Το αφήγημα της Τουρκίας για τη Θράκη επιδιώκεται σταθερά να ενισχυθεί όσο και η επιρροή της Άγκυρας στην περιοχή, με το τουρκικό προξενείο να επιχειρεί να παίξει έναν ιδιαίτερο ρόλο
Παραβίαση της Συνθήκης της Λωζάνης από την Ελλάδα κατήγγειλε για μία ακόμα φορά την Κυριακή ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Με αφορμή τη συμπλήρωση 99 ετών από την υπογραφή της.
Πρόταξε δε ιδιαίτερα το ζήτημα της «τουρκικής μειονότητας της Θράκης» (σσ όπως η Άγκυρα επιμένει να αποκαλεί την μουσουλμανική κοινότητα της περιοχής), αλλά και της υποχρέωσης της Ελλάδας περί «αποστρατικοποίησης των νησιών» που είναι κοντά στις ακτές της Τουρκίας.
Δύο ζητήματα που είναι σταθερά στην ατζέντα της Τουρκίας προκειμένου να στηρίξει το αφήγημα της ότι η εφαρμογή των συνθηκών που αφορούν τη διεθνή νομιμότητα παραβιάζεται από την Αθήνα και όχι από την Άγκυρα.
Blame game
Η Τουρκία επιδιώκει εδώ και καιρό να πείσει ότι σέβεται τη νομιμότητα και το διεθνές δίκαιο, επιμένοντας στο blame game εναντίον της Ελλάδας προκειμένου να δικαιολογήσει την πολιτική των προκλήσεων και την άρνηση κάθε διαλόγου στην οποία επιμένει, παρά τα όποια προσχηματικά διαλείμματα.
Η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης άλλωστε αποτελεί σταθερό πεδίο στο οποίο η τουρκική πλευρά επιδιώκει να παίζει τα παιχνίδια της.
Προσπάθεια εργαλειοποίησης της μουσουλμανικής μειονότητας
Η αναφορά του τούρκου ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου σε «τουρκική μειονότητα» της Θράκης, κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Νίκο Δένδια, κατά την επίσκεψη του στην Άγκυρα το 2021, μετά από το εκρηκτικό καλοκαίρι του 2020, ήταν αυτή που αποτέλεσε την αιχμή για τον Νίκο Δένδια να προχωρήσει στην αντεπίθεση, σε ένα μπρα ντε φερ που έμεινε στην ιστορία.
Σύμφωνα με τον Ερντογάν «την τελευταία περίοδο, οι όροι που καταγράφονται στη Συνθήκη, ιδίως τα δικαιώματα της τουρκικής μειονότητας, αγνοούνται ή παραβιάζονται συστηματικά από την Ελλάδα».
Περιοδεία στη Δυτική Θράκη την Κυριακή επέλεξε να κάνει και ο τούρκος ΥΦΥΠΕΞ, Γιαβούζ Σελίμ Κιράν, με αντίστοιχες αναφορές και προσπάθεια να δείξει την επιρροή της Τουρκίας στην μουσουλμανική κοινότητα στην Ελλάδα. Με τις επισκέψεις αυτού του είδους να χαρακτηρίζονται πάντα «ιδιωτικές».
Το αφήγημα της Τουρκίας για τη Θράκη επιδιώκεται σταθερά να ενισχυθεί όσο και η επιρροή της Άγκυρας στην περιοχή, με το τουρκικό προξενείο να επιχειρεί να παίξει έναν ιδιαίτερο ρόλο προς όφελος των τουρκικών συμφερόντων, εκμεταλλευόμενο κάθε δυνατή συνθήκη που θεωρεί ότι μπορεί να ενισχύσει την παρουσία του.
Τα σενάρια γεωτρήσεων στην Κύπρο
Την ίδια στιγμή με αφορμή και την επέτειο της τουρκικής εισβολής στην Κυπριακή Δημοκρατία, η Άγκυρα επιμένει στα σενάρια γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου προσανατολίζεται να στείλει το τέταρτο τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο, «Αμπντούλ Χαμίντ Χαν» τον Αύγουστο. Οι σχετικές ανακοινώσεις που έγιναν και από τον τούρκο αντιπρόεδρο, Φουάτ Οκτάι από τα κατεχόμενα, ενίσχυσαν την αίσθηση ότι το γεωτρύπανο θα κατευθυνθεί προς την ΑΟΖ της Κύπρου ως το πλέον «ασφαλές» πεδίο προκλήσεων της Άγκυρας.
Όπως επεσήμανε ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, Πέτρος Λιάκουρας, (Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ), το γεωτρύπανο θα πρέπει να κατευθυνθεί σε περιοχή που έχουν προηγηθεί σεισμικές έρευνες, τονίζοντας ότι μία γεώτρηση «δεν μπορεί να γίνει οπουδήποτε, πρέπει να έχει προηγηθεί έρευνα που θα δείξει τις ενδείξεις για την περιοχή που πιθανά υπάρχουν ιζηματογενή πετρώματα, τα οποία με την πάροδο των χρόνων έχουν μετατραπεί σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο».
