Ποιες είναι οι προτεραιότητες της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής μέσα απο το νέο στρατηγικό δόγμα και πώς διαμορφώνεται το αντίπαλο δέος της Δύσης στα ερείπια του πολέμου στην Ουκρανία
Η Ρωσία σχεδιάζει το «χάρτη» ενός κόσμου στον οποίο επικρατεί μια ανταγωνιστική αλλά ειρηνική συνύπαρξη με τη Δύση καθώς διαμορφώνονται δύο μείζονες γεωπολιτικοί χώροι.
Η νέα «Αντίληψη Εξωτερικής Πολιτικής της Ρωσίας» για το 2023, όπως επιγράφεται το κείμενο, η πρώτη από το 2016, έχει τεθεί σε άμεση εφαρμογή και είναι επαναστατική ως προς τα περιεχόμενό της.
Το κείμενο που εξέδωσε και το υπουργείο Εξωτερικών και έλαβε την έγκριση του προέδρου Vladimir Putin περιλαμβάνει τις προτεραιότητες και τους στόχους των δραστηριοτήτων της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας και διαμορφώνει μέσα από 14 ενότητες – σε υπόμνηση των 14 σημείων του Αμερικανού Προέδρου Windrow Wilson που έθεσαν τέλος στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το βασικό όχημα ανάπτυξης του σχεδίου για παγκόσμια Νέα Τάξη είναι η ομάδα κρατών BRICS Plus που αναμένεται να διεκδικήσουν τη χειραφέτησή τους από την οικονομική και στρατιωτική κυριαρχία της Δύσης.
Το BRICS Plus είναι ένας όμιλος αρχικών μελών Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική, μαζί με άλλα κράτη που είναι ήδη μέλη ή βρίσκονται σε διαδικασία ένταξης.
Δεν είναι ένα Μπλοκ Ελεύθερων Συναλλαγών, αν και ενθαρρύνεται το εμπόριο μεταξύ των μελών, ενώ συγκεκριμένες γεωπολιτικές και οικονομικές αποφάσεις λαμβάνονται από συλλογικά.
Αυτές περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, την απόφαση όλων των χωρών BRICS να θέσουν εκτός δολαρίου και ευρώ το αμοιβαίο πολυμερές εμπόριο και να χρησιμοποιήσουν τα αντίστοιχα fiat νομίσματά τους.
Άλλες πρωτοβουλίες, όπως η δημιουργία ενός συστήματος εκκαθάρισης των συναλλαγών προκειμένου να παρακαμφθεί η SWIFT, βρίσκονται σε εξέλιξη.
ΟΙ εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των BRICS έφτασαν τα 162 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2022, ενώ όσον αφορά το μερίδιό τους στο παγκόσμιο ΑΕΠ, οι BRICS ξεπέρασαν τις χώρες της G7 πέρυσι, εκπροσωπώντας συνολικά το 31,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ το μερίδιο της G7 έχει μειωθεί στο 30%. τάση που αναμένεται να συνεχιστεί.
Τα αρχικά κράτη μέλη της ομάδας των BRICS σχημάτισαν, επίσης, μια διεθνή τράπεζα για την υλοποίηση σημαντικών επενδυτικών στοιχείων ως Νέα Τράπεζα Ανάπτυξης (NDB), η οποία λειτουργεί ως διεθνής τράπεζα ανάπτυξης υποδομών, με έμφαση στις «πράσινες» τεχνολογίες.
Σε αυτήν προστέθηκαν πρόσφατα ως ιδρυτικά μέλη το Μπαγκλαντές, η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, καθιστώντας τα de facto μέλη των BRICS επίσης.
Επιπλέον 20 κράτη έχουν εκφράσει επίσημο ενδιαφέρον για ένταξή τους στην ομάδα.
Αν συνέβαινε αυτό, που είναι ζήτημα χρόνου, αυτή η διευρυμένη BRICS θα δημιουργούσε μια οικονομική οντότητα με ΑΕΠ 30% μεγαλύτερο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, πάνω από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού και θα ελέγχει το 60% των παγκόσμιων αποθεμάτων φυσικού αερίου.
Ο ρόλος και οι προτάσεις της Ρωσίας
Με τη Ρωσία ως κύριο μέλος των BRICS, η θέση της έχει μεγάλη επιρροή, πράγμα που σημαίνει ότι αυτό που δηλώνει η Μόσχα στην Αντίληψη Εξωτερικής Πολιτικής της έχει σημαντικό παγκόσμιο γεωπολιτικό και οικονομικό ενδιαφέρον.
