Αγωνία αλλά και ερωτήματα για την 22χρονη Ιρανή φοιτήτρια που κυκλοφορούσε με τα εσώρουχα, συνελήφθη και έκτοτε αγνοείται η τύχη της
Του Βασίλη Γαλούπη
Τα τελευταία 24ωρα το Ιράν βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο της παγκόσμιας επικαιρότητας. Τούτη τη φορά όχι για το συγκρουσιακό κλίμα με το Ισραήλ. Η υπόθεση της Αχού Νταριάεϊ ξυπνά μαύρες μνήμες από το όχι μακρινό 2022, όταν στην Τεχεράνη ξέσπασαν αιματηρές διαδηλώσεις, με αίτημα την κατάργηση της κατασταλτικής «Αστυνομίας Ηθών», μετά τη δολοφονία της 22χρονης φοιτήτριας Μαχσά Αμινί, που μετατράπηκε σε σύμβολο αντίστασης όλων των γυναικών της χώρας.
Η Αχού Ντάριαεϊ, επίσης 22χρονη φοιτήτρια στην Τεχεράνη, αναδείχθηκε σε ηρωίδα από τα social media, ύστερα από ένα αναρτημένο βίντεο όπου διακρίνεται, φορώντας εσώρουχα εντός Πανεπιστημιούπολης, να συλλαμβάνεται από αξιωματούχους ασφαλείας. Έκτοτε η τύχη της αγνοείται.
Το κύμα αντιδράσεων και κατακραυγής έφερε την παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας και με αργά αντανακλαστικά τη χθεσινή τοποθέτηση από το καθεστώς της Τεχεράνης. Στην πραγματικότητα, μέχρι και σήμερα, είναι ελάχιστα όσα γνωρίζουμε για την υπόθεση.
Από το Σάββατο, όταν και είδε το φως της δημοσιότητας το βίντεο, το σκηνικό γίνεται πιο θολό, αντί να ξεδιαλύνει. Οι περισσότερες πληροφορίες που διοχετεύονται μέσω ιρανικών και διεθνών ΜΜΕ είναι ανεπιβεβαίωτες. Ακόμα και το όνομά της, αν πράγματι είναι αυτό, έγινε γνωστό μόλις τις τελευταίες ώρες.
Αν και ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει τις επί δεκαετίες βιαιότητες της, υποτίθεται, υπό κατάργηση «Αστυνομίας Ηθών» στο Ιράν απέναντι στις γυναίκες για το ζήτημα της μαντίλας, το ερώτημα αν κινδυνεύει η ζωή της φοιτήτριας δεν μπορεί να απαντηθεί από τα υπάρχοντα δεδομένα. Όπως, ασφαλώς, κι αν λέει την αλήθεια το καθεστώς της Τεχεράνης για τα περί διαταραγμένης προσωπικότητας.
Σύμφωνα με όσα αναφέρονται έως τώρα στα διεθνή ΜΜΕ, το βίντεο από το οποίο προέρχεται το στιγμιότυπο με τη φοιτήτρια να κυκλοφορεί με τα εσώρουχα στο πανεπιστήμιο λέγεται ότι σχετίζεται με το ίδρυμα ερευνητικών επιστημών της ιρανικής πρωτεύουσας.
Οι πρώτες αναφορές έκαναν λόγο για μια πράξη «διαμαρτυρίας» ύστερα από έντονη λογομαχία της 22χρονης με αξιωματικούς ασφαλείας, οι οποίοι άσκησαν σωματική βία εναντίον της, επειδή δεν τήρησε τον αυστηρό ισλαμικό νόμο περί υποχρεωτικής μαντίλας.
Οι άντρες ασφαλείας φορούσαν πολιτικά ρούχα και την έβαλαν σε ένα αυτοκίνητο για να την απομακρύνουν προς άγνωστη τοποθεσία. Έκτοτε δεν την έχει δει κανείς, με τους φόβους για τη ζωή της να αυξάνονται.
Η ιρανική εφημερίδα «Farheekhtegan» δημοσίευσε ότι η Ντάριαεϊ οδηγήθηκε αρχικά σε αστυνομικό τμήμα. Ο εκπρόσωπος του πανεπιστημίου Αμίρ Μαχσόμπ έγραψε στο «X» ότι «στο αστυνομικό τμήμα διαπιστώθηκε πως βρισκόταν υπό σοβαρή ψυχική πίεση και είχε ψυχική διαταραχή».
