Το παρασκήνιο των… μη κυρώσεων κατά του Ερντογάν

Το παρασκήνιο των… μη κυρώσεων κατά του Ερντογάν

Η αγωνία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι να μην υπάρξει στην σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. , είτε αναφορά, είτε ακόμη και προαναγγελία, για κυρώσεις που θα μπορούσαν να πλήξουν την τουρκική λίρα.

Η βασική αγωνία της Άνγκελα Μέρκελ είναι να ξεμπλοκάρει το θέμα του Ταμείου Ανάκαμψης μετά το βέτο Ουγγαρίας και Πολωνίας.

Δευτερευόντως, δεν θέλει διατάραξη του ευρω-τουρκικού deal για το προσφυγικό και, κυρίως, θέλει να αγοράσει χρόνο έως ότου δώσει στίγμα η νέα αμερικανική κυβέρνηση Μπάιντεν για το νέο πλέγμα των ευρωατλαντικών σχέσεων και του status στην Μεσόγειο.

Η αγωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι να αποσπάσει ένα ελάχιστο έστω πλαίσιο κλιμάκωσης των ευρωπαϊκών τόνων απέναντι στην Αγκυρα για να αποκρούσει την εγχώρια κριτική της αντιπολίτευσης περί «εθνικής ήττας» στα ελληνοτουρκικά.

Και θέλει επίσης, και κυρίως, μία δέσμευση Ερντογάν μέσω Μέρκελ ότι το Oruc Reis δεν θα ξαναβγεί για βόλτες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα έως ότου αναλάβει καθήκοντα η κυβέρνηση Μπάιντεν, έτσι ώστε να μπορεί να αποδεχθεί στο τέλος Ιανουαρίου την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών Ελλάδας – Τουρκίας.

Το παρασκήνιο των… μη κυρώσεων κατά του Ερντογάν

 

Για όλους αυτούς τους λόγους, πιθανότητα απόφασης για άμεση επιβολή ευρωπαϊκών κυρώσεων στην Τουρκία δεν υφίσταται.

Και η – γερμανικής πατρότητας – φόρμουλα που προωθείται εν όψει της συνόδου κορυφής της Πέμπτης είναι η «έσχατη προειδοποίηση»: Είναι το σενάριο ενός  «χρονοδιαγράμματος επιβολής κυρώσεων» – δηλαδή, να δοθεί μια πίστωση χρόνου, και στην περίπτωση που η Τουρκία δεν δείξει θετικά δείγματα γραφής να συζητηθούν και να αποφασιστούν στην συνέχεια κυρώσεις, κατά πάσα πιθανότητα τον Φεβρουάριο ή τον Μάρτιο σύμφωνα με πληροφορίες από κοινοτικές πηγές.

Εδώ, το πρόβλημα για το Βερολίνο, και το παράθυρο ευκαιρίας για την Ελλάδα, είναι πως η Ανγκελα Μέρκελ πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα στην πολιτική κατευνασμού του Ερντογάν και την πίεση από τον Εμμανουέλ Μακρόν για ανάσχεση της τουρκικής εμπλοκής σε περιοχές όπου διακυβεύονται στρατηγικά συμφέροντα της Γαλλίας, από την Λιβύη ως την Συρία.

Επ’ αυτού αναμένεται να παιχτεί το παρασκήνιο των επόμενων 48 ωρών, και για τον ίδιο λόγο η Αθήνα εξακολουθεί να τρέφει προσδοκίες για μια προωθημένη εκδοχή της «έσχατης προειδοποίησης» – ήτοι, για μια εντολή στον ύπατο εκπρόσωπο Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ να καταρτίσει λίστα συγκεκριμένων κυρώσεων που θα ενεργοποιηθούν εάν η Τουρκία επιστρέψει σε προκλητικές ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο.

Εξ’ ου και η κυβέρνηση – ανεξαρτήτως ρητορικής – έχει βάλει τον πήχη σε δύο στόχους. Ο πρώτος είναι να επεκταθούν τα πιθανά τιμωρητικά μέτρα κατά της Τουρκίας και σε επιχειρηματικές ή κρατικές οντότητες πέραν των φυσικών προσώπων.

Ο δεύτερος είναι ακριβώς η άμεση εντολή στον Μπορέλ για κατάρτιση της λίστας των κυρώσεων με μια ευρεία γκάμα μέτρων.

Κατά τις πληροφορίες που διοχετεύονται από κυβερνητικές πηγές, σ’ αυτή την γκάμα η ελληνική πλευρά θα εντάξει εκ νέου και το εμπάργκο όπλων προς την Τουρκία χωρίς όμως ουσιαστικές προσδοκίες.

Διπλωματικοί κύκλοι, πάντως, επισημαίνουν δύο δεδομένα που μπορεί να προδιαγράφουν και την έκβαση της συνόδου κορυφής:

Μέχρι στιγμής δεν υφίσταται ούτε καν προσχέδιο συμπερασμάτων της συνόδου για την Τουρκία. Όπως δεν υφίσταται, στην επίσημη ρητορική των Βρυξελλών και του Βερολίνου και η λέξη «κυρώσεις».

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ μπορεί να προειδοποίησε την Αγκυρα ότι «θα χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία που έχουμε στην διάθεσή μας», δεν χρησιμοποίησε όμως την λέξη κυρώσεις.

Και δεν το έπραξε διότι το έχει απαγορεύσει το Βερολίνο, όπως τουλάχιστον δήλωσαν στο AFP υψηλόβαθμοι ευρωπαίοι αξιωματούχοι.

Μέχρι στιγμής επίσης, υπάρχουν δύο μπλοκ εντός ΕΕ: Υπέρ της πιο αυστηρής στάσης προς την Τουρκία, έστω και με διαβαθμίσεις, τάσσονται οι Γαλλία, Αυστρία, Σλοβενία, Σλοβακία και Βέλγιο.

Κατά των κυρώσεων τοποθετούνται πέραν της Γερμανίας, η Ιταλία, η Ισπανία, η Μάλτα, αλλά και η Ουγγαρία και Πολωνία.

Η θέση των δύο τελευταίων ίσως αποδειχθεί καθοριστική διότι, όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, ουδείς αποκλείει την πιθανότητα η γερμανική διαπραγμάτευση με τις δύο χώρες για το Ταμείο Ανάκαμψης να περιλάβει και το ευρωτουρκικό πακέτο.

Εάν συμβεί αυτό, ειλημμένη και ήδη προφανής πρόθεση της κυβέρνησης είναι η ενεργοποίηση του πολιτικού blame game που θα χρεώνει έλλειμμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στην Γερμανία.