Tεχνητή νοημοσύνη: Πώς ο Σι τζινπίνγκ σχεδιάζει να νικήσει τον Τραμπ στον τεχνολογικό πόλεμο Κίνας – ΗΠΑ

ΗΠΑ και Κίνα εντείνουν τις δραστηριότητές τους σε κάθε τεχνολογικό πεδίο, από τη νέα μάχη του διαστήματος μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη, όπου ο Σι τζινπίνγκ σχεδιάζει να επικρατήσει του Αμερικανού ομολόγου του, Ντόναλντ Τραμπ.

Στις 21 Μαΐου, ο αντιπρόεδρος της Αμερικής, Τζέι Ντι Βανς, περιέγραψε την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης ως «έναν αγώνα εξοπλισμών» με την Κίνα. Εάν η Αμερική σταματούσε λόγω ανησυχιών σχετικά με την ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης, είπε, μπορεί να βρεθεί «σκλαβωμένη από την αναπτυσσόμενη τεχνητή νοημοσύνη της Κίνας».

Η ιδέα μιας αναμέτρησης υπερδυνάμεων που θα κορυφωθεί σε μια στιγμή θριάμβου ή ήττας κυκλοφορεί ασταμάτητα στην Ουάσιγκτον και όχι μόνο. Αυτόν τον μήνα, οι επικεφαλής των OpenAI, AMD, CoreWeave και Microsoft άσκησαν πιέσεις για πιο χαλαρούς νόμους, θέτοντας την τεχνητή νοημοσύνη στο επίκεντρο της παγκόσμιας ηγεμονίας.

1 τρισ. δολάρια ως το 2030

Στις 15 Μαΐου, ο Τραμπ μεσολάβησε σε μια συμφωνία τεχνητής νοημοσύνης των ΗΠΑ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που, όπως είπε, θα διασφάλιζε την αμερικανική «κυριαρχία στην τεχνητή νοημοσύνη». Η Αμερική σχεδιάζει να δαπανήσει πάνω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια έως το 2030 σε κέντρα δεδομένων για μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης.

Η τεχνολογική «έκρηξη» της DeepSeek», τον Ιανουάριο, οπότε και η κινεζική εταιρεία παρουσίασε ένα μεγάλο γλωσσικό μοντέλο (LLM) που ταιριάζει με τις δυνατότητες ενός μοντέλου OpenAI, επιβεβαίωσε ότι η Κίνα κοντράρει ευθέως την Αμερική.

Αλλά σε μια πρόσφατη συνάντηση της ηγεσίας του κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος υποδηλώθηκε πως ο ασιατικό γίγαντας προετοιμάζεται για ένα διαφορετικό είδος στρατηγικής κούρσας, αναφέρει ο Economist.

«Οι αμερικανικές εταιρείες επικεντρώνονται στα μοντέλα μοντέλο, αλλά οι Κινέζοι παίκτες δίνουν έμφαση στην πρακτική εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης», λέει ο Zhang Yaqin του Πανεπιστημίου Tsinghua, πρώην epikefal;hw της Baidu, ενός τεχνολογικού κολοσσού.

 

Αυτή η εστίαση σε πρακτικές εφαρμογές -από τα εργοστάσια στους καταναλωτές- είναι ο τρόπος με τον οποίο η Κίνα πήρε το προβάδισμα στο ηλεκτρονικό εμπόριο και τις ηλεκτρονικές πληρωμές.

Στις 19 Μαΐου, ο Jensen Huang, ο επικεφαλής της Nvidia, μιας εταιρείας τσιπ, προειδοποίησε ότι η Αμερική θα ηττηθεί εκ νέου από την Κίνα. Εάν οι αμερικανικές εταιρείες δεν ανταγωνίζονται τις κινεζικές ενόσω εκείνες χτίζουν ένα «πλούσιο οικοσύστημα», τότε η κινεζική τεχνολογία και η ηγεσία της «θα διαδοθούν σε όλο τον κόσμο», είπε στο Stratechery.

