To βαθύ κράτος της Ουάσιγκτον τρέφεται από τις κυρώσεις των ΗΠΑ στο 1/3 των κρατών – Θα σταματήσει ο Trump την παράνοια;

Καθοδηγώντας ένα νεοϊδρυθέν έθνος, ο Τhomas Καθώς πλησιάζει η δεύτερη διακυβέρνηση των ΗΠΑ υπό τον Donald Trump αναζητούνται ενδείξεις που θα μπορούσαν να υποδεικνύουν την κατεύθυνση της δεύτερης θητείας του.
Στην κορυφή των ανησυχιών τοποθετείται το θέμα των κυρώσεων .
Από το 2024, οι ΗΠΑ επιβάλλουν ενεργά κυρώσεις στο 1/3 όλων των κρατών της γής. Καθώς ο αμερικανικός πληθυσμός γινόταν πιο επιφυλακτικός με τις στρατιωτικές εμπλοκές και τους αιώνιους πολέμους, οι διαδοχικές κυβερνήσεις κλιμάκωσαν εκθετικά τη χρήση του οικονομικού όπλου.
Η κυβέρνηση Obama είχε κατά μέσο όρο συνολικά 500 νέες κυρώσεις ετησίως, ενώ η πρώτη κυβέρνηση Trump τις διπλασίασε σε 1.000 ετησίως και η κυβέρνηση Biden εξαπλασίασε τον αριθμό – επιβάλλοντας περισσότερες από 12.000 κυρώσεις σε 4 χρόνια.
Τώρα, πολλοί αναρωτιούνται εάν η νέα κυβέρνηση Trump θα περιορίσει αυτή την τάση.

Κυρώσεις των ΗΠΑ: Παρελθόν και παρόν

Επικεφαλής σε ένα νεοϊδρυθέν έθνος, ο Τhomas Jefferson ώθησε το αμερικανικό Κογκρέσο να εγκρίνει τον Νόμο περί Embargo του 1807 προκειμένου να τιμωρήσει το Ηνωμένο Βασίλειο επειδή παρενοχλούσε αμερικανικά πλοία και εξεδίωκε  τους Αμερικανούς ναυτικούς.
Έναν αιώνα αργότερα, λίγο μετά την ολοκλήρωση του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου -στην αποτυχημένη προσπάθειά του να υποστηρίξει την Κοινωνία των Εθνών– ο Woodrow Wilson υποστήριξε την δυνατότητά του θεσμού να επιβάλλει κυρώσεις σε αδιάλλακτους παγκόσμιους εχθρούς, δηλώνοντας:
«Ένα έθνος που μποϊκοτάρεται, είναι ένα κράτος που πρόκειται να παραδοθεί».
Ωστόσο, τα μονομερή αναγκαστικά μέτρα —ή οι οικονομικές κυρώσεις, όπως τα γνωρίζουμε στη σύγχρονη εποχή— έχουν πολύ πιο πρόσφατη προέλευση.

Από το 2001 το συστηματικό πλαίσιο

Η ιστορία των σύγχρονων κυρώσεων ξεκινά —όπως και με πολλές από τις σύγχρονες αμερικανικές εμπειρίες μας— με την Patriot του Act 2001.
To μέρος III της εν λόγω πράξης—αφορούσε το ξέπλυμα χρήματος που χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων— έδωσε στο Υπουργείο Οικονομικών μια δέσμη σημαντικών επιλογών για τη διερεύνηση των δεσμών μεταξύ εγχώριων και διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Με βάση αυτή τη νέα εντολή, το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων (OFAC), κέρδισε την πρώτη του νίκη αποκόπτοντας την BDA Bank —μια τράπεζα με έδρα το Μακάο που ήταν ύποπτη για συμμετοχή  στις επιχειρήσεις ξεπλύματος χρήματος στη Βόρεια Κορέα— από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική αγορά.
Το γραφείο μπόρεσε να κλείσει το ίδρυμα με μια απλή ειδοποίηση για τις επιβαλλόμενες κυρώσεις.

Ο ατελείωτος κατάλογος 

Σήμερα, ο κατάλογος των εθνών κρατών υπόκεινται σε κυρώσεις περιλαμβάνει Κούβα, Ιράν, Βόρεια Κορέα, Ρωσία, Συρία, Αφγανιστάν, Βαλκάνια, Λευκορωσία, Μιανμάρ, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Βόρεια Κορέα, Αιθιοπία, Χονγκ Κονγκ, Ιράκ, Λίβανο, Λιβύη, Μάλι, Νικαράγουα, Σομαλία, το Νότιο Σουδάν, το Σουδάν, η Βενεζουέλα και η Υεμένη μεταξύ άλλων.
Ενώ ορισμένες στοχεύουν σε συγκεκριμένες οντότητες ή πρόσωπα, πολλές κυρώσεις στοχεύουν αδιάκριτα μεγάλους τομείς της οικονομίας ενός κράτους.
Αυτό συμβαίνει στη Ρωσία, τη Βενεζουέλα και το Ιράν.
Ομοίως, ενώ ορισμένες κυρώσεις στοχεύουν αρχηγούς κρατών και συγκεκριμένα πρόσωπα που ανήκουν στις κυβερνήσεις, άλλες όπως αυτές που επιβλήθηκαν στη Συρία στοχεύουν όλους τους υπουργούς της κυβέρνησης, ανεξάρτητα από τη συμμετοχή τους ή μη σε οποιοδήποτε συγκεκριμένο έγκλημα.
Όσον αφορά την αξία τους, οι κυρώσεις σπάνια, έως ποτέ, πέτυχαν τους δηλωμένους στόχους τους.
Η Κούβα και η Βενεζουέλα παραμένουν σοσιαλιστικά και μπολιβαριανά καθεστώτα.
Το Ιράν και η Βόρεια Κορέα δεν έχουν καταργήσει τα πυρηνικά προγράμματά τους και τα καθεστώτα της Συρίας και της Υεμένης δεν θορυβήθηκαν από τις κυρώσεις.

Το αντίθετο αποτέλεσμα 

Οι κυρώσεις, ωστόσο, πέτυχαν με τρεις εναλλακτικούς τρόπους.
1. Οι κυρώσεις έχουν γίνει ένα βολικό εργαλείο για την καταστροφή των μεσαίων τάξεων των στοχευόμενων χωρών.
Η Βενεζουέλα, η Συρία και το Ιράν επλήγησαν από ρυθμούς πληθωρισμού τόσο υψηλούς που αποδεκάτισαν τις αποταμιεύσεις και έβαλαν τέλος στην πιθανότητα ανοδικής κινητικότητας εντός των αντίστοιχων κοινωνιών τ
2. Οι κυρώσεις έχουν επίσης εδραιώσει με επιτυχία τους αυταρχικούς ηγέτες δίνοντάς τους έναν βολικό εχθρό, με τη μορφή του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, για να κρυφτούν από αυτόν να μην αντιμετωπίσουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια.
3. Τέλος, οι κυρώσεις κατάφεραν να εξαντλήσουν την αμερικανική την πολιτιστική δυνατότητα επιρροής και τη διπλωματική ήπια δύναμη για δισεκατομμύρια σε όλο τον κόσμο.
Εκτός από το να γίνεται αισθητή στα άδεια στομάχια των παιδιών σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο, η έκρηξη των κυρώσεων έχει επίσης επιφέρει πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις στην αυλή των ΗΠΑ.

Το βαθύ κράτος της Ουάσιγκτον 

Ένα νέο μεγαθήριο στο «βαθύ κράτος» της Ουάσιγκτον έχει ξεπηδήσει τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Η τεράστια βιομηχανία των κυρώσεων —μια ομάδα δικηγορικών γραφείων ειδικευμένων στις κυρώσεις, εταιρείες λομπίστες γεμάτες με διορισμένους από το υπουργείο Οικονομικών και συμβούλους που προσφέρουν λύσεις για συμμόρφωση έχει κάνει «μεταστάσεις» επεκτεινόμενη στην Ουάσιγκτον.
Ο Trump είναι εν μέρει υπεύθυνος για την εξάπλωση της βιομηχανίας.
Επέβαλε κυρώσεις χωρίς προηγούμενο κατά της Ρωσίας, στόχευσε τον αγωγό Nord Stream 2, θέσπισε τον νόμο CAESAR του 2019 κατά της Συρίας και επέβαλε μια ολόκληρη σειρά πρόσθετων κυρώσεων κατά της κυβέρνησης του Maduro της Βενεζουέλας το 2017.
Επέλεξε, επίσης, τον Mike Walz ως Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας.
Στις αρχές Νοεμβρίου, ο Walz δήλωσε ότι το σχέδιο του Trump για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία θα πρέπει να αποτελείται από «εντατικοποίηση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας» και «αφαίρεση των χειροπέδων», υπονοώντας ότι η υποστήριξη της κυβέρνησης Biden στην Ουκρανία ήταν κατά κάποιο τρόπο περιορισμένη.

Eπέλεξε επίσης τον Marco Rubio υποργεό Εξωτερικών .
Ο Rubio είναι ένας δεδηλωμένος νεοσυντηρητικός, ένα «γεράκι» που δεν υπάρχει νομοσχέδιο κυρώσεων που να μην έχει εγκρίνει.
Πιστεύει ακράδαντα στην επιβολή συνεχιζόμενων καθεστώτων κυρώσεων στην Κούβα και τη Βενεζουέλα.
Ο Rubio εξέφρασε επίσης τη λύπη του για τη συμφωνία της Βραζιλίας και της Κίνας για τη διευθέτηση εμπορικών συμφωνιών σε ρεάλ και γιουάν, δηλώνοντας ότι «δημιουργούν μια δευτερογενή οικονομία εντελώς ανεξάρτητη από τις Ηνωμένες Πολιτείες… θα υπάρξουν τόσες πολλές χώρες που θα συναλλάσσονται σε άλλα νομίσματα εκτός από το δολάριο που δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να τους επιβάλουμε κυρώσεις».

Ωστόσο, ο Trump έχει επίσης ορίσει την Tulsi Gabbard ως επικεφαλής των υπηρεσιλών πληροφοριών.
Eχει χλευαστεί από το κατεστημένο των Clinton και τα φερέφωνά τους, όπως η Nikki Haley, επειδή έδινε προτεραιότητα στη διπλωματία και συνηγορούσε κατά της χρήσης οικονομικών κυρώσεων.
Μία από τις τελευταίες πράξεις της ως Δημοκρατική βουλευτής ήταν ένα νομοσχέδιο που θα απαγόρευε τη χρήση κεφαλαίων φορολογουμένων ή κρατικών πόρων για την επιβολή κυρώσεων που προκαλούν ταλαιπωρία στους άμαχους πληθυσμούς οπουδήποτε στον κόσμο.

Όσο για τον ίδιο τον Trump, κλίνει να απομακρύνεται από τη χρήση του εργαλείου καταναγκασμού τρίτων χωρών στη δεύτερη θητεία του.
Σε σχετικό ερώτημα στο Economic Club της Νέας Υόρκης τον Σεπτέμβριο, δήλωσε ότι «το πρόβλημα…με τις κυρώσεις είναι ότι τελικά σκοτώνουν το δολάριο σας.
Πρέπει να συνεχίσει να είναι το παγκόσμιο νόμισμα».
Πρόσθεσε ότι «χρησιμοποίησε κυρώσεις αλλά τις αίρει γρήγορα…
Η Κίνα προσπαθεί να κάνει το νόμισμά της να είναι το κυρίαρχο νόμισμα».
Κατέληξε δηλώνοντας ότι θέλει να χρησιμοποιήσει κυρώσεις «όσο το δυνατόν λιγότερο».
H αντεπίθεση της Κίνας με απαγορεύσεις εξαγωγών μετάλλων και σπανιων γαιών

Επιφυλακτική αισιοδοξία

Οι παρατηρήσεις του Donald Trump παρέχουν στέρεες βάσεις για αισιοδοξία μεταξύ εκείνων που θεωρούν τις κυρώσεις ως αδικα και παράνομα εργαλεία πολέμου.
Η δήλωσή του δείχνει την κατανόησή του ότι η οικονομική δέσμευση με τους αντιπάλους είναι τελικά πιο επωφελής για τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των ΗΠΑ από τον οικονομικό εξαναγκασμό.
Ωστόσο, το σύστημα κυρώσεων δεν είναι ένα σύστημα που μπορεί να μεταρρυθμιστεί από τη μια μέρα στην άλλη.
Η απλή παύση της επιβολής νέων κυρώσεων δεν θα πάει μακριά.
Οι κυρώσεις, οι δευτερεύουσες κυρώσεις και οι κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων χρησιμοποιούνται ευρέως από την αυτοκρατορία της Ουάσιγκτον.
To βαθύ κράτος της Ουάσιγκτον είναι βαθιά υπέρ των κυρώσεων.
Και, με τις κυρώσεις που θεωρούνται από την Ουάσιγκτον ως το χαρούμενο μέσο μεταξύ των επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη που χρηματοδοτούνται από φόρους και των tomahawks και των κενών νοήματος διπλωματικών καταδίκων, αυτή η στάση έχει παγιωθεί με την πάροδο του χρόνου.
Μια δεύτερη κυβέρνηση Trump θα μπορούσε να το διορθώσει, υιοθετώντας μια προληπτική προσέγγιση και παρέχοντας περαιτέρω διαφάνεια σχετικά την σταδιακή άρση των συστημάτων κυρώσεων που είχαν δημιουργηθεί στο παρελθόν.
Ομοίως, θα μπορούσε να μειώσει το όριο συμμόρφωσης για οντότητες που υπόκεινται σε κυρώσεις και τρίτα μέρη που ενδέχεται να κινδυνεύουν να υποστούν δευτερεύουσες κυρώσεις.
Τελικά, το αν ο Trump θα τραβήξει τα αυτία αυτού του τεράστιου συμπλέγματος, από τώρα, παραμένει μια καθαρά απόφαση της Ουάσιγκτον.
Ωστόσο, με μια εκκολαπτόμενη Κίνα να ακολουθεί την πρακτική της Ουάσιγκτον επιβάλλοντας κυρώσεις στις ΗΠΑ, στους Ιάπωνες, ακόμη και σε αξιωματούχους του… NBA, και σε άλλους οικονομικοί «παίκτες» όπως η Σαουδική Αραβία που ασχολούνται με το εργαλείο, η αποκλειστικότητά του όπλου δεν θα διαρκέσει για πολύ και θα έχει απροβλαπτες συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία.

www.bankingnews.gr