Νέα χρονιά, νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή – αλλά οι ίδιες… παλιές μάχες.
Από την αναζωογόνηση των ευρωπαϊκών αγορών για να συμβαδίσουν με την Κίνα και τις ΗΠΑ έως την προώθηση ψηφιακών και πράσινων πρωτοβουλιών, οι Βρυξέλλες αντιμετωπίζουν μια κρίσιμη χρονιά οικονομικών και δημοσιονομικών προκλήσεων.
Το Politico παραθέτει τις βασικές μάχες οικονομικής πολιτικής που διαμορφώνουν το 2025:
Η «ένωση αποταμιεύσεων και επενδύσεων»
Η επί μακρόν «παγωμένη» ένωση κεφαλαιαγορών της ΕΕ μετονομάστηκε σε Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων – αλλά η αλλαγή του ονόματος δεν την έκανε λιγότερο αμφιλεγόμενη.
Δύο σημαντικές νομοθετικές προσπάθειες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη: η αναμόρφωση των κανόνων της ΕΕ για τις επενδύσεις λιανικής (RIS) και η προσπάθειά της να καλύψει τα κενά στους κανόνες διαχείρισης τραπεζικών κρίσεων (CMDI). Και οι δύο έχουν αποδυναμωθεί στις διαπραγματεύσεις, απογοητεύοντας την Επιτροπή.
Όσον αφορά τις RIS, οι Βρυξέλλες αντιμετωπίζουν μια δύσκολη επιλογή: να απορρίψουν και να ξαναγράψουν την πρόταση ή να συμβιβαστούν με μια χαλαρή έκδοση που πιθανόν να χρειαστεί σύντομα περαιτέρω αναθεώρηση.
Εν τω μεταξύ, οι προσπάθειες για την αναζωογόνηση της αγοράς μεταπωλούμενου χρέους, γνωστής ως τιτλοποίηση, ξυπνούν μνήμες της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008. Οι χώρες του Νότου της ΕΕ παραμένουν επιφυλακτικές, ενώ κλάδοι όπως οι ασφαλιστικές εταιρείες -των οποίων τις τεράστιες δεξαμενές επενδύσεων η Επιτροπή θέλει να προσελκύσει στην αγορά τιτλοποίησης- είναι σε μεγάλο βαθμό αδιάφοροι.
Η Επιτροπή σταθμίζει επίσης ιδέες όπως η ενοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών και η δημιουργία απλών επενδυτικών προϊόντων της ΕΕ, αν και πολλά κράτη μέλη εξακολουθούν να αντιστέκονται.
Αμυντικές δαπάνες
Για χρόνια, οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες αγνόησαν σε μεγάλο βαθμό τις εκκλήσεις των αντιρωσικών γερακιών να αυξήσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες.
Ωστόσο, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 και η προοπτική μιας δεύτερης προεδρίας του Donald Trump στις ΗΠΑ έχουν αναζωπυρώσει τις αμυντικές συζητήσεις στην ΕΕ. Ενώ οι περισσότερες χώρες συμφωνούν στην ανάγκη για ισχυρότερες αμυντικές ικανότητες, η πρόκληση έγκειται στη χρηματοδότηση.
Οι χρεωμένες χώρες, όπως η Ιταλία και η Γαλλία, που υπολείπονται του στόχου του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες ύψους 2% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, έχουν ελάχιστα περιθώρια να αυξήσουν τους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς τους χωρίς να προβούν σε περικοπές σε άλλους ευαίσθητους τομείς.
Προτιμούν την έκδοση κοινού χρέους της ΕΕ για τη χρηματοδότηση της άμυνας – μια ιδέα στην οποία αντιτίθενται σθεναρά δημοσιονομικά συντηρητικά κράτη όπως η Γερμανία και η Ολλανδία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να πλοηγηθεί σε έναν δρόμο που να ικανοποιεί τα «γεράκια», τα κράτη του Νότου που βρίσκονται μακριά από την Ουκρανία και τους σκληροπυρηνικούς δημοσιονομικούς.
Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ
Οι διαπραγματεύσεις για τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ θα ξεκινήσουν σοβαρά αυτό το καλοκαίρι, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα υποβάλει επίσημα την πρότασή της για την περίοδο 2028-2035.