Προσδιορίζονται τη στρατηγική της εξωτερικής πολιτικής της, η Ρωσία αναφέρει συγκεκριμένα την Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών, την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση, την Κασπία Θάλασσα και «άλλα κράτη που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν οικονομικές σχέσεις με τη Ρωσία».
Ουσιαστικά αυτό καλύπτει ολόκληρη την περιοχή της Ευρασίας από τα ανατολικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, νότια ως τη Μέση Ανατολή, και μέχρι τα σύνορα της Δυτικής Κίνας.
Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών (ΚΑΚ)
Πρόκειται για ένα χαλαρό εμπορικό μπλοκ που αποτελείται από πρώην σοβιετικά κράτη και σήμερα περιλαμβάνει την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Λευκορωσία, το Καζακστάν, την Κιργιζία, τη Ρωσία, το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν.
Το Τουρκμενιστάν είναι επίσης συνδεδεμένο μέλος.
Χωρίς να έχουν διαμορφώσει ένα πλήρες μπλοκ Ελεύθερων Συναλλαγών, τα κράτη μέλη της Κοινοπολιτείας έχουν διμερείς εμπορικές συμφωνίες μεταξύ τους, αν και έχει εφαρμοστεί και εξακολουθεί να εφαρμόζεται κάποια συνοχή και πολυμερής υιοθέτηση προτύπων συλλογικού εμπορίου.
Τόσο στο εσωτερικό εμπόριο όσο και οι ξένες επενδύσεις σε αυτήν την περιοχή αυξήθηκαν με γεωμετρική πρόοδο τα το 2022, καθώς το ρωσικό και το κινεζικό εμπόριο και οι επενδύσεις υποστήριξαν την αύξηση των εμπορευματικών ροών μεταξύ των χωρών της κοινοπολιτείας, καθώς η Ρωσία στρέφεται για επενδύσεις και για τη σύναψη εμπορικών σχέσεων προς ανατολάς.
Οι συζητήσεις εντός των χωρών της Κοινοπολιτείας που δεν είναι μέλη της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (Αζερμπαϊτζάν, Τατζικιστάν και Ουζμπεκιστάν) συνεχίζονται προκειμένου να ενταχθούν στο οικονομικό μπλοκ.
Η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (EAEU)
Η EAEU είναι μία πιο ολοκληρωμένη ένωση για όσον αφορά τη διευκόλυνση των εμπορευματικών σχέσεων.
Συμπεριλαμβανομένων των μελών της Κοινοπολιτείας Αρμενία, Λευκορωσία, Καζακστάν, Κιργιστάν και Ρωσία, έχει επίσης υπογράψει συμφωνίες με το Ιράν, τη Σερβία και το Βιετνάμ.
Η EAEU παρουσίασε συλλογικό εμπορικό κύκλο εργασιών περίπου 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2022, ο οποίος επίσης αυξήθηκε, όπως και οι επενδύσεις εντός του μπλοκ.
Πολλές άλλες χώρες εξέφρασαν επίσης την επιθυμία να ενταχθούν στην EAEU, συμπεριλαμβανομένων πολλών κρατών της ASEAN, της Ινδίας, αρκετών χωρών της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, καθώς και εκείνων από το εμπορικό μπλοκ Mercosur της Νότιας Αμερικής.
Προχωρούν οι συνομιλίες όσον αφορά την ενοποίηση της EAEU με την Κοινοπολιτεία και τις BRICS.
Η Κασπία Θάλασσα
Η Κασπία Θάλασσα έχει αποκτήσει εξαιρετική σημασία ως διαμετακομιστικός κόμβος στον απόηχο της στροφής της Ρωσίας προς Ανατολάς και των επιπτώσεων της σύγκρουσης στην Ουκρανία.
Τα κράτη της Κασπίας Θάλασσας περιλαμβάνουν το Αζερμπαϊτζάν, το Ιράν, το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν και αποτελεί θεμελιώδη κόμβο του Διεθνούς Διαδρόμου Μεταφορών Βορρά Νότου (INSTC).
Αυτό συνδέει τη Ρωσία με διάφορες διαδρομές της Κεντρικής Ασίας μέσω των θαλάσσιων λιμένων Kazak και Τουρκμενιστάν, στον Καύκασο, την Τουρκία και πέρα από το λιμάνι του Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, και με τη Μέση Ανατολή, την Ανατολική Αφρική, την Ινδία και τη Νότια Ασία μέσω των οδών σύνδεσης του Ιράν στην Κασπία στον Περσικό Κόλπο.
