Δολιοφθορά, ανθρώπινο λάθος ή τεχνική βλάβη η αιτία της συντριβής του αεροσκάφους Falcon-50, το οποίο κατέπεσε στην περιοχή Χαϊμάνα της Άγκυρας πριν από λίγες ημέρες, με αποτέλεσμα τον θάνατο του αρχηγού Γενικού Επιτελείου της Τρίπολης της Λιβύης;
Του Λάζαρου Καμπουρίδη*
Ως γνωστό πριν από λίγες ημέρες αεροσκάφος τύπου Falcon-50, εταιρίας μίσθωσης αεροσκαφών της Μάλτας, κατέπεσε και συνετρίβη σε περιοχή νότια της Άγκυρας ενώ εκτελούσε το δρομολόγιο Άγκυρα – Τρίπολη, το οποίο μετέφερε τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου της Τρίπολης της Λιβύης, στρατηγό Μ. Α. Αχμέτ Αλ Χαντάτ. Μεταξύ των θυμάτων ήταν και τα μέλη της συνοδείας του σε υπηρεσιακό ταξίδι στην Άγκυρα, δηλαδή του αρχηγού των Χερσαίων Δυνάμεων, ενός ταξιάρχου υπεύθυνο επί των εξοπλισμών, ενός αξιωματικού συμβούλου και ενός φωτογράφου. Νεκροί, επίσης, ανασύρθηκαν και τα τρία μέλη του πληρώματος του αεροσκάφους μεταξύ των οποίων και της Ελληνίδας αεροσυνοδού της μαλτέζικης εταιρίας.
Αν και δεν έχουμε αποτελέσματα από την έρευνα στο μαύρο κουτί του αεροσκάφους, Τούρκοι ειδικοί πλέον μιλάνε ανοιχτά για δολιοφθορά.
Ποιες δυνάμεις μπορεί, όμως, να βρίσκονται πίσω από το συμβάν σε περίπτωση δολιοφθοράς;
Η ρωσική εφημερίδα «Κόμερσαντ» αλλά και αραβικές πηγές αποδίδουν την ενέργεια σε τουρκικό δάκτυλο. Ισχυρίζονται ότι ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου της Τρίπολης, αν και φιλότουρκος, καθώς εξυπηρετούσε τα συμφέροντα και την παρουσία των τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη, είχε μεταβεί στην Άγκυρα για να ζητήσει την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από τη δυτική Λιβύη, προκαλώντας την ενόχληση της Άγκυρας. Θυμίζουμε ότι λίγες ώρες πριν από τη συντριβή του αεροσκάφους είχε ψηφιστεί από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση η παραμονή των τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη για τα επόμενα δύο έτη.
Ο στρατηγός Αλ Χαντάτ ήταν ηγετική προσωπικότητα στη Δυτική Λιβύη και πολλές φορές στο παρελθόν συνέβαλε καθοριστικά στην αντιμετώπιση των εσωτερικών έριδων και στη συνένωση των διάφορων ισλαμικών ομάδων που δρούσαν στην περιοχή της Τρίπολης, όπου εδρεύει η φιλοτουρκική κυβέρνηση του δορυφόρου της Άγκυρας Α. Χ. Ντμπεϊμπά. Αυτός, μάλιστα, ως αντίδωρο είχε προτείνει κατά τις επαφές που είχε στην Άγκυρα με τον Τούρκο ομόλογό του, στρατηγό Σ. Μπαϊρακτάρογλου, την από κοινού ίδρυση στη Λιβύη μιας εταιρίας αμυντικής βιομηχανίας παραγωγής αμυντικού υλικού. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Λίβυος αρχηγός του Γενικού Επιτελείου είχε στην ομάδα που τον συνόδευε και τον ταξίαρχο υπεύθυνο για θέματα αμυντικής βιομηχανίας.
Ισλαμικές πηγές στην Τουρκία αποδίδουν την ενέργεια αυτή σε δάκτυλο του Ισραήλ. Αυτές υποστηρίζουν ότι το Ισραήλ διαθέτει τη δυνατότητα για τέτοιου είδους ενέργειες δολιοφθοράς σε ξένη χώρα, σημειώνοντας παράλληλα ότι η πολιτική της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή είναι πλήρως αντίθετη με τη στρατηγική του Ισραήλ. Δεν θα πρέπει να παραβλέπονται τα μέτωπα στη Γάζα, στη Συρία, στην ανατολική Μεσόγειο, στο Κουρδικό κ.ά.
Άλλοι πάλι Τούρκοι ειδικοί σε θέματα ασφάλειας κάνουν λόγο για ρωσικό δάκτυλο, σημειώνοντας την έκφραση της δυσαρέσκειας της Μόσχας προς την Άγκυρα για μία σειρά από διάφορα θέματα. