Η επόμενη κυβέρνηση Trump μπορεί να καταλήξει να ενισχύσει τις προοπτικές ενός νομίσματος BRICS στην προσπάθειά του να επαναβεβαιώσει την αμερικανική πρωτοκαθεδρία μέσω της χρήσης του δολαρίου ως γεωπολιτικού όπλου – Ή εναλλακτικά να καταλάβει ότι οι καιροί άλλαξαν
«Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει πρόταση για νόμισμα των BRICS.
Επομένως, δεν είμαι σίγουρος ποια είναι η βάση για [την δήλωση Trump]», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας S. Jaishankar κατά τη διάρκεια του Forum της Doha που πραγματοποιήθηκε στο Νέο Δελχί αυτή την εβδομάδα.
Ο κορυφαίος διπλωμάτης της Ινδίας αναγνώρισε ότι υπάρχουν συνεχείς συζητήσεις για τον εξορθολογισμό και την εμβάθυνση των «οικονομικών ανταλλαγών» μεταξύ των χωρών BRICS, αλλά κατέστησε σαφές ότι «κάθε χώρα δεν έχει την ίδια θέση σε αυτό».
«Όσον αφορά την Ινδία, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός μας εταίρος και δεν έχουμε κανένα συμφέρον να αποδυναμώσουμε το δολάριο», πρόσθεσε, τονίζοντας την προτεραιότητα των δεσμών της Ινδίας με τη Δύση.
Μέρες νωρίτερα, ο διοικητής της Reserve Bank of India Shaktikanta Das διευκρίνισε επίσης ότι «δεν υπάρχει κανένα βήμα που κάναμε που να θέλει συγκεκριμένα να προχωρήσουμε σε αποδολαριοποίηση που σίγουρα δεν είναι ο στόχος μας» παρά τις συνεχιζόμενες προσπάθειες διαφοροποίησης της χώρας όσον αφορά τη σύνθεση των συναλλαγματικών αποθεμάτων.Ο κεντρικός τραπεζίτης της Ινδίας αμφισβήτησε, επίσης, τη βιωσιμότητα ενός νομίσματος τωβ BRICS δεδομένης της «γεωγραφικής εξάπλωσης των κρατών… σε αντίθεση με [τα κοινά νομισματικά συστήματα όπως] η ευρωζώνη όπου υπάρχει γεωγραφική γειτνίαση».
Εντούτοις, η επόμενη κυβέρνηση Trump μπορεί να καταλήξει να ενισχύσει τις προοπτικές ενός νομίσματος BRICS στην προσπάθειά του να επαναβεβαιώσει την αμερικανική πρωτοκαθεδρία μέσω της χρήσης του δολαρίου ως γεωπολιτικού όπλου.
Εν τω μεταξύ, μια συστηματική προσέγγιση στις διμερείς σχέσεις με τις μεγάλες ανερχόμενες δυνάμεις, πιθανότατα θα ενισχύσει την αποφασιστικότητά τους να ενωθούν και να υπονομεύσουν συλλογικά οποιαδήποτε παγκόσμια τάξη πραγμάτων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
Ο νέος συνασπισμός
Όχι μόνο η Ινδία αλλά και άλλες μη δυτικές δυνάμεις όπως η Ινδονησία, η Τουρκία, η Μαλαισία και η Σαουδική Αραβία πιθανότατα όχι μόνο θα ενταχθούν στους BRICS αλλά και θα συμβάλουν πιο ενεργά σε νέες πρωτοβουλίες «αποδολαριοποίησης».
Τα τελευταία χρόνια, η Αμερική προσπάθησε να ζητήσει διεθνή υποστήριξη και χτίζει σταδιακά έναν νέο συνασπισμό για να «απεξαρτηθεί» από την Κίνα, ιδιαίτερα σε είδη υψηλής τεχνολογίας, όπως ημιαγωγοί υψηλής τεχνολογίας και ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται για την κατασκευή τους.
Ωστόσο, οι πιθανές μονομερείς πολιτικές του Trump, συμπεριλαμβανομένων των υψηλών γενικών δασμών, θα μπορούσαν να ωθήσουν ειδικά την ομάδα των BRICS, να διπλασιάσουν τις προσπάθειες για «αποφυγή κινδύνου» (de risking) από τις ΗΠΑ, ανοίγοντας το δρόμο για μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων.