Το νέο ρωσικό δόγμα ασφάλειας
Η Ρωσία δηλώνει ότι πρόκειται να αναπτύσσει μια ενεργητική εξωτερική πολιτική συμπεριλαμβανομένης της έμφασης στη διατήρηση της «ασφάλειας, σταθερότητας, εδαφικής ακεραιότητας και κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξής της», ενώ «στόχος είναι η ενίσχυση της θέσης της Ρωσίας ως ένα από τα κέντρα παγκόσμιας επιρροής».
Έτερη στόχευση είναι η «διασφάλιση βιώσιμων μακροπρόθεσμων σχέσεων καλής γειτονίας και συνδυασμός των δυνατοτήτων σε διάφορους τομείς με τα γειτονικά κράτη».
Το νέο δόγμα της Ρωσίας επικαλείται έναν de facto ιστορικό ισχυρισμό, δηλώνοντας ότι αυτές οι περιοχές «συνδέονται με τη Ρωσία με αώνιες παραδόσεις κοινού κράτους, βαθιά αλληλεξάρτηση σε διάφορους τομείς, μια κοινή γλώσσα και στενούς πολιτισμικούς δεσμούς».
Η Ρωσία σκοπεύει να δώσει προτεραιότητα στους εξής τομείς:
1) Πρόληψη και επίλυση ένοπλων συγκρούσεων, βελτίωση των διακρατικών σχέσεων και διασφάλιση της σταθερότητας στο εγγύς εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένης της αποτροπής της υποκίνησης «έγχρωμων επαναστάσεων» και άλλων προσπαθειών ανάμειξης στις εσωτερικές υποθέσεις των συμμάχων και εταίρων της Ρωσίας.
2) Εξασφάλιση της εγγυημένης προστασίας της Ρωσίας, των συμμάχων και εταίρων της σε οποιοδήποτε στρατιωτικό και πολιτικό σενάριο ενίσχυση του συστήματος περιφερειακής ασφάλειας με βάση την αρχή του αδιαίρετου της ασφάλειας και του κεντρικού ρόλου της Ρωσίας στη διατήρηση και ενίσχυση της περιφερειακής ασφάλειας, η συμπληρωματικότητα του κράτους της Ένωσης, του CSTO και άλλων μορφών αλληλεπίδρασης μεταξύ της Ρωσίας και των συμμάχων και εταίρων της στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας•
3) Αντιμετώπιση της ανάπτυξης ή ενίσχυσης της στρατιωτικής υποδομής μη φιλικών κρατών και άλλων απειλών για την ασφάλεια της Ρωσίας στο εγγύς εξωτερικό•
4) Εμβάθυνση των διαδικασιών ολοκλήρωσης, που εξυπηρετούν τα συμφέροντα της Ρωσίας, και στρατηγική συνεργασία με τη Δημοκρατία της Λευκορωσίας, ενίσχυση του αμοιβαία επωφελούς ολοκληρωμένου συστήματος συνεργασίας που βασίζεται σε συνδυασμένες δυνατότητες της Κοινοπολιτείας και της EAEU, καθώς και ανάπτυξη πρόσθετων πολυμερών μορφών συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένου ενός μηχανισμού αλληλεπίδρασης μεταξύ της Ρωσίας και τα κράτη της περιοχής της Κεντρικής Ασίας•
5) Δημιουργία ενός ολοκληρωμένου οικονομικού και πολιτικού χώρου στην Ευρασία μακροπρόθεσμα.
6) Πρόληψη και αντιμετώπιση εχθρικών ενεργειών ξένων κρατών και των συμμαχιών τους, που προκαλούν διαδικασίες αποσύνθεσης στο εγγύς εξωτερικό και δημιουργούν εμπόδια στην άσκηση του κυριαρχικού δικαιώματος των συμμάχων και εταίρων της Ρωσίας να εμβαθύνουν τη συνολική συνεργασία τους με τη Ρωσία.
7) Απελευθέρωση του οικονομικού δυναμικού της καλής γειτονίας, κυρίως με τα κράτη μέλη της EAEU και τα κράτη που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν οικονομικές σχέσεις με τη Ρωσία προκειμένου να διαμορφωθεί ένα ευρύτερο περίγραμμα ολοκλήρωσης στην Ευρασία.
8) Ολοκληρωμένη υποστήριξη της Δημοκρατίας της Αμπχαζίας και της Δημοκρατίας της Νότιας Οσετίας, προωθώντας την εθελοντική επιλογή, βάσει του διεθνούς δικαίου, των λαών αυτών των κρατών υπέρ μιας βαθύτερης ολοκλήρωσης με τη Ρωσία.