Η άποψη της Αμερικής για την τεχνητή νοημοσύνη είναι συχνά αφηρημένη και υπερβολική. Τα LLMs αναμένεται να ταιριάζουν με τις γνωστικές ικανότητες των ανθρώπων, με τους ειδικούς να πιστεύουν ότι αυτός ο ρουβίκωνας της γενικής τεχνητής νοημοσύνης (AGI) θα ξεπεραστεί σε μερικά χρόνια.

Ο Sam Altman, ο επικεφαλής της OpenAI, πιστεύει ότι το επόμενο βήμα θα μπορούσε να είναι τα υπερευφυή συστήματα που στην πραγματικότητα ξεπερνούν τις ανθρώπινες ικανότητες σε γνωστικές εργασίες.

 

Το να είσαι ο πρώτος που ανέπτυξε ένα μοντέλο ικανό να βελτιώνεται διαρκώς, μπορεί να δημιουργήσει ένα αποφασιστικό πλεονέκτημα συγκρίσιμο με το να είσαι ο πρώτος που ανέπτυξε μια πυρηνική βόμβα.

Εταιρείες όπως η Tencent και η Baidu επιμένουν να παραμένουν ανταγωνιστικές στην παγκόσμια κούρσα

Ο Barath Harithas του CSIS, ενός think tank, σημειώνει ότι οι Αμερικανοί σχεδιαστές πιστεύουν ότι «η χώρα που θα κόψει πρώτη το νήμα της AGI θα φτιάξει μια εκατόχρονη δυναστεία». Οι έλεγχοι των εξαγωγών της Αμερικής στους ημιαγωγούς τέθηκαν ακριβώς για να εξασφαλίσουν ότι η Κίνα δεν θα πάρει την πρωτοκαθεδρία.

Είναι αλήθεια ότι και ορισμένοι Κινέζοι επιχειρηματίες πιστεύουν στην κούρσα των εξοπλισμών. Ο Liang Wenfeng, ιδρυτής της DeepSeek, έχει θέσει την ανάπτυξη της AGI ως αποστολή της εταιρείας του και επίσης εκτιμά ότι μπορεί να τη φέρει εις πέρας ακόμη και σε δύο χρόνια.

Τον περασμένο μήνα, το Qiushi, το πιο έγκυρο περιοδικό του κινεζικού κομμουνιστικού κόμματος, περιέγραψε την AGI ως ένα εργαλείο «για την προώθηση της ανθρώπινης κατανόησης και του μετασχηματισμού του κόσμου».

Στην Κίνα, ο όρος για την AGI, tongyong rengong zhineng, είθισται να χρησιμοποιείται για μια «τεχνητή νοημοσύνη γενικής χρήσης» που έχει πολλαπλές χρήσεις, σε αντίθεση με τον δυτικό όρο που μιλά για ένα υπεράνθρωπο ή αυτοβελτιούμενο σύστημα.

Τον Απρίλιο, το Πολιτικό Γραφείο του κομμουνιστικού κόμματος συνήλθε για τη δεύτερη συνεδρία μελέτης για την τεχνητή νοημοσύνη (η πρώτη ήταν το 2018). Στη συνάντηση, ο κ. Σι είπε στους συνεργάτες του ότι η Κίνα πρέπει να επικεντρωθεί στο πώς μπορεί να την εφαρμόζει σε καθημερινές χρήσεις: για αναπτυξιακούς σκοπούς και όχι για μιλιταριστικούς.

Τουλάχιστον δώδεκα επιφανείς ερευνητές και κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν εκφράσει σκεπτικισμό σχετικά με τη συλλογιστική ικανότητα των LLM. Ο Wu Zhaohui, πρώην υπουργός Επιστημών και νυν αντιπρόεδρος ενός κρατικού think tank, είπε ότι η Κίνα πρέπει να εξερευνήσει διαφορετικούς δρόμους προς την AGI.

Γενικότερα, οι Κινέζοι εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι οι Αμερικανοί ομόλογοί του θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο από τους ίδιους για να αναπτύξουν την AGI, σημειώνει ο κ. Zhang της Tsinghua.

