Η Ισπανία φιλοδοξεί να γίνει νέος ενεργειακός κόμβος για τη δυτική Ευρώπη, επιδιώκοντας την ολοκλήρωση της κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου MidCat που θα ξεκινά από τη Βόρειο Αφρική και θα φτάνει στην Ευρώπη μέσω οκτώ τερματικών σταθμών στην Ισπανία και την Πορτογαλία, στη συνέχεια στη Γαλλία μέσω των Πυρηναίων, με τελική κατάληξη στη Γερμανία.

Όμως, το σχέδιο αυτό που ξεκίνησε το 2013 και έμεινε στη μέση έχει φρενάρει από την αντίσταση της Γαλλίας, με το Παρίσι να εκτιμά ότι οι υπάρχοντες αγωγοί που συνδέουν τη Γαλλία και την Ισπανία χρησιμοποιούνται μόνο στο 55% της μεταφορικής τους ικανότητας, υποστηρίζοντας ότι κατά συνέπεια δεν υπάρχει ανάγκη για νέους.

Η συζήτηση για το έργο έχει έλθει ξανά στο προσκήνιο, καθώς οι ροές μέσω του ρωσικού αγωγού Nord Stream 1 έχουν ουσιαστικά σταματήσει, την ώρα που ο Nord Stream 2 δεν τέθηκε ποτέ σε κανονική λειτουργία λόγω κυρώσεων για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Μαδρίτη μάλιστα ζητά διακαώς χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τον MidCat, με τις Βρυξέλλες να μην φαίνονται όμως πολύ πρόθυμες να συνεργαστούν αποφεύγοντας να ρίξουν χρήματα σε έργα που αφορούν ορυκτά καύσιμα προς όφελος πιο πράσινων μορφών ενέργειας.

Η Ισπανία από την πλευρά της υποστηρίζει ότι με την ολοκλήρωση του έργου αυτού περίπου το φθινόπωρο του 2023, ο αγωγός από το 2030 και μετά θα μπορεί να μεταφέρει και υδρογόνο. Αυτό θα το επιθυμούσαν οι Βρυξέλλες αλλά μάλλον όχι η Γαλλία, αφού Μαδρίτη και Παρίσι θα είναι στο ανταγωνιστές στην παραγωγή αυτής της νέας μορφής ενέργειας που εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς.

Πιέσεις και από Γερμανία, Πορτογαλία

Στο παιχνίδι έχει μπει τώρα και η Γερμανία και η Πορτογαλία που βλέπουν τα προβλήματα προμήθειας σε ενέργεια να αυξάνονται, ειδικά μετά τους φόβους για σαμποτάζ στους ρωσικούς αγωγούς Nord Stream 1 και Nord Stream 2.

Ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα κάλεσε τη Γαλλία να σταματήσει να μπλοκάρει τον MidCat στα Πυρηναία, υποστηρίζοντας ότι θα βοηθούσε την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη να απεξαρτηθούν από το ρωσικό αέριο.

Ο Κόστα είπε ότι κατανοεί τη θέση της Γαλλίας καθώς επιδιώκει, όπως ανέφερε, να προστατεύσει τον κλάδο της πυρηνικής ενέργειας που διαθέτει, αλλά οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης πρέπει επειγόντως να διαφοροποιήσουν τις πηγές προμήθειας ενέργειας.

Σύμφωνα με τον Κόστα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει και την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού μεταξύ Ισπανίας και Ιταλίας ως εναλλακτική λύση στον MidCat εάν η Γαλλία συνεχίσει να μπλοκάρει το έργο. Όπως αυτό το έργο είναι πιθανό να είναι πιο δαπανηρό και να χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να κατασκευαστεί καθώς το βάθος της θάλασσας εκεί είναι μεγάλο.

Ο MidCat ξεκίνησε το 2013 υπό την προεδρία του Φρανσουά Ολάντ με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και προοριζόταν να αποτελέσει μια σημαντική ενεργειακή γέφυρα μεταξύ της Ιβηρικής Χερσονήσου και της υπόλοιπης Ευρώπης. Εγκαταλείφθηκε το 2019 από τη γαλλική κυβέρνηση μετά από μελέτες κόστους και επιπτώσεων.

Πώς η Ισπανία θέλει να γίνει πιο ισχυρός παίκτης

Η Ισπανία ελπίζει ότι θα μπορέσει να αναβαθμίσει το ρόλο της σαν ενεργειακό κέντρο με την ολοκλήρωση του MidCat ο οποίος θα μπορούσε να μεταφέρει 7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου ετησίως από την Καταλονία στη νοτιοδυτική Γαλλία. Η ποσότητα αυτή είναι ίση με περίπου το ένα πέμπτο της ετήσιας κατανάλωσης της Ισπανίας.

Το τμήμα του αγωγού MidCat στην Ισπανία μήκους 100 χιλιομέτρων θα κοστίσει περίπου 375 εκατομμύρια ευρώ και θα κατασκευαστεί από την Enagás, τον εθνικό φορέα εκμετάλλευσης δικτύου φυσικού αερίου, ο οποίος διαχειρίζεται ήδη και τις δύο υπάρχουσες συνδέσεις με τη Γαλλία, χωρητικότητας 8,5 bcm. Το Παρίσι από την πλευρά του υποστηρίζει ότι το όλο έργο και οι σχετικές αναβαθμίσεις θα κοστίσουν τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ.

Η Ισπανία παράγει μικρές ποσότητες φυσικού αερίου, αλλά τώρα εμφανίζεται πρόθυμη να χρησιμοποιήσει υποδομές αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ που κατασκευάστηκαν τη δεκαετία του 1980.

Σε καθημερινή βάση το ισπανικό σύστημα μεταφοράς προσλαμβάνει φυσικό αέριο από την Αλγερία, τη Νιγηρία, το Κατάρ και τις ΗΠΑ, συν κάποιες ποσότητες και από τη Ρωσία, μέσω δύο συνδέσεων-αγωγών με τη Βόρειο Αφρική και έξι εγκαταστάσεων που συνδυάζουν τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου και μονάδες που μετατρέπουν το LNG ξανά σε αέριο. Τα 60 bcm ετησίως που μπορούν να διαχειριστούν αυτές οι εγκαταστάσεις αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο της συνολικής ικανότητας επαναεριοποίησης της ΕΕ, σύμφωνα με στοιχεία της Enagás που παρουσίασαν οι Φαινάνσιαλ Τάιμς.