9) Ενίσχυση της συνεργασίας στη ζώνη της Κασπίας Θάλασσας, με βάση την προϋπόθεση ότι η επίλυση όλων των θεμάτων που σχετίζονται με αυτήν την περιοχή εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα των πέντε κρατών πέριξ της Κασπίας Θάλασσας.
Η ρωσική ζώνη επιρροής
Αυτές οι δηλώσεις έχουν ουσιαστικά επαναπροσδιορίζουν τη ρωσική σφαίρα επιρροής καθώς τα προηγούμενα μέλη της Κοινοπολιτείας έχουν αποκλειστεί, υποδηλώνοντας ότι η Μόσχα αντιμετωπίζει χώρες όπως η Ουκρανία και η Μολδαβία ως ουσιαστικά χαμένες
Θα ήταν, ωστόσο, λάθος να πιστεύουμε ότι η Μόσχα τους θεωρεί άνευ σημασίας, καθώς όπως είδαμε, η κατάσταση στην Ουκρανία έχει οδηγήσει σε μια αιματηρή συνεχιζόμενη σύγκρουση.
Το νέο δόγμα καθιστά σαφές ότι η Ρωσία διατηρεί και αναμένει να διατηρήσει σημαντική επιρροή, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων, του εμπορίου και της ασφάλειας για τη διατήρηση του status quo και τη βελτίωση της συνδεσιμότητας μεταξύ των κρατών μελών.
Ευρασία – Εμφαση στην Ινδία
Η ιδέα προχωρά περαιτέρω στη στρατηγική ευθυγράμμιση της ευρασιατικής περιοχής με την Κίνα και την Ινδία.
Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι το ρωσικό γεωπολιτικό δόγμα έχει μετακινηθεί… αρκετές χιλιάδες χιλιόμετρα προς την Ανατολή όσον αφορά τη στρατηγική της ανάπτυξη και βλέπει τον εαυτό της πλέον πιο ευθυγραμμισμένο προς την Ασία παρά την Ευρώπη.
Αυτό συνοψίζεται προσεκτικά στην παράγραφο 51 του κειμένου, ενώ η Ρωσία κοιτάζει προς «μια συνολική εμβάθυνση των δεσμών και ενίσχυση του συντονισμού με φιλικά κυρίαρχα κράτη που βρίσκονται στην ευρασιατική ήπειρο και προσηλωμένα σε προσεγγίσεις που συμπίπτουν κατ’ αρχήν με τις ρωσικές προσεγγίσεις για μια μελλοντική παγκόσμια τάξη και λύσεις για βασικά προβλήματα της παγκόσμιας πολιτικής».
Ο γεωπολιτικός μετασχηματισμός
Η Μόσχα θεωρεί , επίσης, καθοριστικό το ρόλο της στον «μετασχηματισμό της Ευρασίας» δηλώνοντας ότι «επιδιώκει να μετατρέψει την Ευρασία σε έναν ηπειρωτικό κοινό χώρο ειρήνης, σταθερότητας, αμοιβαίας εμπιστοσύνης, ανάπτυξης και ευημερίας».
Στη συνέχεια, δηλώνει ότι η επίτευξη αυτού του στόχου συνεπάγεται:
1) Ολοκληρωμένη ενίσχυση του δυναμικού και του ρόλου του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) για τη διασφάλιση της ασφάλειας στην Ευρασία και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξής της μέσω της ενίσχυσης των δραστηριοτήτων του Οργανισμού υπό το πρίσμα της τρέχουσας γεωπολιτικής πραγματικότητας.
2) Η καθιέρωση του ευρέος περιγράμματος ολοκλήρωσης της Ευρύτερης Ευρασιατικής Εταιρικής Σχέσης συνδυάζοντας το δυναμικό όλων των κρατών, περιφερειακών οργανισμών και ευρασιατικών ενώσεων, με βάση την EAEU, την SCO και την Ένωση Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) καθώς και τη σύνδεση των τα αναπτυξιακά σχέδια της ΕΑΕΕ και την κινεζική πρωτοβουλία «Belt and Road» διατηρώντας παράλληλα τη δυνατότητα για όλα τα ενδιαφερόμενα κράτη και πολυμερείς ενώσεις της ευρασιατικής ηπείρου να συμμετάσχουν σε αυτήν την εταιρική σχέση και – ως αποτέλεσμα – δημιουργία δικτύου οργανισμών εταίρων στην Ευρασία•
3) Ενίσχυση της οικονομικής και μεταφορικής διασύνδεσης στην Ευρασία, μεταξύ άλλων μέσω του εκσυγχρονισμού και της αυξημένης χωρητικότητας της κύριας γραμμής Baikal-Amur και του υπερσιβηρικού σιδηροδρόμου. την ταχεία έναρξη του Διεθνούς Διαδρόμου Μεταφορών Βορρά-Νότου• βελτίωση της υποδομής του Διεθνούς Διαμετακομιστικού Διαδρόμου Δυτικής Ευρώπης – Δυτικής Κίνας, των περιοχών της Κασπίας και της Μαύρης Θάλασσας και της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής• δημιουργία αναπτυξιακών ζωνών και οικονομικών διαδρόμων στην Ευρασία, συμπεριλαμβανομένου του οικονομικού διαδρόμου Κίνας – Μογγολίας – Ρωσίας, καθώς και αυξημένη περιφερειακή συνεργασία στην ψηφιακή ανάπτυξη και δημιουργία ενεργειακής εταιρικής σχέσης.
