Απόλυτα πιθανή θεωρεί τη στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας λόγω της Ταϊβάν αν δεν υπάρξει αποκλιμάκωση της έντασης ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ και εξέχουσα προσωπικότητα της διπλωματικής σφαίρας Henry Kissinger.
«Αν τα πράγματα συνεχίσουν να κινούνται στην τροχιά που βλέπουμε και δεν υπάρξει διάλογος η στρατιωτική σύγκρουση είναι πολύ πιθανή» είπε ο Kissinger σε συνέντευξή του στον αρχισυντάκτη του Bloomberg News, John Micklethwait, όταν ρωτήθηκε για την πιθανότητα η Κίνα να εισβάλει στην Ταϊβάν.
«Πιστεύω λοιπόν ότι η τρέχουσα πορεία σε ό,τι αφορά τις διμερείς σχέσεις πρέπει να αλλάξει».
Οι δηλώσεις αυτές που διετυπώθησαν καθώς ο Kissinger αναπολούσε τη ζωή και την καριέρα του αμέσως μετά τα 100α γενέθλιά του, ήταν μερικές από τις πιο απογοητευτικές του για την κατάσταση των σχέσεων μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ, οι οποίες έχουν ορκιστεί να στηρίξουν την Ταϊβάν σε περίπτωση επίθεσης της Κίνας.
Ο Kissinger είπε ότι εναπόκειται τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στο Πεκίνο να αλλάξουν στάση, καθώς, όπως είπε, και οι δύο ηγεσίες βρίσκονται στην «κορυφή ενός γκρεμού».
Ο Kissinger, ο οποίος υπηρέτησε ως κορυφαίος διπλωμάτης των ΗΠΑ και σύμβουλος εθνικής ασφάλειας στον Λευκό Οίκο τη δεκαετία του 1970, μίλησε λίγες μέρες πριν ο τελευταίος διάδοχός του, ο υπουργός Εξωτερικών Antony Blinken μεταβεί στο Πεκίνο.
Ο Blinken θα είναι ο πρώτος υψηλόβαθμος αξιωματούχος των ΗΠΑ που θα επισκεφθεί τα τελευταία πέντε χρόνια την Κίνα, αλλά ο Λευκός Οίκος βάζει χαμηλά τον πήχη, λέγοντας πως δεν αναμένεται να υπάρξουν καινοτομίες.
Ο διπλωμάτης, συγγραφέας πολλών βιβλίων, συμπεριλαμβανομένου του «On China», που γράφτηκε ένα χρόνο πριν από την ανάληψη της εξουσίας από τον Πρόεδρο Xi Jinping, παρακολουθείται στενά για τις απόψεις του σχετικά με την ασιατική γεωπολιτική, δεδομένων του μυστικού ταξιδιού του στην Κίνα το 1972 και του ρόλου του στην εξομάλυνση των σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας όταν ήταν Πρόεδρος ο Richard Nixon.
Η Ταϊβάν είναι εδώ και καιρό ένα από τα πιο ευαίσθητα ζητήματα στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας.
Το Πεκίνο, που ισχυρίζεται ότι η αυτοδιοικούμενη δημοκρατία της Ταϊβάν είναι δική του, επιδιώκει εδώ και καιρό να ανακτήσει τον έλεγχο του νησιού μέσω της «επανένωσης» και προειδοποιεί τακτικά την Ουάσιγκτον για πωλήσεις όπλων και κάθε είδους πολιτική εμπλοκή με την ταϊβανέζικη ηγεσία.
Ανώτεροι στρατιωτικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι η ηγεσία της Κίνας έχει πρόθεση για εισβολή…
Mάλιστα, ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός θα επιδιώξει να καταλάβει την Ταϊβάν τα επόμενα χρόνια – πιθανώς μέχρι το 2027.
Πάντως, ο Kissinger δεν έχει καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα σε ό,τι αφορά το πώς θα καταλήξουν οι σχέσεις ΗΠΑ – Κίνας, δεδομένου ότι μέχρι τώρα ουσιαστικός διάλογος δεν έχει διεξαχθεί, όπως έχει προτείνει πολλάκις.
Αλλά ένα πράγμα που είπε ότι γνωρίζει σίγουρα είναι ότι οι πόλεμοι μεταξύ δύο υπερδυνάμεων δεν μπορούν να κερδηθούν.
Ή, όπως το έθεσε, «κερδίζονται μόνο με τεράστιο κόστος».
«Είναι μια μοναδική κατάσταση με την έννοια ότι η μεγαλύτερη απειλή κάθε χώρας είναι η άλλη – δηλαδή, η μεγαλύτερη απειλή για την Κίνα είναι η Αμερική, κατά την αντίληψή τους, και το ίδιο ισχύει και εδώ», είπε ο Kissinger.
