Του Χρήστου Μαζανίτη
Οι παρεμβάσεις του Ταγίπ Ερντογάν σε ζωτικούς τομείς της τουρκικής κοινωνίας προκειμένου να τη διαμορφώσει σύμφωνα με τα δικά του «θέλω». φυσικά δεν θα άφηνε ανέγγιχτη και τη νέα γενιά της γείτονος. Ο προσηλυτισμός της τουρκικής νεολαίας αποκλειστικά στις θρησκευτικές αξίες και η αποκήρυξη της δυτικής κουλτούρας και των ξενόφερτων και εν πολλοίς «αμαρτωλών» συνηθειών της αποτελεί μια εργώδη προσπάθεια του Τούρκου Προέδρου στην οποία έχει επενδύσει πολλά τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο.
«Πλύση» εγκεφάλου
Ίδρυση θρησκευτικών σχολείων Imam hatip που διδάσκουν το Κοράνι και τις ισλαμικές παραδόσεις (hadith), αλλά και σημαντική οικονομική και στελεχιακή ενίσχυση της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet) αποτελούν παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση του θρησκευτικού «προσηλυτισμού» της νεολαίας. Επιπλέον και η σύσταση αμφιλεγόμενων κυβερνητικών ιδρυμάτων, όπως αυτό της Νεολαίας και της Εκπαίδευσης σε συνδυασμό με τη «συμπτωματική» τοποθέτηση στο διοικητικό του συμβούλιο συγγενικών προσώπων του Τούρκου Προέδρου, καθώς και η μετατροπή μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως η Αγιά Σοφιά σε τζαμί αποδίδονται στις «ενέργειες» της ισλαμιστικής κυβέρνησης του AKP. Η τελευταία πράξη του εκπαιδευτικού σκοταδισμού που επιχειρεί να επιβάλλει το κυβερνών τουρκικό κόμμα παίζεται με τη μετατροπή λαμπρών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που είχαν να επιδείξουν δεκάδες επιτυχίες σε μαθητικές ολυμπιάδες, όπως το κολέγιο Υamanlar στη Σμύρνη σε «τζαμί των μαρτύρων της 15ης Ιουλίου». Το εν λόγω κολλέγιο είχε αυτή την κατάληξη, αφού συνδέθηκε, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του Ερντογάν, με τον εγκέφαλο του πραξικοπήματος του 2016, τον ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, τιμώντας έτσι αυτούς που υποτίθεται ότι έδωσαν τη ζωή τους για την αποτροπή του πραξικοπήματος.
«Ποιος είσαι;»
Η λίστα τέτοιων κι άλλων παρόμοιων ενεργειών είναι μεγάλη κι ακόμα μεγαλύτερη φυσικά η σκιά που πέφτει στην εκπαίδευση, που υποτίθεται ότι ως διαδικασία έπρεπε να ενισχύει τη δημοκρατία και την ελευθερία της έκφρασης. Σε μια χώρα που διαθέτει από τους νεανικότερους πληθυσμούς παγκοσμίως, η στόχευση ενός αυταρχικού ηγέτη, όπως ο Ερντογάν, να πάρει τη νεολαία με το μέρος του και να τη διαμορφώσει σύμφωνα με τα συμφέροντά του, φαντάζει ως αναγκαία συνθήκη για την επίτευξη των στόχων του και την οικοδόμηση του μύθου του ως ισάξιου-αν όχι καλύτερου– του Κεμάλ Ατατούρκ. Υπάρχει όμως αποδοχή των κρατικών μεθοδεύσεων εκ μέρους της Τούρκων νέων; Η απάντηση είναι ένα μεγαλοπρεπές όχι. Πρόσφατα το βίντεο που δημοσίευσε το τμήμα νεότητας του AKP με τον τίτλο «Ποιος είσαι;» απευθυνόμενο στην τουρκική νεολαία έτυχε ηχηρής αποδοκιμασίας, αποδεικνύοντας με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι σύνδεση του σήμερα με την Οθωμανική αυτοκρατορία, όπως άφησε να εννοηθεί το τρίλεπτο βίντεο, θεωρείται από τη νεολαία εκτός τόπου και χρόνου. Με την ανεργία στις νέες γενιές να καλπάζει και με την προφανή τους αδυναμία να εξασφαλίσουν τα προς το ζην, το τελευταίο που θα τους ενδιέφερε είναι να ταυτιστούν με τον Αβδούλ Χαμίτ, όπως τους προέτρεπε το κακόγουστο προπαγανδιστικό βίντεο!