4) Δημιουργία συνολικής διευθέτησης στο Αφγανιστάν, βοήθεια στην οικοδόμησή του ως κυρίαρχου, ειρηνικού και ουδέτερου κράτους με σταθερή οικονομία και πολιτικό σύστημα που ανταποκρίνεται στα συμφέροντα όλων των εθνοτικών ομάδων που ζουν εκεί και ανοίγει προοπτικές για την ενσωμάτωση του Αφγανιστάν στον ευρασιατικό χώρο.
Η συμμαχία με Κίνα – Ινδία και η παγκόσμια σημασία της
Όσον αφορά την Κίνα επισημαίνεται: «Η Ρωσία στοχεύει στην περαιτέρω ενίσχυση της συνολικής εταιρικής σχέσης και της στρατηγικής συνεργασίας με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και εστιάζει στην ανάπτυξη μιας αμοιβαία επωφελούς συνεργασία σε όλους τους τομείς, παροχή αμοιβαίας βοήθειας και ενίσχυση του συντονισμού στη διεθνή σκηνή για τη διασφάλιση της ασφάλειας, της σταθερότητας και της βιώσιμης ανάπτυξης σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο, τόσο στην Ευρασία όσο και σε άλλα μέρη του κόσμου».
Οσον αφορά την Ινδία, η σχέση της με τη Ρωσία αναφέρεται ως «προνομιακή» και δηλώνοντας ότι «η Ρωσία θα συνεχίσει να οικοδομεί μια ιδιαίτερα προνομιακή στρατηγική εταιρική σχέση με τη Δημοκρατία της Ινδίας με σκοπό να ενισχύσει και να επεκτείνει τη συνεργασία σε όλους τους τομείς σε αμοιβαία επωφελή βάση και να δώσει ιδιαίτερη σημασία έμφαση στην αύξηση του όγκου του διμερούς εμπορίου, στην ενίσχυση των επενδυτικών και τεχνολογικών δεσμών και στη διασφάλιση της αντίστασής τους στις καταστροφικές ενέργειες των μη φιλικών κρατών και των συμμαχιών τους».
Να σημειωθεί ότι η Ινδία διαπραγματεύεται μια Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου με την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση.
Ο Ισλαμικός Κόσμος
Με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να προσχωρούν στους BRICS, τη Σαουδική Αραβία να εντάσσεται στο SCO και το Ιράν να έχει συμφωνία με την ΕΑΕΕ, η θέση της Ρωσίας έναντι των κατά κύριο λόγο αραβικών κρατών και κρατών του Κόλπου αναδεικνύεται ως εξαιρετικά σημαντική.
Είναι επίσης ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι ορίζεται μια συγκεκριμένη ομάδα ισλαμικών κρατων, σε αντίθεση με την υιοθέτηση μιας περιφερειακής προσέγγισης.
Με αυτόν τον τρόπο, η Μόσχα συνειδητοποιεί ότι η παγκόσμια ισλαμική κοινότητα διευρύνεται – και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή η προσέγγισή της.
«Ο φιλικός ισλαμικός πολιτισμός, ο οποίος έχει μεγάλες προοπτικές να καθιερωθεί ως ανεξάρτητο κέντρο παγκόσμιας ανάπτυξης σε έναν πολυκεντρικό κόσμο, είναι όλο και πιο απαιτητικός και πιο αξιόπιστος εταίρος της Ρωσίας για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της σταθερότητας καθώς και για την επίλυση οικονομικών προβλημάτων σε παγκόσμιο επίπεδο και σε περιφερειακό επίπεδο.