Πού θα τρυπήσει
Η μία περιοχή στην κυπριακή ΑΟΖ που θα μπορούσε να κατευθυνθεί το γεωτρύπανο είναι βορειοδυτικά της Κύπρου, ανάμεσα σε Κύπρο και Τουρκία μετά τον 30ο μεσημβρινό. Ανατολικά του Καστελόριζου. Εκεί όπου πραγματοποίησε τις σχετικές έρευνες το Φατίχ το 2019. Είναι μία περιοχή που η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει ορίσει «οικόπεδα», ωστόσο όπως τόνισε ο Πέτρος Λιάκουρας πρόκειται για μη οριοθετημένη περιοχή στην οποία η Τουρκία δεν έχει δικαίωμα να προχωρήσει σε έρευνα και γεωτρήσεις.
Το δεύτερο σενάριο είναι το τουρκικό γεωτρύπανο να κινηθεί στον κόλπο της Καρπασίας, όπου η Τουρκία είχε κάνει έρευνες το 2018 και το 2019, όπου επίσης η Άγκυρα δεν έχει δικαιώματα καθώς πρόκειται για κατεχόμενη περιοχή και παραβιάζει την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως υπογραμμίζει ο Λιάκουρας.
Το τρίτο σενάριο αφορά τις περιοχές νοτιοδυτικά της Κύπρου, στο τεμάχιο 6. «Περίπου το μισό του τεμαχίου 6 το διεκδικεί η Τουρκία ως τμήμα της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, στο πλαίσιο οριοθέτησης ανάμεσα σε Τουρκία και Αίγυπτο, μη λαμβάνοντας υπόψιν την Κύπρο. Η Τουρκία αν ξεκινήσει έχει παραβιάσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας», ανέφερε ο Πέτρος Λιάκουρας. Και είναι και οι τρεις περιοχές που η Τουρκία έχει διεξάγει έρευνες στο παρελθόν.
Δύσκολος στόχος η Ελλάδα
Και οι τρεις ωστόσο περιοχές αφορούν την Κυπριακή Δημοκρατία και όχι την Ελλάδα, που θα ήταν ένας πιο δύσκολος και επικίνδυνος στόχος για την Άγκυρα, ιδιαίτερα σε αυτή την συγκυρία που το ΝΑΤΟ απαιτεί ενότητα και αποδοκιμάζει τις «ρωγμές».
Εάν η Τουρκία επιλέξει να κινηθεί σε περιοχές ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων -0 το οποίο από διπλωμάτες και αναλυτές χαρακτηρίζεται ως το πλέον δύσκολο σενάριο – αυτή η περιοχή εκτιμάται ότι θα είναι εκείνη που κινήθηκε το Ορούτς Ρέις το 2020. Ωστόσο το ενδεχόμενο δείχνει να απομακρύνει το γεγονός ότι θα μπορούσε να προκαλέσει μία διεθνή αντίδραση πολύ εντονότερη από ότι δύο χρόνια πριν, κάνοντας τις απώλειες, ίσως, μεγαλύτερες για τον Ερντογάν απ’ ότι τα κέρδη που θα επιδίωκε.
Επίθεση στην πολιτική Ερντογάν από διεθνή ΜΜΕ
Ενδεικτικό ότι τα διεθνή ΜΜΕ έχουν αρχίσει εδώ και καιρό να επιτίθενται στην Άγκυρα με αιχμή την πολιτική του Ερντογάν, που χαρακτηρίζεται επικίνδυνη και αντίθετη με τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ, σε κάποιες περιπτώσεις. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις σχέσεις Άγκυρας – Μόσχας αλλά και στο παζάρι του τούρκου προέδρου με την είσοδο Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Ενώ σημειώνονται και οι προκλήσεις απέναντι στην Αθήνα και η ένταση που προκαλούν στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε κρίσιμη περίοδο.
Το τέρας της οικονομικής κρίσης απειλεί τον Ερντογάν
Στόχος αυτών των γεωτρήσεων είναι το εσωτερικό μέτωπο, με τον Ερντογάν να αναζητά μία επικοινωνιακή διέξοδο, απέναντι στην οικονομική κρίση που δείχνει να καταβροχθίζει τα ποσοστά του στις δημοσκοπήσεις.
Και ο Ερντογάν γνωρίζει πόσο επικίνδυνη είναι για την καρέκλα του η οικονομική κρίση, αφού μία αντίστοιχη τον «γέννησε», καταπίνοντας τους προηγούμενους.
Η εκτίμηση του καθηγητή Πέτρου Λιάκουρα, ωστόσο, ότι η Τουρκία δεν αιφνιδιάζει αλλά υλοποιεί κινήσεις που έχει προαναγγείλει, συμπίπτει και με τις αναφορές τούρκων διπλωματών, που υπογραμμίζουν ότι η Άγκυρα δεν είναι «απρόβλεπτη». Σημειώνουν δε ότι για να υπάρξει κάποια κίνηση απέναντι στην Ελλάδα θα πρέπει να έχει προηγηθεί μία δραστηριότητα, σε σχέση για παράδειγμα με έρευνες γύρω από την Κρήτη…
Σε αυτό το πλαίσιο οι επόμενες μέρες και οι επιλογές του τούρκου προέδρου χαρακτηρίζονται κρίσιμες.