Σενάρια ακόμα και για στρατιωτική εμπλοκή με πρόσχημα την προστασία της ελληνικής Διασποράς στην Ουκρανία, διακινούνται. Κι’ αυτό τη στιγμή που ο Ν.Δένδιας επιδίδεται σε δύσκολες πιρουέτες διπλωματικών ισορροπιών, επισκεπτόμενος τη Μόσχα
Σχέδιο για μαζική εκκένωση στην περιοχή της πόλης Μαριούπολης, όπου διαβιοί μεγάλο μέρος της ελληνικής Διασποράς, φέρονται να επεξεργάζονται τα υπουργεία Άμυνας και Εξωτερικών, σύμφωνα με έντονη φημολογία των τελευταίων ημερών, εφόσον ξεσπάσει ένοπλη σύγκρουση στα σύνορα Ουκρανίας – Ρωσίας.
Κατά την ίδια φημολογία θα πρόκειται για ελληνική στρατιωτική επιχείρηση σε συνεργασία με τις αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις (!) ή άλλες ΝΑΤΟϊκές. Αντίστοιχη μεγάλη επιχείρηση εκκένωσης έγινε το 1993, επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, στον Καύκασο, στην εμπόλεμη Αμπχαζία. Ήταν η επιχείρηση «Χρυσόμαλλο Δέρας», οπότε απομακρύνθηκαν χιλιάδες Έλληνες Πόντιοι. Αποτέλεσμα ήταν πολλοί από αυτούς να μην επιστρέψουν εκεί ποτέ, με αποτέλεσμα να χαθεί μια σημαντική νησίδα της ελληνικής Διασποράς.
Μη ανακοινώσιμο
Η σεναριολογία σχετικά με σχέδια που επεξεργάζονται τα ελληνικά Επιτελεία, σε περίπτωση υποτροπής της κρίσης στην Ουκρανία, και έναρξης ένοπλων αντιπαραθέσεων, ετέθη προχτές υπόψιν του εκπροσώπου του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.
Σε ερώτηση «αν υπάρχουν όντως κάποια σχέδια που έχουν γίνει σε συνεργασία με το υπουργείο Άμυνας για εκκένωση του πληθυσμού στην Μαριούπολη σε περίπτωση που η κατάσταση εκεί οξυνθεί», ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου είπε ότι προς το παρόν δεν υπάρχει κάτι ανακοινώσιμο (!).
«Επί του ζητήματος αυτού δεν έχω τίποτα να σας μεταφέρω αυτή τη στιγμή, τίποτα ανακοινώσιμο τουλάχιστον», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στρατιωτική εμπλοκή;
Εύλογα, τέτοιου είδους σενάρια προκαλούν ανησυχία. Πόσο μάλλον, όταν συνοδεύονται από την έντονη φημολογία, σύμφωνα με την οποία θα πρόκειται για κοινή ελληνο-αμερικανική επιχείρηση.
Να σημειωθεί ότι η Μαριούπολη είναι λιμάνι στην Αζοφική θάλασσα, της οποίας η είσοδος και η έξοδος ουσιαστικά ελέγχεται από τη Ρωσία. Ιδιαίτερα μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, το 2014.
Τυπικώς, σήμερα η ναυσιπλοΐα είναι ελεύθερη, αλλά, σε περίπτωση εμπόλεμης κατάστασης οι κανόνες θα είναι διαφορετικοί. Πως θα περάσουν ελληνικές δυνάμεις και πλοία στην Αζοφική, πόσο μάλλον μαζί με Αμερικανούς, κάτω από τη μύτη των Ρώσων;
Η άδοξη «ουκρανική εκστρατεία»
Όλα αυτά τα σενάρια μοιάζουν περισσότερο με μια φανταστική περιπέτεια που σχεδιάζουν επί χάρτου διάφοροι στρατιωτικοί «φωστήρες» και ουδόλως δείχνουν να βασίζονται στον ρεαλισμό. Εκτός κι’ αν κάποιοι βλέπουν στα όνειρά τους σε… ριμέϊκ την αποτυχημένη ελληνική εκστρατεία του 1919 στην Ουκρανία.
Τότε, η άδοξη εξάμηνη εκστρατεία σχεδόν 24 χιλιάδων στρατιωτικών κατά τον μπολσεβίκων είχε ως αποτέλεσμα 398 νεκρούς και 657 τραυματίες, καθώς και σοβαρό πλήγμα στην ελληνική κοινότητα, πολλά από τα μέλη της οποίας αναγκάστηκαν να φύγουν πρόσφυγες στην Ελλάδα.
