Όσο ο δυτικός Τύπος προσπαθεί να παρουσιάσει τους τζιχαντιστές ως «προοδευτικούς» και «εκσυγχρονιστές», η καινούργια Συρία μεταμορφώνεται σε μια χώρα που θα κυβερνάται υπό τις διαταγές της Σαρίας.
Στην αρχηγική ομάδα, δηλαδή δίπλα στον επικηρυγμένο τρομοκράτη του ISIS Αλ Τζουλάνι, τον επικεφαλής της προσωρινής κυβέρνησης Μοχάμεντ αλ Μπασίρ και τον υπουργό Δικαιοσύνης Σάντι αλ Γουαϊσί, φορέθηκε η ταμπέλα «αρχιτέκτονες» της νέας εποχής. Αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για υποστηρικτές του υπερσυντηρητικού σουνιτικού Ισλάμ, εμπνέοντας περισσότερο φόβο παρά ελπίδα για κανονικότητα.
Από τον Βασίλη Γαλούπη
Γίνονται τεράστιες προσπάθειες για να εμφανιστούν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι ως «μετριοπαθείς». Όμως, οι ρωγμές στο εκλεπτυσμένο rebranding των τζιχαντιστών άρχισαν ήδη να φαίνονται, μέσα από τις επικίνδυνες δηλώσεις του υπουργού Δικαιοσύνης.
Ο Σάντι αλ Γουαϊσί ανακοίνωσε ότι θα απαγορευτεί στις γυναίκες να υπηρετούν ως δικαστές, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Σαρίας. Αυτή ήταν η πρώτη επίσημη πράξη του ως υπουργού της νέας κυβέρνησης.
Οι σαλταδόροι τζιχαντιστές, που ονομάστηκαν «κυβέρνηση Σωτηρίας της Συρίας», θα σχηματίσουν μια κυβέρνηση που θα εμφανίζεται ότι φλερτάρει με κάποιες δυτικές αξίες. Όμως, ο υπουργός Δικαιοσύνης χάλασε γρήγορα το γλυκερό, όσο και ψευδές, αφήγημα που πλασάρεται για τους τρομοκράτες τζιχαντιστές. Δήλωσε ξεκάθαρα πως σκοπεύει να διοικήσει τη χώρα όπως ακριβώς οι Ταλιμπάν ελέγχουν το Αφγανιστάν: με τον νόμο της Σαρίας.
Ο ίδιος είναι κάτοχος πτυχίου της ισλαμικής Σαρίας και, προτού γίνει δικαστής, ήταν ιμάμης στο Χαλέπι για επτά χρόνια. Η Σαρία, που βασίζεται στο Κοράνι, καλύπτει το Ποινικό, το Εμπορικό και το Οικογενειακό Δίκαιο, αλλά πολύ πιο ολιστικά από τα κοσμικά νομικά συστήματα: καθορίζει όλους τους ηθικούς κανόνες με τους οποίους οι άνθρωποι πρέπει να ζουν. Έτσι, ο υπουργός Δικαιοσύνης φέρεται ότι ζήτησε από τις γυναίκες δικαστές να παραδώσουν άμεσα τις υποθέσεις τους στους άνδρες δικαστές.
Ο Σάντι αλ Γουαϊσί, ο υπουργός-ιμάμης, είναι γερά ριζωμένος στη σκληρή ισλαμιστική σκέψη. Ήταν ήδη επικεφαλής του Τμήματος Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση της HTS στη βορειοδυτική επαρχία Ιντλίμπ. Στα χρόνια του εμφυλίου έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία δικαστηρίων της Σαρίας στις περιοχές υπό τον έλεγχο των τζιχαντιστών. Στο εξής θα έχει, λόγω του αξιώματός του, σημαντικό λόγο στις επόμενες κινήσεις του φανατισμένου στρατού της HTS, όπως στις διώξεις ατόμων που θα θεωρηθούν συνεργαζόμενοι με το καθεστώς Άσαντ.
Αλλά τον βασικότερο ρόλο θα τον διαδραματίσει στη μεταρρύθμιση του νομικού συστήματος της Συρίας. Η μεταβατική κυβέρνηση της HTS είπε ότι πρόκειται να κάνει θεμελιώδεις αλλαγές, αρχίζοντας από το Σύνταγμα. Ανακοίνωσε ότι θα αναστείλει το τρέχον Σύνταγμα και το Κοινοβούλιο για τρεις μήνες. Θα δημιουργήσει «μια νομική επιτροπή και επιτροπή ανθρωπίνων δικαιωμάτων για να εξετάσει το Σύνταγμα, και στη συνέχεια να κάνει αλλαγές».
Το ισχύον σύνταγμα της Συρίας χρονολογείται το 2012 και δεν ορίζει ότι το Ισλάμ είναι η κρατική θρησκεία. Τώρα, οι τζιχαντιστές υπόσχονται ότι θέλουν να φτιάξουν «ένα συνταγματικό κράτος», χωρίς να δίνουν λεπτομέρειες για τη βάση στην οποία θα στηρίζεται το νέο νομικό σύστημα. Το πιθανότερο είναι ότι το Ισλάμ θα γίνει πλέον η επίσημη κρατική θρησκεία στη Συρία.