Επιθανάτιος ρόγχος;
Φυσικά η γενιά Ζ (generation Z), όπως αποκαλούνται οι γεννημένοι μεταξύ 1995 και 2010 δεν είναι η πρώτη φορά που αντιτίθεται στις επίσημες κυβερνητικές επιλογές της γείτονος. Το περασμένο καλοκαίρι όταν η κυβέρνηση αυθαίρετα άλλαξε την ημερομηνία των εισαγωγικών εξετάσεων, ένα κύμα οργής σαν χιονοστιβάδα και το hashtag #OyMoyYok – καμία ψήφος για σένα – κυριάρχησε στους νεανικούς λογαριασμούς των μέσων κοινωνικής δικτύωσης της Τουρκίας. Με τις προβλέψεις η γενιά αυτή να αποτελεί το 12% του εκλογικού σώματος στις προσεχείς εκλογές, το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία της δεν έλκεται από τα χαμηλής αισθητικής και αναχρονιστικής αντίληψης μέσα που μεταχειρίζεται ο Ερντογάν αν δεν τον προβληματίζει, σίγουρα τον απασχολεί. Όπως τον απασχολεί επίσης το ότι όσο η κατάσταση της οικονομίας επιδεινώνεται, η νεολαία, αυτό το εξαιρετικά ζωντανό τμήμα της τουρκικής κοινωνίας, όχι μόνο μπορεί να τον καταψηφίσει στις εκλογές του 2023 αλλά μπορεί να στραφεί και δυναμικά εναντίον του. Και όποιος θεωρεί αυτό το ενδεχόμενο απίθανο, ας θυμηθεί πώς και από ποιους ξεκίνησαν οι διαδηλώσεις στην Αίγυπτο, σε ένα επίσης αυταρχικό καθεστώς εκείνης της εποχής, που οδήγησαν τελικά στην καθαίρεση του Χόσνι Μουμπάρακ.
Οι απονενοημένες επιλογές του Προέδρου Ερντογάν και της τουρκικής κυβέρνησης τον φέρνουν αντιμέτωπο εκτός από μια πληθώρα κρατών στο εξωτερικό και με την τουρκική νεολαία, η οποία έρχεται να ενώσει τη φωνή της με μια σιγοβράζουσα κοινή γνώμη στο εσωτερικό. Οι απειλές του Τούρκου Προέδρου για μερική λογοκρισία στις “απρεπείς” αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να ενισχύουν το κίνημα εναντίον των αναχρονιστικών πολιτικών που αυτός και το κόμμα του πρεσβεύουν.
Οι πιέσεις που ασκούνται πλέον στον Ερντογάν είναι πολλές και σε πολλά επίπεδα, διεθνή και εγχώρια. Η νεολαία όμως, όσο ο Τούρκος Πρόεδρος αγνοεί επιδεικτικά τις ανάγκες της και ασχολείται με την οικοδόμηση της νεο-οθωμανικής αυτοκρατορίας του, εκτιμάται ότι είναι πολύ πιθανό να αποτελέσει τον επιθανάτιο ρόγχο της παραμονής του στην εξουσία της γείτονος, είτε με μία αρνητική ψήφο στις προσεχείς εκλογές είτε ακόμα χειρότερα για τον ίδιο και τη χώρα του, με μια νέα «πλατεία Ταχρίρ»…ή και με τα δύο!!!