Η Ρωσία επιδιώκει να ενισχύσει τη συνολική αμοιβαία επωφελή συνεργασία με τα κράτη μέλη του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας, σεβόμενη τα κοινωνικά και πολιτικά τους συστήματα και τις παραδοσιακές πνευματικές και ηθικές αξίες τους.
Επιδιώκοντας αυτούς τους στόχους, η Ρωσία πρόκειται να επικεντρωθεί στα εξής:
1) Ανάπτυξη πλήρους και αξιόπιστης συνεργασίας με το Ιράν, παροχή ολοκληρωμένης υποστήριξης στη Συρία και εμβάθυνση των πολύπλευρων αμοιβαία επωφελών εταιρικών σχέσεων με την Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο και τα άλλα κράτη μέλη του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας, δεδομένης της έκτασης την κυριαρχία και την εποικοδομητικότητα της πολιτικής τους έναντι της Ρωσίας•
2) Καθιέρωση μιας βιώσιμης συνολικής περιφερειακής αρχιτεκτονικής ασφάλειας και συνεργασίας στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, με βάση το συνδυασμό της ισχύος όλων των κρατών και των διακρατικών συμμαχιών των περιοχών, συμπεριλαμβανομένου του Συνδέσμου των Αραβικών Κρατών και του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου.
Η Ρωσία σκοπεύει να συνεργαστεί ενεργά με όλα τα ενδιαφερόμενα κράτη και διακρατικές ενώσεις προκειμένου να εφαρμόσει την αντίληψη της Ρωσίας για τη συλλογική ασφάλεια για την περιοχή του Περσικού Κόλπου, θεωρώντας την εφαρμογή αυτής της πρωτοβουλίας ως σημαντικό βήμα προς μια βιώσιμη και συνολική ομαλοποίηση της κατάστασης στη Μέση Ανατολή;
3) Προώθηση του διαθρησκειακού και διαπολιτισμικού διαλόγου και της κατανόησης, ενοποιώντας τις προσπάθειες για την προστασία των εμπορικών δεσμών με φιλικά κυρίαρχα κέντρα που βρίσκονται στην ευρασιατική ήπειρο και προσηλωμένα σε προσεγγίσεις που συμπίπτουν κατ’ αρχήν με τις ρωσικές προσεγγίσεις για μια μελλοντική παγκόσμια τάξη και λύσεις για βασικά προβλήματα της παγκόσμιας πολιτικής».
Η Μόσχα θεωρεί επίσης ότι έχει καθοριστικό ρόλο στον «μετασχηματισμό της Ευρασίας» δηλώνοντας ότι «η Ρωσία επιδιώκει να μετατρέψει την Ευρασία σε έναν ηπειρωτικό κοινό χώρο ειρήνης, σταθερότητας, αμοιβαίας εμπιστοσύνης, ανάπτυξης και ευημερίας».
Στη συνέχεια, δηλώνει ότι η επίτευξη αυτού του στόχου συνεπάγεται:
1) Ολοκληρωμένη ενίσχυση του δυναμικού και του ρόλου του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) για τη διασφάλιση της ασφάλειας στην Ευρασία και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξής της μέσω της ενίσχυσης των δραστηριοτήτων του Οργανισμού υπό το πρίσμα της τρέχουσας γεωπολιτικής πραγματικότητας.
2) Η καθιέρωση του ευρέος περιγράμματος ολοκλήρωσης της Ευρύτερης Ευρασιατικής Εταιρικής Σχέσης συνδυάζοντας το δυναμικό όλων των κρατών, περιφερειακών οργανισμών και ευρασιατικών ενώσεων, με βάση την EAEU, την SCO και την Ένωση Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) καθώς και τη σύνδεση των τα αναπτυξιακά σχέδια της ΕΑΕΕ και την κινεζική πρωτοβουλία «Belt and Road» διατηρώντας παράλληλα τη δυνατότητα για όλα τα ενδιαφερόμενα κράτη και πολυμερείς ενώσεις της ευρασιατικής ηπείρου να συμμετάσχουν σε αυτήν την εταιρική σχέση και – ως αποτέλεσμα – δημιουργία δικτύου οργανισμών εταίρων στην Ευρασία•
3) Ενίσχυση της οικονομικής και μεταφορικής διασύνδεσης στην Ευρασία, μεταξύ άλλων μέσω του εκσυγχρονισμού και της αυξημένης χωρητικότητας της κύριας γραμμής Baikal-Amur και του υπερσιβηρικού σιδηροδρόμου. την ταχεία έναρξη του Διεθνούς Διαδρόμου Μεταφορών Βορρά-Νότου• βελτίωση της υποδομής του Διεθνούς Διαμετακομιστικού Διαδρόμου Δυτικής Ευρώπης – Δυτικής Κίνας, των περιοχών της Κασπίας και της Μαύρης Θάλασσας και της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής• δημιουργία αναπτυξιακών ζωνών και οικονομικών διαδρόμων στην Ευρασία, συμπεριλαμβανομένου του οικονομικού διαδρόμου Κίνας – Μογγολίας – Ρωσίας, καθώς και αυξημένη περιφερειακή συνεργασία στην ψηφιακή ανάπτυξη και δημιουργία ενεργειακής εταιρικής σχέσης.