«Ενώ οι Αμερικανοί ηγέτες της τεχνολογίας συχνά πλαισιώνουν την τεχνητή νοημοσύνη με ουτοπικές φιλοδοξίες, η κυβέρνηση της Κίνας φαίνεται πιο επικεντρωμένη στη χρήση της για την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων όπως η οικονομική ανάπτυξη και η βιομηχανική αναβάθμιση», λέει ο Karson Elmgren της RAND, ενός άλλου think tank.

Κίνητρα

Η ετήσια έκθεση εργασίας της κινεζικής κυβέρνησης, που εκδόθηκε τον Μάρτιο, αναφέρει μια νέα εκστρατεία που ονομάζεται «AI+», η οποία δίνει προτεραιότητα στις εταιρείες που υιοθετούν την τεχνητή νοημοσύνη στις υπάρχουσες δραστηριότητές τους, συμπεριλαμβανομένων των φυσικών εγκαταστάσεων που χρησιμοποιούν αυτοματοποιημένα ρομπότ.

Αυτό μιμείται την καμπάνια «Internet+», πριν από μια δεκαετία, για τη δημιουργία μιας πιο εξελιγμένης ψηφιακής καταναλωτικής οικονομίας από αυτήν της Δύσης.

Ξεπερνώντας του περιορισμούς των ΗΠΑ

Εν τω μεταξύ, παρά τους αυξανόμενους περιορισμούς των ΗΠΑ στην εξαγωγή προηγμένων μικροτσίπ, κορυφαίες κινεζικές εταιρείες όπως η Tencent και η Baidu επιμένουν να παραμένουν ανταγωνιστικές στην παγκόσμια κούρσα για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI). Η στρατηγική τους περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, αποθέματα κρίσιμων επεξεργαστών, βελτιστοποίηση λογισμικού και ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ημιαγωγών.

Οι περιορισμοί που επιβάλλει η Ουάσινγκτον στην Κίνα για την πρόσβαση σε τσιπ κορυφαίας τεχνολογίας, όπως αυτά των Nvidia και AMD, συνεχίζονται, ακόμη και μετά την κατάργηση μιας επίμαχης ρύθμισης της εποχής Μπάιντεν από τη διοίκηση Τραμπ. Τον Απρίλιο, οι ΗΠΑ αυστηροποίησαν περαιτέρω τον έλεγχο εξαγωγών για συγκεκριμένους επεξεργαστές που χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση και εφαρμογή αλγορίθμων AI.

Παρόλα αυτά, κορυφαίες εταιρείες του κλάδου βρίσκουν εναλλακτικούς δρόμους για να εξασφαλίσουν επιχειρησιακή συνέχεια και τεχνολογική πρόοδο.

Tencent: Αποθέματα GPU και «έξυπνα» μοντέλα

Ο Martin Lau, πρόεδρος της Tencent, δήλωσε πως η εταιρεία διαθέτει «ισχυρό απόθεμα» σε μονάδες γραφικών (GPU), τις οποίες είχε προμηθευτεί πριν τεθούν σε εφαρμογή οι αυστηρότεροι περιορισμοί. Οι GPU είναι κρίσιμης σημασίας για την εκπαίδευση των προηγμένων μοντέλων AI, καθώς προσφέρουν την απαραίτητη υπολογιστική ισχύ.

Ωστόσο, η Tencent δεν ακολουθεί τη λογική της αμερικανικής αγοράς, που βασίζεται στην αδιάκοπη αύξηση των GPU. Σύμφωνα με τον Lau, η εταιρεία κατάφερε να πετύχει υψηλής ποιότητας αποτελέσματα με μικρότερα «σύνολα» GPU, αξιοποιώντας καλύτερα τα υπάρχοντα αποθέματα.

