» σε έξαρση
Ο κοκκύτης ή αλλιώς «βήχας των 100 ημερών», που προκαλεί σοβαρές αναπνευστικές δυσκολίες και είναι δυνητικά θανατηφόρος για τα βρέφη, καταγράφει ραγδαία αύξηση. Στην Κίνα, τα περιστατικά δεκαπλασιάστηκαν το 2024, ενώ η Ευρώπη ακολουθεί την ίδια ανησυχητική τροχιά.
Η υποτίμηση του εμβολιασμού κατά του κοκκύτη και η χαλάρωση της δημόσιας υγειονομικής επιτήρησης έχουν συμβάλει στην αναβίωση της νόσου. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα συμπτώματα συγχέονται αρχικά με απλό βήχα ή γρίπη, καθυστερώντας τη διάγνωση και διευκολύνοντας τη διασπορά.
Φυματίωση: Μια ύπουλη, ανθεκτική και θανατηφόρα απειλή
Η φυματίωση παραμένει μια από τις πιο θανατηφόρες λοιμώξεις στον πλανήτη, ακόμη και μετά την πανδημία του κορωνοϊού. Ειδικά η ανθεκτική στα φάρμακα φυματίωση – που δεν ανταποκρίνεται στις συνήθεις αγωγές – αποτελεί μείζονα απειλή για τη δημόσια υγεία.
Το 2023 εντοπίστηκαν παγκοσμίως σχεδόν ένα εκατομμύριο τέτοια περιστατικά, ωστόσο λιγότερο από το 50% αντιμετωπίστηκε επαρκώς, εξαιτίας ελλείψεων, ακριβών φαρμάκων και ανεπαρκών συστημάτων υγείας. Οι ειδικοί προειδοποιούν πως αν δεν αναστραφεί η κατάσταση, η φυματίωση μπορεί να αποτελέσει την επόμενη μεγάλη παγκόσμια κρίση.
Ο αντίκτυπος της πανδημίας στην ανοσία
Η πανδημία, εκτός από τη δική της άμεση επίπτωση, προκάλεσε και σοβαρές δευτερογενείς επιπτώσεις στην ανοσολογική άμυνα του πληθυσμού. Η μακροχρόνια χρήση μάσκας, οι καραντίνες και η μειωμένη έκθεση σε ιούς είχαν ως αποτέλεσμα το «αποστειρωμένο» ανοσοποιητικό σύστημα πολλών ανθρώπων -κυρίως παιδιών- να αποδυναμωθεί.
Παράλληλα, τα προγράμματα παιδικών εμβολιασμών ανεστάλησαν ή καθυστέρησαν σε πολλές χώρες, με αποτέλεσμα χιλιάδες παιδιά να μείνουν ακάλυπτα έναντι επικίνδυνων λοιμώξεων.
Η σημασία της επανεκκίνησης των εμβολιασμών
Η επαναφορά των καθολικών εμβολιαστικών προγραμμάτων αποτελεί ζήτημα ύψιστης προτεραιότητας για τις κυβερνήσεις και τους διεθνείς οργανισμούς. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, αλλά και τα εθνικά Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων, καλούν σε δράση για την άμεση αναπλήρωση των εμβολιαστικών κενών.
Η μαζική ανοσοποίηση είναι το μόνο αποτελεσματικό μέτρο για τη συγκράτηση της εξάπλωσης των μεταδοτικών ασθενειών, ενώ προστατεύει όχι μόνο τα άτομα που εμβολιάζονται, αλλά και ολόκληρες κοινότητες μέσω της «συλλογικής ανοσίας».
Χρήσιμες συμβουλές για πολίτες και γονείς
- Ελέγξτε το βιβλιάριο υγείας των παιδιών σας – Βεβαιωθείτε ότι έχουν πραγματοποιηθεί όλοι οι προβλεπόμενοι εμβολιασμοί.
- Μιλήστε με τον παιδίατρο ή τον γιατρό σας – Μπορεί να σας ενημερώσει για καθυστερημένα ή λησμονημένα εμβόλια.
- Μην αμελείτε τα ετήσια εμβόλια, όπως της γρίπης, ειδικά για παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με χρόνια νοσήματα.
- Αποφύγετε τις πηγές παραπληροφόρησης – Επιλέγετε πάντα επίσημες πηγές όπως οι υγειονομικές αρχές και ο ΠΟΥ.
- Ενημερωθείτε για πιθανές επιδημίες στην περιοχή σας, ειδικά πριν από ταξίδια.
Χρήσιμοι σύνδεσμοι και πηγές ενημέρωσης
- Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ)
https://eody.gov.gr/ - Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO)
https://www.who.int/ - Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC)
https://www.ecdc.europa.eu - Υπουργείο Υγείας Ελλάδας
https://www.moh.gov.gr - Unicef για τους εμβολιασμούς
https://www.unicef.org/immunization
Η δημόσια υγεία δεν είναι δεδομένη και για τον λόγο αυτό η πρόληψη μέσω του εμβολιασμού είναι όχι μόνο επιστημονικά κατοχυρωμένη, αλλά και κοινωνικά αναγκαία. Η επαγρύπνηση, η ενημέρωση και η υπευθυνότητα είναι τα καλύτερα «εμβόλια» κατά της άγνοιας και της εξάπλωσης επικίνδυνων ασθενειών.