Ο Ελληνισμός
Να σημειωθεί πως το 2014 οι φιλορώσοι αυτονομιστές στην Ουκρανία δεν εισήλθαν στη Μαριούπολη, παρ’ ότι η πόλη είχε εγκαταλειφθεί παντελώς από τις όποιες σκόρπιες ουκρανικές δυνάμεις υπήρχαν.
Εκτιμάται ότι αυτό έγινε κατόπιν παρέμβασης της Μόσχας, η οποία ήθελε να παγώσει τον πόλεμο, προκειμένου να ξεκινήσει η ειρηνευτική «διαδικασία του Μινσκ». Η μη κατάληψη της Μαριούπολης χαρακτηρίστηκε ως χειρονομία καλής θέλησης της Μόσχας προς αυτή την κατεύθυνση.
Πρόσφατα, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, βρέθηκε στη Μαριούπολη, προκειμένου, όπως είπε, να επιδείξει την αλληλεγγύη του στην ελληνική Διασπορά, σε αυτές τις δύσκολες ώρες.
Βέβαια, απέφυγε να μεταβεί στην Ανατολική Ουκρανία, όπου επίσης διαβιοί μεγάλη ελληνική κοινότητα. Στην πραγματικότητα, ο ελληνισμός από τη νοτιο-δυτική Ουκρανία προς την νοτιο-ανατολική και την ανατολική μέχρι τη νότιο Ρωσία αποτελεί ένα ενιαίο μωσαϊκό.
Ο ελληνικός πληθυσμός της περιοχής, στη Νότιο Ουκρανία, τις ανατολικές περιοχές της χώρας που ελέγχουν οι φιλορώσοι αυτονομιστές, καθώς και σε άλλες παραθαλάσσιες περιοχές της Ουκρανίας, είναι ρωσόφωνος και κάθε άλλο παρά διακατέχεται από αντιρωσικά αισθήματα.
«Πολεμικός τουρισμός» με αλεξίσφαιρο
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, ωστόσο, επέλεξε να μεταβεί μόνο στη Μαριούπολη. Εκεί, όπου το τελευταίο διάστημα γίνεται παρέλαση παραγόντων Δυτικών κυβερνήσεων. Όπως πρόσφατα, μετά τον Ν.Δένδια, έκανε, φορώντας μάλιστα αλεξίσφαιρο γιλέκο, η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Ανναλένα Μπέρμποκ.
Ο Έλληνας υπουργός, πάντως, βλέποντας προφανώς την ησυχία που επικρατούσε στη Μαριούπολη, απέφυγε το θέατρο και δεν φόρεσε αλεξίσφαιρο γιλέκο. Εκτός αυτού, δεν είχε λόγους να το κάνει, όπως αντίθετα η Ανναλένα Μπέρμποκ, η οποία επεδίωκε να προβάλλει το «σκληρό» πρόσωπο του Βερολίνου έναντι της Ρωσίας, προκειμένου να αντισταθμίσει τις εντυπώσεις από την επικείμενη (15-2) επίσκεψη του καγκελάριου, Σόλτς, στην Μόσχα.
Η εικόνα της Α.Μπέρμποκ με αλεξίσφαιρο, μάλλον παραπέμπει σε καταστάσεις «πολεμικού τουρισμού». Κάτι που έζησαν τα Βαλκάνια στη δεκαετία του 1990, με κάθε λογής φανατικούς να επισκέπτονται τα μέτωπα στη Βοσνία.
Ευρω-κυρώσεις – ΝΑΤΟ
Μπορεί ο Νίκος Δένδιας να μην ενεδύθη αλεξίσφαιρου στη Μαριούπολη, ωστόσο δεν είναι και τόσο σίγουρο ότι δεν θα το χρειαστεί κατά τη συνάντησή του με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέϊ Λαβρόφ, στις 18 Φεβρουαρίου, στη Μόσχα.