Σίγουρα, η αποδολαριοποίηση είναι περίπλοκη και σε μεγάλο βαθμό εξακολουθεί να είναι φιλόδοξη.\ Για παράδειγμα, η Ινδία έχει δυσκολευτεί να υλοποιήσει πιο στενές, διμερείς συναλλαγές της που δεν εκφράζονται σε δολάρια με βασικούς εταίρους, όπως η Ρωσία.
Εν μέσω μιας ιστορικής «έκρηξης» στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου από την Ινδία με μεγάλη έκπτωση, η Μόσχα συσσωρεύει 1 δισεκατομμύριο δολάρια κάθε μήνα που δυσκολεύεται να χρησιμοποιήσει τόσο λόγω των δυτικών κυρώσεων όσο και των μέτρων κεφαλαιακών ελέγχων της Ινδίας.
«Αυτό είναι ένα πρόβλημα», είπε ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Sergey Lavrov στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια της περσινής συνεδρίασης του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO).
«Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα χρήματα. Αλλά για αυτό, αυτές οι ρουπίες πρέπει να μεταφερθούν σε άλλο νόμισμα και αυτό συζητείται τώρα», πρόσθεσε.
Κορυφαίοι οικονομολόγοι της Ρωσίας, όπως ο Alexander Knobel, έχουν προειδοποιήσει ότι ο όγκος των «παγωμένων κεφαλαίων» της Ρωσίας πιθανότατα «θα φτάσει τα δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια» και ότι «η κατάσταση επιδεινώνεται από το ιστορικά υψηλό συνολικό εμπορικό έλλειμμα της Ινδίας, το οποίο μειώνει τις δυνατότητες εκκαθάρισης διακανονισμών με τρίτες χώρες».
Στο παρελθόν, παρόμοια προβλήματα εμφανίστηκαν επίσης εν μέσω της έκρηξης του εμπορίου που δεν εκφράζεται σε δολάρια μεταξύ του Ιράν, ενός άλλου μέλους των BRICS που υφίσταται επίσης αυστηρές κυρώσεις από τη Δύση, και μεγάλων πελατών στη αγορά πετρελαίου όπως η Ινδία και η Κίνα.
Ωστόσο, το πολυπληθέστερο κράτος του κόσμου συνεχίζει να διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τη Ρωσία, μια σημαντική πηγή εξοπλισμών και αγαθών υδρογονανθράκων τις τελευταίες δεκαετίες.
Η ιστορική συμφωνία με τη Ρωσία
Αυτή την εβδομάδα, το ινδικό ιδιωτικό διυλιστήριο Reliance ( εξασφάλισε μια τεράστια συμφωνία με τη ρωσική κρατική εταιρεία πετρελαίου Rosneft Η 10ετής συμφωνία, που αντιστοιχεί στο επιβλητικό 0,5% της συνολικής παγκόσμιας προσφοράς, αποτιμάται περίπου 13 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.
Η νέα συμφωνία αντιπροσωπεύει κυρίως περίπου το ήμισυ των θαλάσσιων εξαγωγών πετρελαίου της Rosneft, καθιστώντας τις ινδικές αγορές κορυφαίο προορισμό.
Η ευρασιατική δύναμη από μόνη της αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο των εισαγωγών ενέργειας της Ινδίας, ενώ η δύναμη της Νότιας Ασίας έχει αντικαταστήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση ως ο κορυφαίος πελάτης ενέργειας της Ρωσίας.
Ανυπομονώντας να διατηρήσει την αμερικανική πρωτοκαθεδρία, ο Τραμπ προειδοποίησε μέσω της πλατφόρμας του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Truth Social) ότι τα κράτη-εταίροι θα μπορούσαν «να αντιμετωπίσουν δασμούς 100% και θα πρέπει να περιμένουμε να αποχαιρετήσουμε τις πωλήσεις στην υπέροχη αμερικανική οικονομία», εκτός εάν δεσμευτούν «ούτε να δημιουργήσουν ένα νέο νόμισμα BRICS, ούτε να υποστηρίξουν οποιοδήποτε άλλο νόμισμα που αντικαταστήσει το πανίσχυρο δολάριο ΗΠΑ».
Επιστρέφοντας στο mantra του «Make America Great Again», ο επερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ προειδοποίησε τους υποστηρικτές ενός νομίσματος BRICS: «Μπορούν να πάνε να βρουν ένα άλλο «κορόιδο». το εμπόριο και όποια χώρα προσπαθεί θα πρέπει να αποχαιρετήσει την Αμερική».