4) Δημιουργία συνολικής διευθέτησης στο Αφγανιστάν, βοήθεια στην οικοδόμησή του ως κυρίαρχου, ειρηνικού και ουδέτερου κράτους με σταθερή οικονομία και πολιτικό σύστημα που ανταποκρίνεται στα συμφέροντα όλων των εθνοτικών ομάδων που ζουν εκεί και ανοίγει προοπτικές για την ενσωμάτωση του Αφγανιστάν στον ευρασιατικό χώρο. συνεργασία.
Ο Ευρασιατικός Οικονομικός Χώρος
Ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) είναι ένα αναπτυσσόμενο μπλοκ εμπορίου και ασφάλειας που καλύπτει πλέον μεγάλο μέρος της Ευρασίας, συμπεριλαμβανομένων της Κίνας, της Ινδίας και της Ρωσίας και έχει προσελκύσει νέα μέλη στη Μέση Ανατολή.
Καθώς υπάρχουν ήδη εμπορικές οντότητες όπως η Κοινοπολιτεία και η ΕΑΕΕ, αναμένεται ότι η SCO θα δώσει μεγαλύτερη έμφαση όσον αφορά την περιφερειακή ευρασιατική ασφάλεια.
Το ΝΑΤΟ έχει περιγράψει την SCO ως «απειλή», φέρνοντάς το στο επίκεντρο το ενδιαφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών και της ΕΕ όσον αφορά την περιφερειακή επέκταση – παρά τις αρνήσεις που έχουν διατυπωθεί για αυτή την προοπτική.
Επικέντρωση στο Αφγανιστάν
Στο κείμενο, επίσης, επισημαίνεται ότι η εστίαση της SCO θα προτιμούσε να επικεντρωθεί στη δημιουργία μιας διευθέτησης στο Αφγανιστάν, όπου δεν έχει ακόμη σχηματιστεί μια κυβέρνηση συνεργασίας χωρίς πολιτικούς αποκλεισμούς – οι Ταλιμπάν έχουν δηλώσει ότι είναι μια «προσωρινή κυβέρνηση» έως ότου μια να δημιουργηθεί αντιπροσωπευτικό κυβερνητικό σχήμα.
Δεδομένου ότι οι τοπικοί αξιωματούχοι των Ταμιμπάν είναι απίθανο να θέλουν να παραχωρήσουν αυτό παραμένει ένα ακανθώδες ζήτημα και συνιστά το κύριο «ναυάγιο» της αμερικανικής πολιτικής που οδήγησε σε έναν εικοσαετή πόλεμο.
Ωστόσο, το Αφγανιστάν παραμένει σημαντικό στοίχημα για τη ρωσική εξωτερική πολιτική – που σημαίνει ότι να το επανενσωματώσει στο διεθνές σύστημα.
Η κινεζική πρωτοβουλία Belt and Road και οι νέοι δρόμοι του μεταξιού
Ιδιαίτερης σημασίας είναι οι αναφορές στην ASEAN και την Πρωτοβουλία Belt and Road, την οποία η Ρωσία θεωρεί αναπόσπαστο μέρος της ευρασιατικής ανάπτυξης.
Αυτό είναι ενδιαφέρον, καθώς υποδηλώνει ότι το εμπορικό και επενδυτικό ενδιαφέρον της ASEAN κατευθύνεται προς τη Βόρεια και Ανατολική Ασία, ενώ σίγουρα το εμπόριο και οι επενδύσεις της Ρωσίας και της ΕΑΕΕ κατευθύνονται νοτιοανατολικά.
Υπονοεί επίσης ένα σύνολο μελλοντικών στμφωνιών Ελεύθερων Συναλλαγών και παρόμοιες συμφωνίες μεταξύ της Ευρασίας και της Νοτιοανατολικής Ασίας αποτελούν βασικό μέρος της Εξωτερικής Πολιτικής της Ρωσίας.
