Οραματιστής αρχιτέκτονας ή σύγχρονος Μακιαβέλι; Ο Ισπανός νεοφουτουριστής αρχιτέκτονας, Σαντιάγο Καλατράβα, δομικός μηχανικός, γλύπτης και ζωγράφος έχει αναλάβει μερικά από τα σημαντικότερα έργα υποδομής στον κόσμο, σημείο αναφοράς των χωρών έδρας τους και αντικείμενο θαυμασμού εκατομμυρίων ανθρώπων.
Οι έπαινοι, όμως, που του αποδίδονται, ανάμεσα τους το βαρύτιμο Χρυσό Μετάλλιο του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτόνων, που τοποθετούν το όνομα του δίπλα στους οραματιστές Τόμας Τζέφερσον και Λε Κορμπυζιέ είναι ισόποσοι των προβλημάτων, που βγάζουν αργά ή γρήγορα τα εντυπωσιακά έργα του, που αποδεικνύονται από δύσχρηστα ως επικίνδυνα. Κι αυτό χωρίς να συνυπολογιστεί το τελικό κόστος τους, που κατά κανόνα είναι πολύ μεγαλύτερο, κάποιες φορές και διπλάσιο, του αρχικού προϋπολογισμού.
Φύκια για μεταξωτές κορδέλες
Με δεδομένο ότι τα περισσότερα εξ αυτών είναι δημόσια έργα, που του ανατέθηκαν από κυβερνήσεις και πληρώθηκαν από φορολογούμενους, το αρχικό ερώτημα μπορεί να έχει μία και μόνο απάντηση… Φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Μερικά από τα έργα του, που πληρώθηκαν αδρά και αμφισβητήθηκαν στην πράξη είναι, σύμφωνα με την ιστοσελίδα Culture Trip, τα ακόλουθα.
Στη γενέτειρα του, τη Βαλένθια, η οροφή της όπερας, που βρίσκεται στην καρδιά της Πόλης των Τεχνών και των Επιστημών παραλίγο να πέσει
Το 2014 οι τοπικές αρχές της γενέτειρας του Βαλένθια μήνυσαν τον Καλατράβα για την ετοιμόρροπη οροφή της όπερας, που βρίσκεται στην καρδιά της Πόλης των Τεχνών και των Επιστημών, ένα περιστατικό που την οδήγησε να κατεβάσει ρολά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Να σημειωθεί ότι η Πόλη των Τεχνών και των Επιστημών χτίστηκε εξ’ ολοκλήρου από τον Ισπανό αρχιτέκτονα και κόστισε πάνω από 300 εκατ. ευρώ.
Η ισπανική κυβέρνηση διεκδίκησε αποζημίωση για τις εργασίες αποκατάστασης, με τον Καλατράβα να επισημαίνει τον επαναστατικό σχεδιασμό του έργο, αλλά τους αντιδίκους του να αποδεικνύουν την έλλειψη εποπτείας εκ μέρους του την περίοδο της κατασκευής του, μαζί με ορισμένα σημαντικά τεχνικά λάθη στα επίσημα έγγραφα.
Άστοχα έργα μεγάλης επικινδυνότητας
Νωρίτερ,α ο Ισπανός αρχιτέκτονας υποχρεώθηκε να βάλει το χέρι βαθιά στην τσέπη του, όταν και το 2012 του επιβλήθηκε πρόστιμο από δικαστήριο της Ισπανίας για να επιστρέψει στις τοπικές αρχές του Οβιέδο, μαζί με τις εταιρείες που συμμετείχαν στην κατασκευή του Συνεδριακού και Εκθεσιακού Κέντρου, 3,2 εκατομμύρια ευρώ λόγω της κατάρρευσης των κερκίδων του.
Τα προβλήματα στην πεζογέφυρα στο Μεγάλο Κανάλι της Βενετίας αποδείχτηκαν πολλά, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό δεκάδων τουριστών
Ανάλογες κατηγορίες με τις προαναφερόμενες της Βαλένθια του αποδόθηκαν και στη Βενετία, όπου υποβλήθηκε μήνυση εναντίον του για την καθόλου πρακτική και ολισθηρή πεζογέφυρα στο Μεγάλο Κανάλι της Βενετίας, που κατασκευάστηκε το 2008 με τελικό κόστος 12 εκατομμύρια. Τα προβλήματα στο έργο αποδείχτηκαν πολλά, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό δεκάδων τουριστών στους χώρους του.
Σε μια άλλη ισπανική πόλη, το Μπιλμπάο, η πεζογέφυρα ήταν μεν εντυπωσιακή, αλλά αποδείχτηκε κίνδυνος για τους πεζούς. Τη λύση έδωσε ένα μαύρο κάλυμμα που αλλοίωσε την ιδέα του Καλατράβα αλλά πάντως δεν είναι επικίνδυνα.
Ένα ακόμα παράδειγμα της αστοχίας των ευφάνταστων σχεδίων του Ισπανού αρχιτέκτονα είναι ο σταθμός μεταφορών του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, που είχε προγραμματιστεί να ανοίξει το 2016, αλλά το κτίριο παρουσίασε διαρροή στην οροφή του.
Ο σταθμός μεταφορών του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου θα άνοιγε το 2016, αλλά παρουσιάστηκε διαρροή στην οροφή του
Η αρχική εκτίμηση ήταν 2 δισεκατομμύρια δολάρια, αλλά το πραγματικό κόστος κατέληξε κοντά στα 4 δισεκατομμύρια δολάρια. Κακές κριτικές για το έργο αυτό έγιναν viral με τον Μάικλ Κίμελμαν των Times να αποκαλεί το κατασκεύασμα αυτό στο Twitter «κιτς στεγόσαυρο».