Ο Ηenry Kissinger, ο οποίος γλίτωσε από τους Ναζί με την οικογένειά του ως έφηβος προτού επιστρέψει στη Γερμανία ως στρατιώτης των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, είπε ότι το πολιτικό κέντρο βάρους στην Ευρώπη μετατοπίζεται απαρέγκλιτα προς το Βερολίνο, παρουσιάζοντας μια νέα πρόκληση για την ηγεσία της χώρας.
Όπως είπε, το δίλημμα για το βαρέων βαρών έθνος της Ευρώπης είναι ο καλύτερος τρόπος να χειριστεί την αυξανόμενη δύναμή του χωρίς να αποξενώσει τους γείτονές του.
Σε ό,τι αφορά τη Μεγάλη Βρετανία, ο Kissinger τη βλέπει να αναλαμβάνει ισχυρότερο ρόλο υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ, δεδομένου ότι είναι εκτός ΕΕ.
Η «ειδική συνεργασία» της Βρετανίας με τις ΗΠΑ σημαίνει ότι «ιστορικά βρίσκεται σε καλύτερη θέση» για να ενισχύσει τους διατλαντικούς δεσμούς της, είπε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ.
«Ζούμε σε έναν κόσμο πρωτόγνωρης καταστροφικότητας»
Υπενθυμίζεται πως ο Kissinger είχε μιλήσει προ μηνός και στον Εconomist, εκφράζοντας σκέψεις που κάλλιστα θα μπορούσαν να αποτελέσουν περιεχόμενο ενός εγχειριδίου υπό τον τίτλο «Πώς να αποφύγετε τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Όπως λέει, ζούμε σε έναν κόσμο πρωτόγνωρης καταστροφικότητας και για αυτό ειδικά οι ηγέτες του κόσμου πρέπει να γρηγορούν, αντί να ησυχάζουν, ενώ περαιτέρω αναλύει τους λόγους για τους οποίους η παγκόσμια κοινότητα έχει ανάγκη την Κίνα και τη Ρωσία, ώστε να υπάρξει μια στιβαρή αρχιτεκτονική ασφαλείας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Economist, στο Πεκίνο έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Αμερική θα κάνει τα πάντα για να κρατήσει την Κίνα «κάτω»…
Από την άλλη, στην Ουάσιγκτον είναι ανένδοτοι: η Κίνα θέλει να υποκαταστήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες ως ηγέτιδα δύναμη.
Αλλά για μια ανάλυση αυτού του εντεινόμενου ανταγωνισμού -και ένα σχέδιο για να αποφευχθεί η πρόκληση πολέμου μεταξύ υπερδυνάμεων- πρέπει να επισκεφτείτε τον 33ο όροφο ενός κτιρίου Art Deco στο κέντρο του Μανχάταν, το γραφείο του Henry Kissinger, επισημαίνει ο Economist.
Και οι δύο πλευρές έχουν πείσει τον εαυτό τους ότι η έτερη αντιπροσωπεύει στρατηγικό κίνδυνο», αναφέρει.
«Είμαστε μάρτυρες μιας οξείας αντιπαράθεσης μεταξύ δύο μεγάλων δυνάμεων».
Υπό αυτό το πνεύμα, το σημείο εκκίνησης για την αποφυγή του πολέμου είναι να αναλυθεί η αυξανόμενη ανησυχία της Κίνας.
Παρά τη φήμη του ότι είναι συμφιλιωτικός σε ό,τι αφορά την κυβέρνηση του Πεκίνου, αναγνωρίζει ότι πολλοί Κινέζοι στοχαστές πιστεύουν ότι η Αμερική βρίσκεται σε παρακμή και ότι, «επομένως, προϊόντος του χρόνου, τελικά θα μας υποκαταστήσουν».
Πιστεύει ότι η ηγεσία της Κίνας αγανακτεί με το αφήγημα των δυτικών πολιτικών για μια παγκόσμια τάξη βασισμένη σε κανόνες, όταν αυτό που πραγματικά εννοούν είναι οι κανόνες της Αμερικής και η τάξη της Αμερικής.
Οι κυβερνώντες της Κίνας προσβάλλονται από αυτό που θεωρούν «συγκαταβατικό παζάρι που προσφέρει η Δύση», για την παραχώρηση προνομίων στη Χώρα του Δράκου.
Πράγματι, κάποιοι στην Κίνα υποψιάζονται ότι η Αμερική δεν θα την αντιμετωπίσει ποτέ ως ισότιμη και ότι είναι ανόητο να το φανταζόμαστε.
Ωστόσο, ο κ. Αμερικανός διπλωμάτης προειδοποιεί πως δεν πρέπει να υπάρξει παρερμηνεία των φιλοδοξιών της Κίνας.