Αυτό επεκτείνεται επίσης σε συγκεκριμένους εμπορικούς διαδρόμους που φτάνουν σε όλη την περιοχή, στη ρωσική Άπω Ανατολή, τη Μογγολία και τις διάφορες οδούς της Υπερσιβηρίας, καθώς και ως διευκόλυνση για το εμπόριο Κίνας-Ευρώπης.
Τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα μετασχηματίζονται σε πανίσχυρους κόμβους διαμετακομιστικού εμπορίου.
Η Κίνα ενεργεί ως εμπορικός κόμβος για τη Ρωσίας και την ΕΑΕΕ με την ASEAN, και η Ρωσία ενεργεί το ίδιο για τα κινεζικά προϊόντα που κατευθύνονται προς τη Δύση.
Αφρική: Μετά τη δυτική αποικιοκρατία
Η αντίληψη της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής για την Αφρική αντι να επιχειρεί να τη χωρίσει σε διαφορετικές χώρες και να εκμεταλλευτεί αυτές τις διαφορές όπως έκανε από την εποχή της αποικιοκρατίας η Δύση, αντιμετωπίζει την Αφρική ως σύνολο, μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών της.
Με αυτόν τον τρόπο, η Ρωσία αναγνωρίζει ότι ενώ διαρθρωτικά η παναφρικανική ιδέα δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, το μέλλον της Αφρικής είναι η Αφρικανική Ένωση και τα παναφρικανικά εμπορικά μπλοκ όπως η Αφρικανική Ηπειρωτική Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου (AfCFTA).
«Η Ρωσία στέκεται αλληλέγγυα με τα αφρικανικά κράτη στην επιθυμία τους για έναν πιο δίκαιο πολύ-πολικό κόσμο και την εξάλειψη της κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας, η οποία αυξάνεται λόγω των εξελιγμένων νεοαποικιακών πολιτικών ορισμένων ανεπτυγμένων κρατών προς την Αφρική.
Η Ρωσία σκοπεύει να υποστηρίξει περαιτέρω την καθιέρωση της Αφρικής ως ένα χαρακτηριστικό και σημαντικό κέντρο της παγκόσμιας ανάπτυξης, δίνοντας προτεραιότητα στα εξής:
1) Υποστήριξη της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας των ενδιαφερόμενων αφρικανικών κρατών, μεταξύ άλλων μέσω της βοήθειας για την ασφάλεια, μεταξύ άλλων της επισιτιστικής και ενεργειακής ασφάλειας, καθώς και της στρατιωτικής και τεχνικής συνεργασίας•
2) Βοήθεια στην επίλυση και υπέρβαση των συνεπειών των ένοπλων συγκρούσεων στην Αφρική, ιδιαίτερα των διεθνικών και εθνοτικών, υποστηρίζοντας τον ηγετικό ρόλο των αφρικανικών κρατών σε αυτές τις προσπάθειες, με βάση την αρχή «Αφρικανικά προβλήματα – Αφρικανικές λύσεις».
3) Ενίσχυση και εμβάθυνση της ρωσοαφρικανικής συνεργασίας σε διάφορους τομείς σε διμερή και πολυμερή βάση, κυρίως στο πλαίσιο της Αφρικανικής Ένωσης και του Φόρουμ Εταιρικής Σχέσης Ρωσίας-Αφρικής.
4) Αύξηση του εμπορίου και των επενδύσεων με τα αφρικανικά κράτη και τις δομές ολοκλήρωσης της Αφρικής (κυρίως την Αφρικανική Ηπειρωτική Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών, την Αφρικανική Τράπεζα Εξαγωγών-Εισαγωγών και άλλους κορυφαίους υποπεριφερειακούς οργανισμούς), μεταξύ άλλων μέσω της EAEU.
5) Προώθηση και ανάπτυξη δεσμών στον ανθρωπιστικό τομέα, συμπεριλαμβανομένης της επιστημονικής συνεργασίας, της κατάρτισης του εθνικού προσωπικού, της ενίσχυσης των συστημάτων υγείας, της παροχής άλλης βοήθειας, της προώθησης του διαπολιτισμικού διαλόγου, της προστασίας των παραδοσιακών πνευματικών και ηθικών αξιών και του δικαιώματος στη θρησκευτική ελευθερία.
Συμπέρασμα: Πρόκειται για μια στρατηγική, με οικονομικές, γεωπολιτικές και πολιτισμικές διαστάσεις η οποία θα αλλάξει τον κόσμο όπως το γνωρίζαμε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και διαμορφώνει ένα ισχυρό αντίπαλο δέος απέναντι στην ηγεμονία της Δύσης.
www.bankingnews.gr