Με τον Trump να υποστηρίζει μια ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία, ενώ η δύναμη της Νότιας Ασίας παρέμεινε σταθερά αδέσμευτη στην εξωτερική της πολιτική, πρόθυμη να εκμεταλλευτεί τους ανταγωνισμούς μεγάλων δυνάμεων για το δικό της εθνικό συμφέρον.
«Όποτε η Δύση μας χτυπά, κερδίζουμε αξιοπιστία στη Μόσχα», είπε μια κυβερνητική πηγή στο Νέο Δελχί, υπογραμμίζοντας την προτίμηση της Ινδίας να διατηρήσει ταυτόχρονα ισχυρούς δεσμούς τόσο με την Ουάσιγκτον όσο και με τη Μόσχα.
Αν μη τι άλλο, η κυβέρνηση της Ινδίας υπό την ηγεσία arendra Modi είναι σχετικά θετική όσον αφορά τις σχέσεις με μια δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ.
«Είχαμε μια ισχυρή και σταθερή σχέση με την πρώτη κυβέρνηση Trump…
Ναι, υπήρχαν ορισμένα ζητήματα που σχετίζονταν κυρίως με το εμπόριο, αλλά υπήρχαν πάρα πολλά ζητήματα στα οποία ο Πρόεδρος Trump ήταν στην πραγματικότητα προσανατολισμένος προς τα εμπρός», δήλωσε ο Jaishankar κατά τη διάρκεια του Forum της Doha αυτή την εβδομάδα.
«Θα έλεγα από τη δική μας οπτική γωνία ότι υπάρχει μια συγκεκριμένη προσωπική σχέση μεταξύ του πρωθυπουργού Modi και του προέδρου Trump. Όσον αφορά την πολιτική, δεν έχουμε πραγματικά διχαστικά ζητήματα», πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας τις ελπίδες του Νέου Δελχί να αξιοποιήσει την προσωπική διπλωματία με τον επερχόμενο ηγέτη των ΗΠΑ.
Δεδομένης της οικονομικής δυναμικής της Ινδίας και της αναδυόμενης κεντρικής της θέσης στην παγκόσμια ανάπτυξη, οι τάσεις εξωτερικής πολιτικής της θα είναι καθοριστικές για οποιαδήποτε παγκόσμια κίνηση αποδολαριοποίησης.
Επί του παρόντος, το δολάριο αντιπροσωπεύει περισσότερα από τα μισά εμπορικά τιμολόγια παγκοσμίως και περισσότερο από το 80% όλων των διεθνών συναλλαγών σε νομίσματα.
Ωστόσο, οι πολιτικές του Trump θα μπορούσαν ακούσια να συμβάλουν στη σταδιακή μείωση της χρήσης του δολαρίου τα επόμενα χρόνια.
Από τη μία πλευρά, μένει να δούμε πώς θα αντιμετωπίσει η επόμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ τα εκκρεμή διμερή ζητήματα με φιλικά μέλη των BRICS όπως η Ινδία.
«Μια σημαντική πηγή ανησυχίας είναι η μοίρα μεγάλου αριθμού Ινδών που διαμένουν παράνομα στην Αμερική», είπε σε αυτόν τον συγγραφέα μια πηγή στην Ινδία με βαθείς δεσμούς με την Ουάσιγκτον.
Έως και 18.000 Ινδοί ενδέχεται να αντιμετωπίσουν απέλαση τους επόμενους μήνες, εάν ο Trump εφαρμόσει τις δρακόντειες πολιτικές μετανάστευσης που ομολογούσε στην προεκλογική εκστρατεία.
Επιπλέον, οι δημοσιονομικές πολιτικές του Trump, συμπεριλαμβανομένων των τεράστιων φορολογικών περικοπών, θα μπορούσαν να προσθέσουν έως και 15 τρισεκατομμύρια δολάρια στο ήδη υψηλό εθνικό χρέος της Αμερικής, ύψους 36 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Εν τω μεταξύ, το σχέδιό του να επιβάλει πρωτοφανείς δασμούς σε όλους τους τομείς μπορεί όχι μόνο να εκτινάξει τον πληθωρισμό στο εσωτερικό, αλλά και να τορπιλίσει το παγκόσμιο εμπόριο και να υπονομεύσει την αξία των συναλλαγματικών αποθεμάτων που διατηρούν οι κύριοι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ.
