Η Μόσχα διπλασιάζει τις προσπάθειες να ενισχύσει την παγκόσμια επιρροή της επεκτείνοντας τον πυρηνικό της στόλο, με εργοστάσια υπό κατασκευή σε χώρες όπως το Μπαγκλαντές, η Κίνα, η Αίγυπτος, η Ινδία, το Ιράν και η Τουρκία
Ήδη η Ρωσία κατασκευάζει περισσότερες από 10 πυρηνικές μονάδες στο εξωτερικό, καθώς προσπαθεί να αξιοποιήσει την αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας λόγω της τεχνητής νοημοσύνης και των αναπτυσσόμενων αγορών.
Η Μόσχα διπλασιάζει τις προσπάθειες να ενισχύσει την παγκόσμια επιρροή της επεκτείνοντας τον πυρηνικό της στόλο, με εργοστάσια υπό κατασκευή σε χώρες όπως το Μπαγκλαντές, η Κίνα, η Αίγυπτος, η Ινδία, το Ιράν και η Τουρκία.
Η Ρωσία έχει ενισχύσει τον ρόλο της ως μεγάλος πάροχος πυρηνικής ενέργειας, ακόμη και όταν ο τομέας του πετρελαίου και του φυσικού αερίου έχει αντιμετωπίσει βαριές κυρώσεις μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.
Ο Boris Titov, ο ειδικός εκπρόσωπος του Κρεμλίνου για τη διεθνή συνεργασία στον τομέα της βιωσιμότητας, είπε ότι η χώρα θέλει να εδραιώσει τη θέση της ως «ένας από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές νέων πυρηνικών σταθμών στον κόσμο».
Είπε ότι η Ρωσία αναμένει ισχυρή ζήτηση για πυρηνική ενέργεια από αναπτυσσόμενες χώρες που επιθυμούν καθαρότερες πηγές ενέργειας, καθώς και από εταιρείες τεχνολογίας που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη σε κέντρα δεδομένων.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας προέβλεψε φέτος ότι η παγκόσμια ικανότητα παραγωγής πυρηνικής ενέργειας θα αυξηθεί κατά 155 τοις εκατό στα 950 γιγαβάτ μέχρι το 2050.
«Χτίζουμε περισσότερες από 10 διαφορετικές μονάδες σε όλο τον κόσμο», είπε ο Titov στους Financial Times. «Χρειαζόμαστε πολλή ενέργεια.
Δεν θα μπορέσουμε να παρέχουμε αυτήν την ενέργεια χωρίς να χρησιμοποιήσουμε»… την δυνατότητα των πυρηνικών.
Γνωρίζουμε ότι είναι ασφαλές…δεν εκπέμπει [εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου], επομένως είναι πολύ καθαρό».
Χαρτοφυλάκια σε 54 χώρες
Το αυξανόμενο χαρτοφυλάκιο πυρηνικών της Ρωσίας στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής αντιδραστήρων, της παροχής καυσίμων και άλλων υπηρεσιών, εκτείνεται σε 54 χώρες, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε πέρυσι στο περιοδικό Nature Energy από το Νορβηγικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων.
Ο Titov επεσήμανε το εργοστάσιο Paks 2 της Ουγγαρίας καθώς και μονάδες στο Μπαγκλαντές και την Τουρκία.
Η Ρωσία αναμένεται επίσης να κατασκευάσει ένα εργοστάσιο με μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες στο Ουζμπεκιστάν, ενώ υπέγραψε συμφωνία με την κυβερνώσα χούντα της Μπουρκίνα Φάσο το 2023.
Οι FT ανέφεραν φέτος ότι η Ρωσία συμμετείχε σε περισσότερο από το ένα τρίτο των νέων αντιδραστήρων που κατασκευάζονται παγκοσμίως.
Οι απέλπιδες προσπάθειες της Δύσης
Οι δυτικές κυβερνήσεις προσπάθησαν να απωθήσουν την πυρηνική κυριαρχία της Ρωσίας, με τις ΗΠΑ να απαγορεύουν τις εισαγωγές εμπλουτισμένου με Ρωσία ουρανίου αυτόν τον Μάιο.
Με εξαίρεση την Ουγγαρία, οι περισσότερες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης έχουν υπογράψει συμβόλαια για καύσιμο που αναπτύχθηκε για να ταιριάζει σε αντιδραστήρες της σοβιετικής εποχής από την αμερικανική εταιρεία Westinghouse από την πλήρη εισβολή στην Ουκρανία.
Ως μέρος μιας ευρύτερης ώθησης για την επίτευξη ενός ενδεικτικού στόχου να είναι απαλλαγμένες από ρωσικές εισαγωγές καυσίμων έως το 2027, ο Dan Jørgensen, ο νέος Επίτροπος της ΕΕ για την ενέργεια, δήλωσε ότι ήθελε να εξετάσει την «πλήρη αλυσίδα εφοδιασμού πυρηνικών».
Ωστόσο, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Viktor Orban και ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας Robert Fico είπαν ότι θα μπλοκάρουν κάθε μέτρο για τον περιορισμό της μη στρατιωτικής βιομηχανίας πυρηνικής ενέργειας της Ρωσίας.
Μετά τη συνάντηση με τον Putin την Κυριακή, ο Fico είπε σε μια ανάρτηση στο Facebook ότι οι πιθανές κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα ήταν «οικονομικά επιζήμιες και θα έβαζαν σε κίνδυνο την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε πυρηνικούς σταθμούς στη Σλοβακία, κάτι που είναι απαράδεκτο».
Ωστόσο, οι φόβοι ότι η Ρωσία θα μπορούσε να δημιουργήσει κρίσιμες ελλείψεις πυρηνικών καυσίμων για το μπλοκ, όπως έκανε για το φυσικό αέριο το 2022, είναι υπερβολικοί, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ.
«Η Rosatom έχει συμφέρον να είναι αξιόπιστη», πρόσθεσαν.
Ο ρόλος της Gazprombank
Ένα πιο άμεσο πρόβλημα είναι οι κυρώσεις των ΗΠΑ στην Gazprombank, έναν σημαντικό αγωγό για πληρωμές ενέργειας στη Ρωσία.
Τα μέτρα εξαιρούσαν την πολιτική πυρηνική ενέργεια εκτός από το εργοστάσιο Paks 2 της Ουγγαρίας.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας Péter Szijjártó χαρακτήρισε τον αποκλεισμό του νέου εργοστασίου ως «εξ ολοκλήρου πολιτική απόφαση».
Πολλές αναπτυσσόμενες χώρες εξετάζουν την πυρηνική ενέργεια για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις καθαρής ενέργειας, προσφέροντας περισσότερες πιθανές αγορές για τη Ρωσία.
Ο Nik Nazmi Nik Ahmad, υπουργός φυσικών πόρων και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας της Μαλαισίας, δήλωσε στους Financial Times ότι η χώρα «μελετούσε την εισαγωγή πυρηνικών».
Είπε ότι όλοι οι «μεγάλοι παίκτες» «μιλούσαν με την μαλαισιανή κυβέρνηση» για πιθανά έργα, χωρίς να αναφέρεται σε συγκεκριμένες χώρες.
Μιλώντας στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα COP29 στο Αζερμπαϊτζάν τον Νοέμβριο, ο Jake Levine, ανώτερος διευθυντής κλίματος και ενέργειας στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, είπε ότι η Ουάσιγκτον ανησυχεί για τις χώρες που στρέφονται προς την Κίνα ή τη Ρωσία για πυρηνική ενέργεια.
Η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα στον κλάδο ήταν ένα «τεράστιο ζήτημα», πρόσθεσε.