Ο προσωρινός διοικητής της NASA και υπουργός Μεταφορών των ΗΠΑ, Σον Ντάφι, αναμένεται να ανακοινώσει μέσα στην εβδομάδα σχέδια για την κατασκευή ενός πυρηνικού αντιδραστήρα στη Σελήνη, σύμφωνα με έγγραφα που εξασφάλισε το Politico.
Η κίνηση αποτελεί την πρώτη μεγάλη πρωτοβουλία του πρώην παρουσιαστή του Fox News, που βρίσκεται στην κορυφή της διαστημικής υπηρεσίας, και συμπίπτει με την έναρξη δραστικών περικοπών στον προϋπολογισμό της NASA.
«Πρόκειται για τη νίκη στον δεύτερο διαστημικό αγώνα», δήλωσε ανώτατος αξιωματούχος της NASA, που μίλησε υπό το καθεστώς της ανωνυμίας για να σχολιάσει τα έγγραφα πριν από τη δημόσια κυκλοφορία τους.
Η οδηγία του Ντάφι προβλέπει τον ορισμό αρμόδιου στελέχους της NASA για την επίβλεψη του έργου εντός 30 ημερών, καθώς και την έκδοση πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς εμπορικές εταιρείες εντός 60 ημερών.
Σύμφωνα με τους New York Times, ο πυρηνικός αντιδραστήρας θα πρέπει να παράγει τουλάχιστον 100 κιλοβάτ ηλεκτρικής ενέργειας -ποσότητα αρκετή για την κάλυψη των αναγκών περίπου 80 νοικοκυριών στις ΗΠΑ- και να είναι έτοιμος για εκτόξευση στα τέλη του 2029.
Στο παρελθόν, η NASA είχε χρηματοδοτήσει έρευνα για έναν αντιδραστήρα 40 κιλοβάτ, με προγραμματισμένο χρονοδιάγραμμα εκτόξευσης στις αρχές της δεκαετίας του 2030.
Η επιλογή εταιρειών ικανών να εκτοξεύσουν αντιδραστήρα έως το 2030 συνδέεται άμεσα με τις φιλοδοξίες της Κίνας, η οποία σκοπεύει να στείλει τότε τον πρώτο της αστροναύτη στη Σελήνη.
«Η πρώτη χώρα που θα αποκτήσει αντιδραστήρα μπορεί να “κηρύξει ζώνη απαγόρευσης εισόδου”, κάτι που θα παρεμπόδιζε σημαντικά τις Ηνωμένες Πολιτείες», αναφέρεται στην οδηγία, αποτυπώνοντας την ανησυχία της NASA για την κοινή διαστημική πρωτοβουλία Κίνας–Ρωσίας.
Παράλληλα, ο Ντάφι υπέγραψε και οδηγία για την ταχύτερη αντικατάσταση του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), με την ελπίδα η NASA να έχει νέο σταθμό σε τροχιά μέχρι το 2030.
Η οδηγία τροποποιεί τον τρόπο ανάθεσης συμβολαίων από τη NASA, παρέχοντας μεγαλύτερη ευελιξία, αναφέρουν οι New York Times. Η υπηρεσία σκοπεύει να αναθέσει τουλάχιστον σε δύο εταιρείες σχετική σύμβαση εντός έξι μηνών από την έκδοση της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων.
Σε αντίθετη περίπτωση, μόνο η Κίνα θα διατηρεί μόνιμα επανδρωμένο διαστημικό σταθμό σε τροχιά.
Ήδη αρκετές εταιρείες ανταποκρίνονται στην πρόκληση, μεταξύ των οποίων η Axiom Space, η Vast και η Blue Origin, όμως ορισμένοι βουλευτές εκφράζουν ανησυχία ότι η NASA δεν κινείται αρκετά γρήγορα ώστε να τους εξασφαλίσει τους απαραίτητους πόρους.
Ένας πυρηνικός αντιδραστήρας θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμος για μακροχρόνια παραμονή στη Σελήνη, ειδικά κατά τη διάρκεια των νυχτών που διαρκούν δύο εβδομάδες, ωστόσο τα σχέδια της NASA δεν προσδιορίζουν πότε ενδέχεται να κατασκευαστεί μόνιμη βάση στην επιφάνειά της.
Η διαστημική πρωτοβουλία ενισχύει τη γενικότερη στροφή της κυβέρνησης Τραμπ προς τα επανδρωμένα διαστημικά προγράμματα, σημειώνει το Politico.
Ο Λευκός Οίκος έχει προτείνει αυξημένο προϋπολογισμό για την επανδρωμένη εξερεύνηση το 2026, παρά τις μεγάλες περικοπές που εισηγείται για άλλα προγράμματα – μεταξύ αυτών, σχεδόν 50% μείωση για τις επιστημονικές αποστολές.
«Παρόλο που ο προϋπολογισμός δεν έδωσε προτεραιότητα στην πυρηνική πρόωση, αυτό δεν σημαίνει ότι η πυρηνική πρόωση θεωρείται τεχνολογία χωρίς αξία», δήλωσε ο αξιωματούχος της NASA.
Υπενθυμίζεται ότι ο Ντόναλντ Τραμπ διόρισε τον Ντάφι ως προσωρινό διοικητή της NASA τον Ιούλιο, αφού απέσυρε ξαφνικά την υποψηφιότητα του δισεκατομμυριούχου Τζάρεντ Άιζακμαν εν μέσω διένεξης με τον στενό του σύμμαχο, Έλον Μασκ.
Ο διορισμός του Ντάφι είχε δεχτεί επικρίσεις από μέλη του Κογκρέσου, τα οποία αμφισβητούσαν την ικανότητά του να διαχειρίζεται ταυτόχρονα δύο απαιτητικά πόστα, ωστόσο οι τελευταίες πρωτοβουλίες του δείχνουν ότι σκοπεύει να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής της NASA.