Η εξάλειψη του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν είναι ένας στόχος που θα έπρεπε να συμμερίζεται το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου.
Χώρες τόσο της περιοχής όσο και εκτός αυτής επικροτούν την εκστρατεία του Ισραήλ για την καταστροφή του — πολλές, αν και όχι όλες, κρυφά. Όμως ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου φαίνεται να θέλει κάτι περισσότερο από απλή επιδοκιμασία, τουλάχιστον από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι ΗΠΑ διαθέτουν τη βόμβα Massive Ordnance Penetrator (MOP), που μπορεί να διαπεράσει βαθιά στο έδαφος με επαρκή ισχύ ώστε να πλήξει την ιρανική πυρηνική εγκατάσταση στο Φορντόου. Έχουν και τα αεροσκάφη stealth B-2 για τη ρίψη της. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει υιοθετήσει τόσο πολεμοχαρή όσο και διπλωματική στάση — με μια πιο διπλωματική δήλωση την Πέμπτη — αλλά φαίνεται πως εξακολουθεί να εξετάζει ένα ενδεχόμενο άμεσο αμερικανικό πλήγμα τις επόμενες εβδομάδες.
Το Ισραήλ να τελειώσει την δουλειά που ξεκίνησε
Το Ισραήλ, όχι οι Ηνωμένες Πολιτείες, ήταν αυτό που επέλεξε αυτόν τον πόλεμο, με χρονοδιάγραμμα που υπαγόρευσε ο Νετανιάχου. Σύμφωνα με τα ισραηλινά μέσα, ο Τραμπ φέρεται να είπε στον πρωθυπουργό σε τηλεφωνική συνομιλία στις 11 Ιουνίου να σταματήσει να μιλά για στρατιωτική επίθεση κατά του Ιράν, ώστε να δοθεί περισσότερος χρόνος στη διπλωματία. Ωστόσο, λίγες ημέρες αργότερα, ο Νετανιάχου εξαπέλυσε αεροπορική επίθεση. Ο νέος γύρος πυρηνικών διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν είχε προγραμματιστεί για την επόμενη Κυριακή, αλλά το Ιράν, όντας υπό επίθεση, ακύρωσε την συνάντηση.
Το Ισραήλ θα πρέπει να ολοκληρώσει την επιχείρηση μόνο του, αντί να περιμένει από τις ΗΠΑ να εμπλακούν βιαστικά στη σύγκρουση. Πιθανότατα, οι Ισραηλινοί έχουν ήδη εναλλακτικές λύσεις κατά νου — και υπάρχουν αρκετές. Το Ισραήλ μπορεί να χρησιμοποιήσει δικές του, μικρότερης ισχύος διατρητικές βόμβες για να πλήξει την εγκατάσταση — ίσως όχι τόσο αποτελεσματικές όσο μία αμερικανική MOP, αλλά ικανές παρ’ όλα αυτά.
Οι εναλλακτικές
Το Ισραήλ θα μπορούσε να βομβαρδίσει τις εισόδους στο Φορντόου, το οποίο είναι θαμμένο βαθιά μέσα σε ένα βουνό, καθώς και τις υποδομές που το υποστηρίζουν, όπως τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις και τους δρόμους πρόσβασης, καθιστώντας το μη λειτουργικό. Θα μπορούσε επίσης να στείλει κομάντο στην εγκατάσταση — μια επικίνδυνη αποστολή, αλλά πιο εφικτή αν η ιρανική αεράμυνα έχει καταστραφεί και ο στρατός της χώρας είναι σε σύγχυση. (Να θυμηθούμε την τολμηρή επιχείρηση του Ισραήλ το 1976 στο αεροδρόμιο Έντεμπε της Ουγκάντας για τη διάσωση Ισραηλινών ομήρων — μια θρυλική επιχείρηση στην οποία σκοτώθηκε ο Γιοντανάν Νετανιάχου, μεγαλύτερος αδελφός του πρωθυπουργού και διοικητής της μονάδας).
Το να επιτραπεί στο Ισραήλ να ολοκληρώσει μόνο του την αποστολή θα προσέφερε μακροπρόθεσμα οφέλη τόσο για το ίδιο όσο και για τις Ηνωμένες Πολιτείες
Για το Ισραήλ, η αυτόνομη δράση θα αποκαθιστούσε σαφώς τον αποτρεπτικό του χαρακτήρα σε μια ασταθή περιοχή. Η περιφερειακή του θέση και το αίσθημα ασφάλειας καταρρακώθηκαν μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, που άφησαν πίσω 1.200 νεκρούς και δεκάδες ομήρους. Έκτοτε, το Ισραήλ έχει εξουδετερώσει τη Χαμάς ως απειλή και έχει σε μεγάλο βαθμό αποδυναμώσει τη Χεζμπολάχ, ιρανικό πληρεξούσιο, στον νότιο Λίβανο. Το Ισραήλ ενδέχεται να θέλει να δείξει ότι μπορεί να αντιμετωπίσει αυτό που θεωρεί ως τη μεγαλύτερη υπαρξιακή του απειλή — ένα Ιράν με πυρηνική δυνατότητα — χωρίς άμεση αμερικανική βοήθεια.
Αν οι ΗΠΑ μείνουν εκτός, θα μειώσουν τον κίνδυνο το Ιράν να επιτεθεί στη ναυσιπλοΐα του Περσικού Κόλπου ή σε αμερικανικές βάσεις στην περιοχή. Ο Τραμπ επίσης θα τοποθετούνταν κατάλληλα για να επιτύχει μια βιώσιμη συμφωνία με το Ιράν. Ακόμα κι αν το Ισραήλ καταστρέψει ή υποβαθμίσει σημαντικά τις δυνατότητες εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν, το καθεστώς που θα επιβιώσει πιθανότατα θα θελήσει να ανασυγκροτήσει το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Ενδέχεται να δεχτεί βοήθεια από συμμάχους με πυρηνικά όπλα, όπως η Ρωσία, η Κίνα και η Βόρεια Κορέα. Εκτός από μια χαοτική αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν, η αποτροπή ενός κύκλου συνεχών στρατιωτικών πληγμάτων στο μέλλον θα απαιτούσε μια διαπραγματευμένη λύση με την ηγεσία που θα απομείνει. Ο Τραμπ φαίνεται να ενδιαφέρεται να παίξει τον ρόλο του διαμεσολαβητή, κάτι που θα ήταν ευκολότερο αν οι Ισραηλινοί ένιωθαν ικανοποιημένοι από τον βαθμό της καταστροφής που προκάλεσαν στο Ιράν, ενώ η Τεχεράνη δεν θεωρούσε τις ΗΠΑ άμεσο στρατιωτικό αντίπαλο.
Μπορεί να υποστηριχθεί πως το μόνο χειρότερο από την άμεση αμερικανική εμπλοκή θα ήταν μια αποτυχημένη ισραηλινή εκστρατεία καταστροφής του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, που θα άφηνε τους μουλάδες με την ικανότητα να κατασκευάσουν πυρηνικά όπλα, με τη βεβαιότητα πως οι εχθροί τους δεν έχουν τη δύναμη ή τη θέληση να τα καταστρέψουν, και με το κίνητρο να προστατέψουν το καθεστώς τους με το απόλυτο όπλο.
Όμως οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν βρίσκονται προς το παρόν αντιμέτωπες με μια τόσο δυσοίωνη επιλογή. Ο Τραμπ πρέπει να το ξεκαθαρίσει στον Νετανιάχου.