«Η Συρία είναι ελεύθερη. Οι αντάρτες νίκησαν. Ο λαός απελευθερώθηκε από την τυραννία» είναι οι χαρούμενοι τίτλοι μεγάλων δυτικών ΜΜΕ, όπως η «Washington Post». Μόνο που οι τζιχαντιστές του Αλ Τζουλάνι, του «αντάρτη», όπως τώρα τον αποκαλούν αυτοί που τον επικήρυξαν ως τρομοκράτη, δεν ενδιαφέρονται για την «ελευθερία» όπως την καταλαβαίνουμε εμείς.
Τα νέα δεν είναι σίγουρα καλά για τους χριστιανούς της Συρίας. Σύμφωνα με το νόμο της Σαρίας, που ευαγγελίζεται ο υπουργός Δικαιοσύνης, οι χριστιανοί γίνονται μεν ανεκτοί, αλλά βρίσκονται σε νομικά κατώτερο καθεστώς από τους μουσουλμάνους. Είναι δε παράνομο για τους μουσουλμάνους να ασπαστούν τον χριστιανισμό ή οποιαδήποτε άλλη πίστη.
Στις 10 Δεκεμβρίου, το Ιρακινό Χριστιανικό Ίδρυμα, μια φιλανθρωπική οργάνωση για την υπεράσπιση των χριστιανών της Μέσης Ανατολής, ανακοίνωσε ότι «οι τζιχαντιστές πέρασαν θριαμβευτικά μέσα από χριστιανικές γειτονιές στη Δαμασκό ανεμίζοντας τη σημαία του ISIS, πυροβολώντας με σφαίρες και εκφοβίζοντας την αρχαία συριακή χριστιανική κοινότητα». Παρόμοιες σκηνές τρομοκρατίας από αφιονισμένους ακραίους ισλαμιστές εμφανίστηκαν στο διαδίκτυο κι από άλλα μέρη της Συρίας, όπως σε μια περιοχή ορθόδοξων χριστιανών κοντά στα σύνορα του Λιβάνου.
Αν και ο Αλ Τζουλάνι, που διόρισε τον υπουργό Δικαιοσύνης, ισχυρίζεται ότι η κυβέρνησή του θα σεβαστεί τις μειονότητες, η «Catholic Herald», μηνιαία επιθεώρηση από το 1888 της Καθολικής Εκκλησίας, έγραψε ότι ήδη οι χριστιανοί αρχηγοί αναγκάστηκαν να κρύψουν τυχόν ορατά χριστιανικά σύμβολα κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τους νέους τζιχαντιστές κυβερνήτες τους. Με τον Αλ Γουαϊσί, τον υπουργό Δικαιοσύνης οπαδό της Σαρίας, οι χριστιανοί και άλλες θρησκευτικές μειονότητες θα μπορούσαν να είναι τα πρώτα θύματα μιας νέας Συρίας που συμμορφώνεται με τη Σαρία.
Στο Χαλέπι αυτές τις μέρες εμφανίστηκαν τεράστιες πινακίδες και αφίσες με τα πρόσωπα των τζιχαντιστών υπουργών. Σε μία από αυτές ο νέος υπουργός Δικαιοσύνης της Συρίας διακηρύττει ότι η εποχή της καταπίεσης τελείωσε. «Η δικαιοσύνη και η ισότητα είναι οι κυρίαρχοι μετά το σήμερα» γράφει η διαφημιστική πινακίδα. Ο Αλ Γουαϊσί θα είναι, υποτίθεται, από τους πρωτομάστορες ενός δυτικού δημοκρατικού συστήματος στη χώρα. Αλλά φιλελεύθερη δημοκρατία και μουσουλμανική Σαρία είναι αντίθετες έννοιες.
Το βιογραφικό του Σάντι αλ Γουαϊσί
Γεννήθηκε το 1985 στο Χαλέπι και είναι κάτοχος πτυχίου της ισλαμικής Σαρίας. Το μεταπτυχιακό του αφορά επίσης τις ισλαμικές και δικαστικές σπουδές. Εργάστηκε ως καθηγητής Ισλαμικής Εκπαίδευσης και υπηρέτησε ως ιμάμης στο Χαλέπι για επτά χρόνια. Κατά τη διάρκεια του συριακού εμφυλίου βοήθησε να ιδρυθούν δικαστικά όργανα σε περιοχές υπό τον έλεγχο φατριών της αντιπολίτευσης. Συνίδρυσε την «Αρχή της Σαρίας» στο Νταχρέτ Αουάντ και υπηρέτησε ως δικαστής. Έπειτα εντάχθηκε στην Τετραμερή Αρχή της Σαρίας στο Χαλέπι, όπου κατείχε θέσεις εφέτη και εισαγγελέα στο στρατιωτικό πλημμελειοδικείο.
Είναι μέλος του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου και έχει επίσης διατελέσει επικεφαλής δικαστής του δικαστηρίου αστικών κακουργημάτων και του Ποινικού Εφετείου υπό την «κυβέρνηση της Συριακής Σωτηρίας». Το 2022 έγινε υπουργός Δικαιοσύνης και στις 10 Δεκεμβρίου 2024 διορίστηκε υπουργός Δικαιοσύνης στη συριακή μεταβατική κυβέρνηση του Αλ Τζουλάνι, υπό τον πρωθυπουργό Μοχάμεντ αλ Μπασίρ.