Παρά τις σχέσεις λεπτών -πλην όμως, συχνά εύθραυστων- ισορροπιών που θέλει να κρατάει η Ελλάδα έναντι Δύσης και Ρωσίας, αλλά και της επιθυμίας της Μόσχας τουλάχιστον να μην τα «σπάσει» με την Ελλάδα και να διατηρήσει τις διμερείς σχέσεις σε ένα σχετικά ικανοποιητικό επίπεδο, η πρόσφατη συνέντευξη του Ρώσου πρέσβη στην Ελλάδα που περιείχε αρκετές σοβαρές αιχμές, δείχνει ότι θα υπάρξουν και κάποιες όχι εύκολες στιγμές.
Βέβαια, η Μόσχα λαμβάνει σοβαρά υπόψιν της ότι η Ελλάδα είναι μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ και, ως εκ τούτου, χρειάζεται αυτή τη… φιλική σχέση, ενόψει ενδεχόμενων κυρώσεων ή και της μελλοντικής πιθανότητας να εισέλθει η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ.
Από την άλλη, η Ελλάδα και ειδικά ο αγροτικός τομέας έχει πληγεί βαρύτατα από τις έως τώρα ευρωπαϊκές και ρωσικές κυρώσεις και αντι-κυρώσεις.
Όσον αφορά, όμως, το θέμα της υποψηφιότητας της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ έως τώρα η Αθήνα δεν έχει τοποθετηθεί ανοικτά.
Τα προηγούμενα χρόνια η θέση της Ελλάδας ήταν, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες διπλωματικές πηγές, ότι «αν και υποστηρίζει τη συνέχιση του διαλόγου του ΝΑΤΟ με την Ουκρανία, και δεν προτίθεται να αντιταχθεί σε τυχόν διαμόρφωση ομοφωνίας στους κόλπους της στρατιωτικής συμμαχίας για να αποδοθεί στην Ουκρανία το καθεστώς ΜΑΡ (Σχέδιο Δράσης για τη Μελλοντική Συμμετοχή της χώρας στο ΝΑΤΟ), θα πρέπει να συνεκτιμηθούν οι εσωτερικές εξελίξεις στη χώρα, η πορεία των μεταρρυθμίσεων, καθώς και η πολύπλοκη σχέση του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία».
Αδιευκρίνιστο είναι εάν θα συνεχίσει να έχει την ίδια θέση η Αθήνα. Πόσο μάλλον, από τη στιγμή που, όταν έλθει η στιγμή, αναμένεται να μεγαλώσουν οι αμερικανικές πιέσεις προς τις χώρες – μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Ταχυδρόμος
Ο Ν.Δένδιας, πάντως, μάλλον ζηλεύοντας «δόξα» Ερντογάν, ο οποίος προσπάθησε να διεκδικήσει ρόλο διαμεσολαβητή ανάμεσα σε Ρωσία και ΗΠΑ, αλλά δεν τα κατάφερε, θέλει και ο ίδιος να εμφανίσει εαυτόν ως έχοντα ρόλο στο «Ουκρανικό».
Εσχάτως, σε συνέντευξή του, ανέφερε ότι «ο Ουκρανός ομόλογός μου ζήτησε να μεταφέρω το μήνυμα για την ανάγκη αποκλιμάκωσης στη ρωσική πλευρά, με την οποία, ως γνωστόν, διατηρούμε συχνή επαφή».
Βέβαια, από την τελευταία επικοινωνία που είχε ο Ν.Δένδιας με τον Ουκρανό ομόλογό του πέρασαν έντεκα ολόκληρες μέρες (31-1-2022). Και σε τέτοιες συγκυρίες ραγδαίων διπλωματικών εξελίξεων, τόσες μέρες φαντάζουν σαν αιώνας. Εάν επρόκειτο, λοιπόν, για κάποιο σοβαρό, «ξεχωριστό» μήνυμα εκ μέρους του Κιέβου προς τη Μόσχα, όπως αντιλαμβάνεται ο κάθε νοήμων άνθρωπος, ο Ν.Δένδιας δεν θα περίμενε να πάει στη Μόσχα (18-2-2022) για να το… επιδώσει.
Προφανώς, τα «καυτά» θέματα θα είναι άλλα. Παραδείγματος χάριν, οι αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα, η «φωτιά» στο ενεργειακό, οι κυρώσεις, η ενδεχόμενη υποψηφιότητα της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, κ.λ.π. Και, μεταξύ τυρού και αχλαδιού, ενός τσιγάρου που συνηθίζει να κάνει ο Λαβρόφ και μιας βότκας, θα συζητήσουν και για το έτος της ελληνο-ρωσικής φιλίας. Ως συνήθως.