Η καλή εκπαίδευση, η ψυχραιμία του 29χρονου πιλότου και η τεχνολογία του F-16C/D Block 52+, συντέλεσαν στο να μη θρηνήσουμε ανθρώπινη ζωή τη Τετάρτη 20 Μαρτίου  ανοιχτά της Αλοννήσου. Τι γίνεται όμως όταν μια χώρα -μεταξύ αυτών Ελλάδα και Τουρκία- βάζει καλούς πιλότους σε ιπτάμενα «φέρετρα». Πολύ απλά, εκατοντάδες κηδείες.

Πολλά χρόνια πριν, στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ο Γερμανός υπουργός Άμυνας και πρώην ιδεολογικός καθοδηγητής της Βέρμαχτ Φραντς Γιόζεφ Στράους, έκανε ίσως τη χειρότερη εξοπλιστική αγορά της χώρας.

Υπέγραψε με την αμερικανική αμυντική βιομηχανία Lockheed τη αγορά του αμερικανικού υπερ-αεροπλάνου F-104. Η αναγεννημένη γερμανική αεροπορία μέχρι τη δεκαετία του 1970 θα είχε αγοράσει 915 τέτοια μαχητικά.

Λίγο μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, τον Οκτώβριο του 1974, το τουρκικό κράτος, ενθουσιασμένο και αυτό με το υπερόπλο άρχισε να δαπανά εκατομμύρια αγοράζοντας το ίδιο μαχητικό. Υποτίθεται ότι η Τουρκία αγόρασε το καμάρι του “δυτικού στρατοπέδου” που έσπασε πρώτο το φράγμα των 2 Μαχ!

Η ελληνική αεροπορία είχε θαμπωθεί και εκείνη από το F-104 ξεκινώντας να τα αγοράζει την άνοιξη του 1964 διατηρώντας τα στο οπλοστάσιό της μέχρι την άνοιξη του 1993!

Από τα 2.678 F-104 που πούλησε η Lockheed, τα 915 τα πήρε η Γερμανία ενώ οι ΗΠΑ κράτησαν ούτε 300 μαχητικά. Γιατί όμως δεν τα πλησίαζαν οι Αμερικανοί;

Γερμανία, Ελλάδα, Τουρκία, Καναδάς, Ιαπωνία και άλλες χώρες είχαν πέσει θύματα μιας ανήθικης αρχής που χρησιμοποιούν κάποιοι έμποροι: «Το σκάρτο εμπόρευμα φροντίζουμε να το δίνουμε».

Μακριά από αυτό το μαχητικό

Ο μεγαλύτερος άσσος πιλότος του Β’ ΠΠ Έριχ Χάρτμαν είχε βρει την εξήγηση πολύ πριν κατακλύσει το αεροσκάφος την παγκόσμια πολεμική αγορά. Σε εισήγησή του το 1957 στο  γερμανικό υπουργείο ανέφερε: «Το F-104 είναι μη ασφαλές, πάρτε ένα αεροπλάνο να μπορούμε να το πιλοτάρουμε». Σημειώνεται ότι στον Χάρτμαν η μεταπολεμική Γερμανία είχε αναθέσει τη διοίκηση των πρώτων αεριωθούμενων μαχητικών της.

Έχοντας απορρίψει η Αμερικανική Πολεμική Αεροπορία το αεροσκάφος, η Lockheed θα έσπρωχνε το εμπόρευμα στην ευρωπαϊκή αγορά, μέσω Γερμανίας. Επειδή όμως «ο Έριχ είναι καλός πιλότος, αλλά όχι καλός αξιωματικός» όπως έλεγε ο προϊστάμενός του Βέρνερ Πανίτσκι, και επειδή δυσαρέστησε τη κυβέρνηση, τον απομάκρυναν πριν την ώρα του.

Ο πιλότος όμως είχε δίκιο:

Το 1 στα 3 αεροπλάνα συνετρίβησαν σκοτώνοντας 115 πιλότους, καθώς μέσα σε 31 χρόνια η Γερμανική Αεροπορία έχασε σε ατυχήματα 292 αεροπλάνα. Με τον γερμανικό Τύπο να κάνει λόγο για «ιπτάμενα φέρετρα» η εταιρεία αναγκάστηκε να αποζημιώσει 60 χήρες.