Αν και τα ποσά που βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση είναι αμελητέα, το τελικό αποτέλεσμα θεωρείται καμπανάκι της ισχύος μιας χώρας στις Βρυξέλλες. Ως εκ τούτου, οι μεγάλες δυνάμεις της ΕΕ ξεσκονίζουν ήδη τα αβάκιά τους και συγκροτούν συνασπισμούς.
Οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και οι σκανδιναβικές χώρες, όπως η Πολωνία και η Σουηδία, επιθυμούν να ενισχύσουν τις δαπάνες της ΕΕ για την άμυνα, ενώ οι χώρες του Νότου, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, θα προτιμούσαν περισσότερα χρήματα για την αναχαίτιση των αφίξεων μεταναστών από την Αφρική.
Το 2025, οι χώρες της ΕΕ θα καθορίσουν τις κόκκινες γραμμές τους για τις διαπραγματεύσεις. Αλλά αν το παρελθόν δείχνει κάτι είναι ότι οι ηγέτες θα τσακώνονται για τις λεπτομέρειες μέχρι την τελευταία στιγμή.
Η φωτιά των πράσινων κανόνων
Οι κανόνες για την πράσινη χρηματοδότηση είχαν ήδη οριστεί να κυριαρχήσουν στην ατζέντα του 2025, με βελτιώσεις στον κανονισμό για τη δημοσιοποίηση της βιώσιμης χρηματοδότησης που αναμένεται ευρέως να εξομαλύνουν τις ατέλειες σε ένα κείμενο που έχει επηρεάσει σημαντικά τη βιομηχανία.
Αλλά τώρα η πρόεδρος της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, πήγε τις μελλοντικές τροποποιήσεις σε άλλο επίπεδο, ανακοινώνοντας έναν νόμο «πανοπλία» που αναμένεται να συγχωνεύσει μια σειρά από πράσινους κανόνες. Το πακέτο πυροδοτεί ήδη πολιτικές μάχες σχετικά με το ποιοι νόμοι θα συμπεριληφθούν, με τον χρηματοπιστωτικό τομέα να προετοιμάζεται για μια έντονη νομοθετική μάχη.
Η επανάσταση της «ανοικτής χρηματοδότησης»
Οι νομοθέτες συζητούν βασικές χρηματοοικονομικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένου ενός νομοσχεδίου για τα δεδομένα πρόσβασης στα χρηματοπιστωτικά μέσα και κανόνες για τον τομέα των πληρωμών, φέρνοντας αντιμέτωπες τις μεγάλες τεχνολογίες με την παραδοσιακή χρηματοδότηση.
Το νομοσχέδιο για τα δεδομένα θα υποχρεώσει τις ασφαλιστικές και άλλες χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις να μοιράζονται τα δεδομένα των πελατών τους με τρίτους, σε μια προσπάθεια να προωθηθεί η καινοτομία.
Ενώ οι συνήγοροι των καταναλωτών είναι επιφυλακτικοί απέναντι στον αυξανόμενο ρόλο της Μεγάλης Τεχνολογίας, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν προσθέσει διατάξεις εποπτείας για τις μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες που ορίζονται ως «φύλακες».
Ωστόσο, δεν υπάρχει επίσημη απαγόρευση για την άμεση είσοδό τους στην αγορά χρηματοοικονομικών δεδομένων για την προσφορά νέων προϊόντων.
Πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών εναντίον ψηφιακών πλατφορμών
Όσον αφορά τις πληρωμές, η μεγαλύτερη μάχη επικεντρώνεται στην ευθύνη για την απάτη. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών επιθυμούν οι ψηφιακές πλατφόρμες να θεωρηθούν εν μέρει υπεύθυνες για τις απάτες στα συστήματά τους, δεδομένου ότι τα διαδικτυακά κανάλια επικοινωνίας έχουν καταστεί βασικό εργαλείο για τους απατεώνες, κίνηση στην οποία οι διαδικτυακές πλατφόρμες αντιδρούν σθεναρά.
Μέχρι στιγμής, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ έχει παραμείνει ουδέτερο, υποστηρίζοντας ότι η μεταρρύθμιση των πληρωμών μπορεί να μην είναι ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση του ζητήματος. Ως αποτέλεσμα, οι κυβερνήσεις και οι νομοθέτες θα έχουν τον τελευταίο λόγο.
www.bankingnews.gr