Της Αναστασίας Κούρλα,
«Η πατρίς μου είναι η Μάνη, που κανόνι δεν την πιάνει».
Στην μαγευτική Λακωνία, σε απόσταση 300 χιλιομέτρων από την Αθήνα, βρίσκεται το γραφικό Γύθειο. Τα πορτοκαλοκίτρινα και πέτρινα σπίτια στη βουνοπλαγιά του, το λιμάνι με τις ψαρόβαρκες και τα λιθόστρωτα πεζοδρόμια, το νησάκι με το ξωκλήσι, τον πύργο και τον μαρμάρινο φάρο σου προκαλούν -αδιαμφισβήτητα- την ανάγκη να το επισκεφτείς. Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Λακωνικής γης και «πρωτεύουσα» της Μάνης, καθώς ανήκει στο Δήμο Ανατολικής Μάνης με περίπου 4.000 μόνιμους κατοίκους. Γύρω από το λιμάνι, υπάρχουν πολλές ταβέρνες με φρέσκα ψάρια, καφετέριες, αλλά και ξενοδοχεία. Κατά τη θερινή περίοδο, όλα τα καταλύματα σημειώνουν πληρότητα, αλλά και οι ντόπιοι ρεμβάζουν συχνά εκεί, με αποτέλεσμα πάντα να πλημμυρίζει από κόσμο. Αποτελεί έναν προορισμό ραστώνης, αλλά και διασκέδασης. Ας ξεκινήσει η ξενάγηση λοιπόν!
Στην δυτική πλευρά του Γυθείου, συναντά κανείς το νησάκι «Κρανάη». Μέχρι το 1896 παρέμενε αποκομμένο από τη στεριά, αλλά στη συνέχεια ασφαλτοστρώθηκε για να εξυπηρετήσει τις εμπορικές ανάγκες. Σύμφωνα με τη μυθολογία, σε αυτό το μέρος πέρασαν την πρώτη τους νύχτα ο Πάρης και η Ωραία Ελένη, μετά την αρπαγή της βασίλισσας της Σπάρτης, λίγο πριν αναχωρήσουν για τη Τροία. Καθώς περπατήσεις στο στενό δρομάκι που ενώνει το νησί με την πόλη, θα αντικρίσεις την εκκλησία των Αγίων Αποστολών, Πέτρου και Παύλου, που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 30 Ιουνίου και πολύ συχνά επιλέγεται για τη τέλεση θρησκευτικών μυστηρίων, κυρίως γάμων και βαπτίσεων. Η όψη του Γυθείου απ’ αυτό το σημείο θα σου κόψει την ανάσα. Στη συνέχεια, βρίσκεται ο διώροφος πύργος του Τζανετάκη, οπλαρχηγού και τρίτου Μπέη της Μάνης, στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης. Στην κορυφή του κυματίζει η γαλανόλευκη σημαία, θυμίζοντας σε όλους πως η Μάνη υπήρξε η πρώτη περιοχή που απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό, στις 17 Μαρτίου του 1821. Σήμερα, στεγάζεται στο εσωτερικό του το Ιστορικό Εθνολογικό Μουσείο με αρχεία που προβάλλουν την παράδοση της Μάνης από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα. Λίγα μέτρα πιο μακριά, στην άκρη του νησιού, τοποθετείται ο οκταγωνικός φάρος του λιμανιού, χρονολογικά κτισμένος το 1873.
Θαλάσσινο μπουκέτο το νησάκι,
η Κρανάη.
Το εκκλησάκι Άγιος Πέτρος αγρυπνά,
και μας φυλάει..
Ο φάρος αγναντεύει, κλείνει στα πλοία
μάτι.
Στα πεύκα κρύβεται αιώνια μιαν
επική αγάπη..
Εικόνα όμορφη η πρωινή,
σαν ζωγραφιά”..!
Στέλλα- Σοφία Ζυγούρη
Στη βόρεια πλευρά του, βρίσκεται το αρχαίο θέατρο Γυθείου, το οποίο οικοδομήθηκε κατά τους πρώιμους ρωμαϊκούς χρόνους. Κατασκευασμένο από εγχώριο υπόλευκο μάρμαρο, διαθέτει 15 σειρές εδωλίων με ημικυκλικά έδρανα, εκτός εκείνων της πρώτης σειράς που έχουν και υποστήριξη πλάτης, καθώς προορίζονταν για τους επισήμους θεατές. Η σκηνή έχει μήκος 12 μ. και πλάτος 5 μ. Στο πίσω μέρος της σκηνής υπάρχει στοά, η οποία χρησιμοποιούνταν για τις ανάγκες των ηθοποιών. Στην ορχήστρα, τις εισόδους και στη βάση της σκηνής υπάρχουν γλυπτά και αγάλματα θεών και ηρώων. Κάθε καλοκαίρι στον χώρο πραγματοποιείται το Φεστιβάλ του Δήμου Γυθείου, γνωστό ως «Μαραθονήσεια». Το Φεστιβάλ θεσπίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και -πλέον- διαρκεί ένα μήνα με θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες και χορευτικές εκδηλώσεις.
Στην ανατολική πλευρά του Γυθείου, στην παραλία Γλυφάδα, σε απόσταση 5 χιλιομέτρων από την πόλη υπάρχει το δεύτερο γνωστότερο Ναυάγιο της Ελλάδας, εν ονόματι «Δημήτριος». Πολλοί μύθοι έχουν δημιουργηθεί γι’ αυτό το ναυάγιο. Ότι τάχα ήταν πλοίο φάντασμα ή ότι μετακινούσε λαθραία τσιγάρα. Τίποτα απ’ αυτά δεν ισχύει! Η αλήθεια είναι ότι ο πλοίαρχος του πληρώματος, αντιμετώπιζε ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας και έπρεπε άμεσα να μεταφερθεί σε ένα λιμάνι. Έτσι, προσέδεσε στο Γύθειο. Ωστόσο, κατά την παραμονή τους εκεί, εμφανίστηκαν προβλήματα οικονομικής φύσεως και εγκαταλείφθηκε. Κατά έναν μαγικό τρόπο, μετά από περίπου ένα χρόνο, το πλοίο «μεταφέρθηκε» στη σημερινή τοποθεσία «Βαλτάκι» και εναρμονίστηκε πλήρως με την ακτή. Από το 1981 έγινε σημείο τουρισμού, καθώς πολλοί κολυμπούν εκεί.
Το Γύθειο, λοιπόν, είναι ένα μέρος που θα σου μείνει αξέχαστο, σαν να ήσουν σε νησί των Κυκλάδων. Ανεπιφύλακτα, προτείνω την εξερεύνηση των παράλιων της Σελινίτσας και του Μαυροβουνίου, οι οποίες είναι βραβευμένες για τα καθαρά νερά τους. Επίσης, στην παραλία στο Βαθύ, προσφέρεται η δυνατότητα απασχόλησης με θαλάσσια σπορ για τους μικρούς, αλλά και τους μεγάλους φίλους της κολύμβησης.