Πριν ξεφορτωθεί τα 239 μαχητικά F-104 η Καναδική Πολεμική Αεροπορία τη δεκαετία του 1980, είχε χάσει 37 ανθρώπους και 100 μαχητικά από ατυχήματα.

Η δε Ιταλία μέσα σε 35 χρόνια έχασε το 38% των F-104, ενώ οι μηδαμινές απώλειες των Ισπανών οφείλονται στο γεγονός ότι πέταξαν ελάχιστα, με εξαιρετικό καιρό ενώ τα κράτησαν μόνο 7 χρόνια.

F-104 της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας

Εφόσον, λοιπόν, οι δυτικές χώρες έβλεπαν ότι το προϊόν ήταν σκάρτο φρόντισαν να το ξεφορτωθούν, διοχετεύοντάς το στην Ιαπωνία και την Τουρκία.

Η Τουρκία υπέγραψα δύο fast track συμβόλαια το 1974 και 1975, που όμως ήταν ήταν μέρος ενός παγκόσμιου σκανδάλου δωροδοκίας που ξέσπασε τη δεκαετία του 1970 με τα φοβερά αεροπλάνα της Lockheed. Κυβερνητικά στελέχη σε Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία και Ολλανδία είχαν χρηματιστεί διαδοχικά από τη δεκαετία 1950 μέχρι αυτή του 1970 από τη Lockheed για να αγοράσουν οι κυβερνήσεις τους F-104.

Στην Τουρκία, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο, ξεκίνησε επίσημα έρευνα από το τουρκικό υπουργείο Άμυνας, με τον διοικητή της Πολεμικής Αεροπορίας στρατηγό Emin Alpkaya, και δύο άλλους αξιωματικούς να τραβάνε τα φώτα της δημοσιότητας.

Ο Alpkaya παραιτήθηκε αφού έδωσε εξηγήσεις στην τηλεόραση, τον Απρίλιο του 1976, αθωώθηκε. Όπως γράφει η Χουριέτ, «με άλλα λόγια, οι δωροδοκίες είχαν πληρωθεί αλλά δεν είχαν ληφθεί».

Ο επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μπιλκέντ Καγκλάρ Κουρτς, έδινε μια εξήγηση της τάσης της χώρας του να αγοράζρι όπλα αποκλειστικά από τις ΗΠΑ. «Η Τουρκία προσπάθησε να προμηθεύεται αμερικανικά οπλικά συστήματα ακόμη και αν αυτά ήταν περιττά στην Τουρκία, δεν είχαν καμία αξία για το αμυντικό δόγμα της χώρας [ακόμα] και αν υπήρχαν καλύτερες εναλλακτικές λύσεις».

Αυτή η συμπεριφορά της Άγκυρας σύμφωνα με τον Caglar παρατηρείται και στην επιμονή της Τουρκίας στην προμήθεια του F-104 που συνέχισε να τα παίρνει ακόμα και όταν άλλα κράτη είχαν μετακινηθεί στην απόκτηση καλύτερων συστημάτων, ακόμα και αν προσφέρθηκαν καλύτερα συστήματα [από τα F-104] στην Τουρκία. Η Τουρκία έχασε μεγάλους αριθμούς F-104 από ατυχήματα.

Στην Ελλάδα πριν αποσυρθούν είχαν σκοτώσει 16 Έλληνες πιλότους σε ατυχήματα, ένα αριθμός που φαίνεται -κατά ειρωνεία- λογικός. Η Ελλάδα προμηθεύτηκε, όπως και η Τουρκία, μεταχειρισμένα αεροσκάφη από τη Γερμανία και την Ολλανδία καθώς οι χώρες αυτές πήραν καλύτερα και πιο σύγχρονα αεροσκάφη. Σύμφωνα με τον ιστότοπο  F-104 Society η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία πρέπει να έχασε τουλάχιστον 21 μαχητικά μέσα σε τρεις δεκαετίες, ενώ η Τουρκία έχασε 88 μέσα σε 13 μόλις χρόνια, δείχνοντας πως το ελληνικό προσωπικό είχε καταφέρει σε αξιοθαύμαστο βαθμό να δαμάσει ακόμα και μια ελαττωματική πλατφόρμα.

Ωστόσο, σε κανέναν πιλότο παγκοσμίως δεν αξίζει να «φεύγει» λόγω πολιτικών αμφιλεγόμενων πολιτικών αποφάσεων.