Στο κομμάτι της «εκτέλεσης» των αλγορίθμων (inference), δηλαδή τη φάση όπου το AI μοντέλο εφαρμόζεται σε πραγματικά δεδομένα, η Tencent επενδύει στη βελτιστοποίηση λογισμικού, ώστε να μειωθεί το ενεργειακό και υπολογιστικό αποτύπωμα. Παράλληλα, εξετάζει τη χρήση μικρότερων και πιο αποδοτικών μοντέλων που απαιτούν λιγότερους πόρους.

Η Tencent αξιοποιεί επίσης εγχώρια σχεδιασμένα τσιπ και custom λύσεις που είναι διαθέσιμες εντός Κίνας, μειώνοντας έτσι την εξάρτηση από τις αμερικανικές τεχνολογίες.

Baidu: Κάθετη ενσωμάτωση και ανεξαρτησία

Αντίστοιχα, η Baidu, ο κορυφαίος πάροχος μηχανής αναζήτησης στην Κίνα, δίνει έμφαση στις «ολοκληρωμένες δυνατότητες πλήρους στοίβας» (full stack), δηλαδή την ενοποιημένη διαχείριση υποδομών cloud, αλγορίθμων AI και εφαρμογών, όπως ο ψηφιακός βοηθός ERNIE.

Ο Dou Shen, επικεφαλής της AI cloud δραστηριότητας της εταιρείας, επεσήμανε ότι, ακόμη και χωρίς πρόσβαση στα πλέον εξελιγμένα τσιπ, η Baidu έχει τη δυνατότητα να σχεδιάζει ισχυρές εφαρμογές και να προσφέρει αξία μέσω της δικής της τεχνολογίας.

Με τον έλεγχο μεγάλου μέρους της τεχνολογικής στοίβας, η Baidu καταφέρνει να μειώνει το κόστος λειτουργίας των μοντέλων της. Επενδύει επίσης στην αποδοτικότερη χρήση των διαθέσιμων GPU μέσω εσωτερικών εργαλείων διαχείρισης και λογισμικού.

Ο Shen υπογράμμισε πως η ικανότητα δημιουργίας και λειτουργίας μεγάλων clusters GPU αποτελεί πλέον βασικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον αγώνα για την κυριαρχία στην AI.

Ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας ημιαγωγών

Τόσο η Tencent όσο και η Baidu αναγνωρίζουν τη σημασία της ενίσχυσης της εγχώριας βιομηχανίας ημιαγωγών. Σύμφωνα με τη Baidu, τα τσιπ που σχεδιάζονται και παράγονται στην Κίνα, σε συνδυασμό με την εγχώρια τεχνογνωσία στο λογισμικό, αποτελούν ένα «ισχυρό θεμέλιο για τη μακροπρόθεσμη καινοτομία» στο κινεζικό οικοσύστημα AI.

Παρόλο που η Κίνα εξακολουθεί να υπολείπεται των ΗΠΑ στην παραγωγή GPU και εξειδικευμένων AI τσιπ, έχουν σημειωθεί σημαντικά βήματα προόδου. Ο αναλυτής της Gartner, Gaurav Gupta, επιβεβαιώνει ότι η Κίνα έχει επιδείξει αξιοσημείωτη συνέπεια και φιλοδοξία στην ανάπτυξη ενός πλήρους εγχώριου οικοσυστήματος ημιαγωγών, από τα υλικά και τον εξοπλισμό έως την παραγωγή και την τελική συσκευασία των τσιπ.

Το πολιτικό διακύβευμα

Η πρόοδος αυτή έχει προκαλέσει αντιδράσεις και εντός των ΗΠΑ. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Nvidia, Jensen Huang, χαρακτήρισε τις αμερικανικές εξαγωγικές απαγορεύσεις «αποτυχία», σημειώνοντας ότι τελικά πλήττουν περισσότερο τις ίδιες τις αμερικανικές επιχειρήσεις παρά την Κίνα.

Καθώς η γεωπολιτική αντιπαράθεση επεκτείνεται στην τεχνολογική σφαίρα, οι επιχειρήσεις στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου αναζητούν εναλλακτικές στρατηγικές, με την Τεχνητή Νοημοσύνη να παραμένει το πεδίο σύγκρουσης και καινοτομίας.