Είναι δύσκολο στην Ελλάδα να κατανοήσουμε το πόσο ισχυρή επιρροή μπορεί να έχει ένας αθλητικός σύλλογος στα πολιτικά πράγματα μιας χώρας. Η εξήγηση βρίσκεται πίσω στο χρόνο, στη δημιουργία της Γιουγκοσλαβίας τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα και κορυφώνεται με την ίδρυση του ανεξάρτητου κράτους μετά τον εμφύλιο πόλεμο στη δεκαετία του ΄90.
Οι περισσότεροι Κροάτες αισθάνονταν υπόδουλοι στην ίδια τη χώρα που άλλοι είχαν δημιουργήσει για αυτούς. Με τους Σέρβους δεν τους συνέδεε τίποτα. Ήταν καθολικοί οι άλλοι ήταν ορθόδοξοι. Αυτοί κοιτούσαν την Κεντρική Ευρώπη, οι άλλοι την Ανατολή και ειδικά τη Ρωσία.
Για τους περισσότερους Κροάτες οι Γερμανοί το 1941 δεν ήταν κατακτητές, αλλά απελευθερωτές που τους έδωσαν την ανεξαρτησία, κι Τίτο, αν και Κροάτης (με Σλοβένα μητέρα) ήταν ένας προδότης για την πατρίδα του.
Το αυταρχικό καθεστώς του Τίτο δεν άφηνε πολλά περιθώρια αντίδρασης και διαμαρτυρίας. Ο αθλητισμός ήταν τρόπος αντίστασης κι όχι διασκέδασης όπως συμβαίνει σε όλο τον κόσμο. Χώρα με ισχυρή αθλητική παράδοση η Κροατία πανηγύριζε τις νίκες επί των Σέρβων όχι με αθλητικό τρόπο, αλλά πολιτικό. Η Ντινάμο Ζάγκρεμπ, ο ισχυρότερος σύλλογος αποτέλεσε φυτώριο αντικομμουνιστικής δράσης. Οι περισσότεροι αναπολούσαν τα χρόνια που οι ναζί του Χίτλερ τους είχαν προσφέρει όχι την ανεξαρτησία, αλλά την απαλλαγή από τους Σέρβους.
Όπως συνέβη και στη Σερβία με τον Αρκάν και τον Ερυθρό Αστέρα, έτσι και στην Κροατία, οι περισσότερες παραστρατιωτικές ομάδες που πήραν μέρος στον εμφύλιο πόλεμο, στρατολόγησαν τα μέλη τους από τις τάξεις των χούλιγκαν. Οι άνθρωποι αυτοί μετά τον πόλεμο και την ανεξαρτησία έγιναν «εθνικοί ήρωες». Για τον μέσο Κροάτη η Ντινάμο σημαίνει ακόμα και σήμερα, τριάντα χρόνια μετά, το σύμβολο αντίστασης, μέρος της εθνικής ιστορίας.
Άνθρωποι που έκαναν φριχτά εγκλήματα στη διάρκεια του εμφυλίου έγιναν ήρωες και πολιτικοί παράγοντες. Οι διάδοχοί τους στις τάξεις των οπαδών των ποδοσφαιρικών ομάδων αυτούς έχουν ως πρότυπα.
Για τους περισσότερους δίπλα στις σταθερές της χώρας, τον στρατό, τη θρησκεία υπάρχουν όχι οι αθλητικές ομάδες, αυτές καθαυτές, αλλά οι πυρήνες των οργανωμένων οπαδών. Έχουν θέσεις στον κρατικό μηχανισμό και μπορούν να ανεβάσουν ή να κατεβάσουν κυβερνήσεις. Δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα, αλλά και στη Δύση γενικότερα.
