Ερευνα σε 8 ευρωπαϊκές χώρες (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Ολλανδία, Ελλάδα, Πορτογαλία, Πολωνία), των οποίων ο πληθυσμός ανέρχεται στο 74% της Ευρωπαϊκής Ενωσης, διεξήγαγε η νεοσυσταθείσα συμμαχία ανεξάρτητων εταιρειών μέτρησης της κοινής γνώμης Euroskopia.
Ενα ανεξάρτητο ερευνητικό δίκτυο που οικοδομήθηκε στη βάση της πεποίθησης ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν στις μέρες μας εξαιρετικά ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση των θεμάτων της δημόσιας ατζέντας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και τη δύναμη να παρεμβαίνουν στα θέματα που τους αφορούν, ορίζοντας σε μεγάλο βαθμό τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις.
Και φυσικά, το πρώτο θέμα που επιλέχθηκε να διερευνηθεί κατά το διάστημα 31 Ιανουαρίου – 13 Φεβρουαρίου δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από τη ρωσο-ουκρανική κρίση και τον ρόλο που οφείλει να διαδραματίσει η Ευρωπαϊκή Ενωση σε αυτήν.
Ολοι οι διεθνολόγοι και οι ειδικοί επί του θέματος συμφωνούν ότι η έντονη στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας στα σύνορα με την Ουκρανία αποτελεί σημαντική απειλή όχι μόνο για το Κίεβο αλλά και την ίδια τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Αλλωστε, οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών είχαν ανεπιστρεπτί διαρραγεί από την κρίση της Κριμαίας, το 2014, με την ένταση, ωστόσο, το τελευταίο διάστημα να έχει αυξηθεί επικίνδυνα, ιδίως μετά και την παρέμβαση των ΗΠΑ στη σχετική διαμάχη.
Πώς τοποθετούνται, ωστόσο, οι Ευρωπαίοι πολίτες απέναντι στην κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας; Ποια στάση επιθυμούν να κρατήσει η Ευρωπαϊκή Ενωση απέναντι στην Ουκρανία, ένα εν δυνάμει δηλαδή μέλος της αλλά και κράτος υποψήφιο για ένταξη στο ΝΑΤΟ;
Η μεγαλύτερη μερίδα των Ευρωπαίων πολιτών (47%) επιθυμεί να λάβει κάποια διπλωματική πρωτοβουλία η Ενωση αλλά χωρίς στρατιωτικά μέσα, ενώ μια άλλη μικρότερη μερίδα επιθυμεί είτε αμυντική δράση υπεράσπισης της Ουκρανίας (20%) είτε επιθετικού χαρακτήρα στρατιωτική επέμβαση στη Ρωσία (7%). Αντίθετα, μόλις το 13% των Ευρωπαίων πολιτών δηλώνει επιθυμία μη υπεράσπισης της Ουκρανίας κατά οποιονδήποτε τρόπο, διπλωματικά ή στρατιωτικά.
Εντούτοις, τα αποτελέσματα της έρευνας αποτυπώνουν και σχετικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των χωρών, οι οποίες ωστόσο δεν αλλοιώνουν τη μεγάλη εικόνα, σύμφωνα με την οποία προκρίνεται η διπλωματική οδός.
Ενδεικτικά, οι Πορτογάλοι (38%), οι Ισπανοί (32%) και οι Ολλανδοί (31%) είναι αυτοί που με μεγαλύτερη ένταση προκρίνουν στρατιωτική εμπλοκή της Ενωσης στη ρωσο-ουκρανική κρίση, ενώ αυτοί που με μεγαλύτερη ένταση προκρίνουν μόνο διπλωματικές πρωτοβουλίες από τη μεριά της Ε.Ε. έναντι σχετικής στρατιωτικής εμπλοκής είναι αναμφίβολα οι Ιταλοί.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει, τέλος, και η στάση των Ελλήνων, οι οποίοι με σαφώς μεγαλύτερη ένταση από οποιαδήποτε άλλη χώρα (21% έναντι 13% στο σύνολο των Ευρωπαίων που συμμετείχαν στην έρευνα) επιθυμούν μη εμπλοκή της Ε.Ε. στη ρωσο-ουκρανική κρίση, επιβεβαιώνοντας ένα ισχυρό φιλο-ρωσικό ρεύμα εντός της ελληνικής κοινωνίας.
Σε κάθε περίπτωση, οι Ελληνες ερωτώμενοι τάσσονται γενικώς με την άποψη ότι η διπλωματική οδός πρέπει να είναι ο βασικός μοχλός επέμβασης της Ε.Ε., παρά την αποτύπωση ενός σχετικά ισχυρότερου φιλο-ρωσικού ρεύματος εντός της ελληνικής κοινωνίας.
*Επικεφαλής Πολιτικών και Κοινωνικών Ερευνών της Prorata