Στην Ουάσιγκτον λένε ότι «η Κίνα θέλει την παγκόσμια κυριαρχία…
Η απάντηση είναι ότι [στην Κίνα] θέλουν να είναι ισχυροί.
Δεν επιθυμούν την παγκόσμια κυριαρχία με τη χιτλερική έννοια.
Δεν σκέφτονται ούτε έχουν σκεφτεί ποτέ έτσι την παγκόσμια τάξη.
Στη ναζιστική Γερμανία ο πόλεμος ήταν αναπόφευκτος γιατί τον χρειαζόταν ο Hittler», εκτιμά ο Κissinger, αλλά η Κίνα είναι διαφορετική.
Ο Κissinger εκτιμά πως το κινεζικό σύστημα προσιδιάζει περισσότερο στον κουμφουκιανισμό παρά στον μαρξισμό.
Αυτό διδάσκει στους Κινέζους ηγέτες να αποκτούν τη μέγιστη δύναμη που μπορεί να έχει η χώρα τους και να επιδιώκουν να τους σέβονται για τα επιτεύγματά τους.
Οι Κινέζοι ηγέτες θέλουν να αναγνωριστούν ως οι τελικοί κριτές και αποφασίζοντες του διεθνούς συστήματος των συμφερόντων τους.
Αλλά «πιστεύω ότι έγκειται στην ικανότητά μας να αποτρέψουμε έναν πόλεμο με συνδυασμό διπλωματίας και βίας.
Πρέπει να καθιερώσουμε έναν μόνιμο διάλογο με την Κίνα, ώστε να βρεθεί ένας τρόπος ισορροπίας μεταξύ των δύο δυνάμεων».
Η Κίνα «προσπαθεί να παίξει παγκόσμιο ρόλο.
Πρέπει να αξιολογούμε σε κάθε σημείο εάν οι αντιλήψεις ενός στρατηγικού ρόλου είναι συμβατές.
Εάν δεν είναι, τότε θα τεθεί το ζήτημα της βίας.
Είναι δυνατόν η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες να συνυπάρχουν χωρίς την απειλή ενός ολοκληρωτικού πολέμου μεταξύ τους; Σκέφτηκα και εξακολουθώ να πιστεύω ότι [είναι].
Αλλά η επιτυχία δεν είναι εγγυημένη.
Και επομένως, πρέπει να είμαστε αρκετά δυνατοί στρατιωτικά για να διαχειριστούμε την αποτυχία.
Η μεγάλη δοκιμασία θα είναι το πώς θα συμπεριφερθούν η Κίνα και η Αμερική στην Ταϊβάν.
Όποτε ο Nixon έθετε ένα συγκεκριμένο θέμα, ο Μάο έλεγε: “Είμαι φιλόσοφος.
Δεν ασχολούμαι με αυτά τα θέματα.
Αφήστε τον Zhou [Enlai] και τον Kissinger να τα συζητήσουν αυτά.
Όταν όμως ήρθε η ώρα για την Ταϊβάν, ήταν ξεκάθαρος.
Είναι ένα σωρό αντεπαναστάτες.
Δεν τους χρειαζόμαστε τώρα.
Μπορούμε να περιμένουμε 100 χρόνια.
Κάποτε όμως θα τους αναζητήσουμε».
O κ. Kissinger πιστεύει ότι η συνεννόηση που σφυρηλατήθηκε μεταξύ Nixon και Mao ανετράπη από τον Donald Trump.
«Ήθελε να διογκώσει τη σκληρή του εικόνα στρεφόμενος κατά της Κίνας με αφορμή το εμπόριο.
Η κυβέρνηση Biden ακολούθησε το παράδειγμα του κ. Trump, αλλά με φιλελεύθερη ρητορική.
Σε κάθε περίπτωση, ο Kissinger δεν θα είχε επιλέξει αυτόν τον δρόμο σε σχέση με την Ταϊβάν, επειδή ένας πόλεμος ουκρανικού τύπου θα κατέστρεφε το νησί αλλά και την παγκόσμια οικονομία.
Ο πόλεμος θα μπορούσε επίσης να καθυστερήσει την Κίνα στο εσωτερικό – κάτι που αποτελεί τον μεγαλύτερο φόβο των ηγετών.
Βέβαια, ο φόβος του πολέμου καλλιεργεί έδαφος για ελπίδα.
Το πρόβλημα είναι ότι καμία πλευρά δεν έχει πολλά περιθώρια να κάνει παραχωρήσεις.
Κάθε Κινέζος ηγέτης έχει επιβεβαιώσει τη σύνδεση της χώρας του με την Ταϊβάν.
Ταυτόχρονα, ωστόσο, «όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα τώρα, δεν είναι απλό για τις Ηνωμένες Πολιτείες να εγκαταλείψουν την Ταϊβάν χωρίς να υπονομεύσουν τη θέση τους αλλού».
www.bankingnews.gr