Δεν είναι τυχαίες οι επιλογές που κάνουν όταν αδελφοποιούνται με κάποιες αντίστοιχες ομάδες οργανωμένων οπαδών. Μισούν όσους βοήθησαν τους Σέρβους στον εμφύλιο και αυτονόητο, για αυτούς, είναι να μισούν την ΑΕΚ, σε επίπεδο διοίκησης, αλλά και οπαδών. Δεν ξεχνούν ότι στη διάρκεια των Νατοϊκών βομβαρδισμών στο Βελιγράδι η ΑΕΚ με πρωτοβουλία του Δημήτρη Μελισσανίδη ταξίδεψε στη δοκιμαζόμενη πόλη κι έδωσε αγώνα με την Παρτιζάν προσφέροντας παράλληλα ανθρωπιστική βοήθεια. Την ίδια εποχή οι οπαδοί της Ένωσης διαδήλωναν σε κάθε ευκαιρία (και σε κάθε αγώνα) τη συμπαράστασή τους στο δοκιμαζόμενο Σερβικό λαό.
Πολλοί πολιτικοί παράγοντες της χώρας φροντίζουν να τα έχουν καλά με τους οργανωμένους οπαδούς για την πολιτική τους επιβίωση. Ακόμα και σε μια δολοφονία θα προσπαθήσουν να δικαιολογήσουν τους δολοφόνους και όχι να τους καταδικάσουν.
Οι χούλιγκαν στην Κροατία δεν μεγαλώνουν με τις αθλητικές επιτυχίες των ομάδων που υποστηρίζουν, αλλά με τις δράσεις σε βάρος των… εχθρών της πατρίδας τους. Ουσιαστικά είναι πολιτικές κινήσεις που φορούν τον μανδύα της υποστήριξης ενός συλλόγου.
Σε αυτές τις περιπτώσεις η αλήθεια είναι το πρώτο θύμα. Τα περισσότερα ΜΜΕ στη χώρα προσπαθούν να πείσουν το κοινό τους ότι ο Μιχάλης μαχαιρώθηκε από Έλληνα, παραβλέποντας όλο το κομβόι που έφθασε από το Ζάγκρεμπ μέχρι την Αθήνα. Το κοινό στη χώρα μιλά για το… κατόρθωμα να φθάσουν μέχρι το γήπεδο της ΑΕΚ χωρίς να τους σταματήσει κανείς, δεν στέκονται στο γιατί ταξίδεψαν, αλλά στο… επίτευγμα. Κι οι πολιτικοί, οι αθλητικοί παράγοντες ακολουθούν αυτό το ρεύμα.
Άνθρωποι που βάζουν τις καλές σχέσεις με τους χούλιγκαν της Ντινάμο βρίσκονται παντού στον κρατικό μηχανισμό. Από τα υψηλότερα κλιμάκια της κυβέρνησης μέχρι τη βάση της κρατικής πυραμίδας. Θα τους βοηθήσουν, θα πάρουν το μέρος τους, ακόμα και θα δικαιολογήσουν άνανδρες δολοφονίες.
Ακόμα και οι αθλητικές αρχές, όπως η ΟΥΕΦΑ, αδυνατούν να καταλάβουν το τι πραγματικά συμβαίνει. Δεν βλέπουν τη μεγάλη εικόνα, αλλά τη μικρή, το συγκεκριμένο γεγονός κάθε φορά.
Η ΠΑΕ ΑΕΚ είχε δίκιο που αρνήθηκε να κάτσει στο ίδιο τραπέζι το μεσημέρι της Τρίτης με τους εκπροσώπους της Ντινάμο. Ήξερε ότι οι παράγοντες της ομάδας δεν θα μπορούσαν ποτέ να τα βάλουν με τους οργανωμένους οπαδούς τους γιατί στην ουσία δεν ήθελαν ή δεν είχαν τη δύναμη να τα βάλουν με το ίδιο το «βαθύ κράτος» της χώρας τους. Κάθε δήλωση, κάθε τοποθέτηση θα ήταν απλά υποκριτική.