Η Τεχεράνη πήρε θέση μόλις χθες για το περιστατικό, μετά το ξέσπασμα παγκόσμιας θύελλας. Δηλώσεις έκανε η πρώτη γυναίκα κυβερνητική εκπρόσωπος στην ιστορία του Ιράν Φατεμέχ Μοχατζερανί:
«Αντί να βλέπουμε το ζήτημα αυτό από την οπτική της ασφάλειας, καλύτερα να το βλέπουμε από την κοινωνική οπτική και να επιδιώξουμε να λύσουμε τα προβλήματα αυτής της φοιτήτριας ως ενός διαταραγμένου προσώπου. Από το αστυνομικό τμήμα μεταφέρθηκε σε κέντρο θεραπείας».
Όμως, τα κενά παραμένουν. Παραμένει άγνωστο σε ποιο κέντρο θεραπείας βρίσκεται η 22χρονη και τι θεραπεία τής χορηγείται. Το Reuters ήδη έχει σπεύσει να γνωστοποιήσει πως δεν είναι σε θέση ακόμα να ταυτοποιήσει, με ανεξάρτητο τρόπο, έστω και το ονοματεπώνυμο της συλληφθείσας.
Η Ιρανή κυβερνητική εκπρόσωπος πρόσθεσε κι άλλη μια παράμετρο στη δύσκολη εξίσωση, ότι η σπουδάστρια είναι μητέρα δύο παιδιών: «Είναι ακόμη πολύ πρώιμο να μιλήσουμε για την επιστροφή αυτής της φοιτήτριας στο πανεπιστήμιο. Σύμφωνα με βίντεο που δημοσιοποίησε ο σύζυγός της, χρειάζεται θεραπεία και αυτή πρέπει να ολοκληρωθεί προτού κάνουμε τα επόμενα βήματα».
Από το πανεπιστήμιο φαίνεται να επιβεβαιώνουν ότι η Ντάριαεϊ έπασχε από ψυχολογικά προβλήματα, ενώ και το CNN, επικαλούμενο πανεπιστημιακές πηγές, κατέληγε στο ίδιο συμπέρασμα. Παρά ταύτα παραμένει αμφίβολο αν ένα πανεπιστήμιο στο Ιράν έχει την ελευθερία να δώσει διαφορετική εκδοχή από την «επίσημη» θέση της Τεχεράνης.
Κατά τον εκπρόσωπο του πανεπιστημίου η παρέμβαση των ανδρών ασφαλείας συνέβη «ύστερα από την απρεπή πράξη μιας εκ των φοιτητριών. Το πραγματικό κίνητρο της πράξης είναι ακόμα υπό διερεύνηση». Σύμφωνα με το EuroNews, η σύλληψη δεν έγινε τελικά από την ασφάλεια του πανεπιστημίου, όπως αρχικά διακινήθηκε, αλλά από πράκτορες πληροφοριών. Το αμερικανικό ABC υπενθυμίζει ότι είναι συνηθισμένη τακτική του καθεστώτος οι διαδηλωτές να χαρακτηρίζονται άτομα «ασταθή» και να οδηγούνται σε ψυχιατρικά κέντρα για… θεραπείες.
«Οι Αρχές του Ιράν πρέπει να απελευθερώσουν αμέσως και άνευ όρων τη φοιτήτρια που συνελήφθη βίαια αφού έβγαλε τα ρούχα της σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την καταχρηστική επιβολή της υποχρεωτικής μαντίλας από αξιωματούχους ασφαλείας» παρενέβη η Διεθνής Αμνηστία.
Το πρακτορείο ειδήσεων του Ιράν επιβεβαίωσε το περιστατικό, δημοσιεύοντας μια θολή φωτογραφία της φοιτήτριας. Το ρεπορτάζ περιελάμβανε «πληροφορίες» σύμφωνα με τις οποίες η σπουδάστρια είχε φορέσει «ακατάλληλα ρούχα» στο μάθημα και γδύθηκε αφότου προειδοποιήθηκε από τους φρουρούς ασφαλείας να συμμορφωθεί με τον ενδυματολογικό κώδικα.
Επικαλούμενο μάρτυρες, το κρατικό πρακτορείο μετέδωσε ότι οι φρουροί ασφαλείας μίλησαν «ήρεμα» με τη φοιτήτρια, διαψεύδοντας ότι ενήργησαν επιθετικά. Παρά ταύτα, το ρεπορτάζ συμφωνεί απόλυτα με το αφήγημα της Τεχεράνης, κι ως εκ τούτου τίθεται υπό αμφισβήτηση η εγκυρότητά του.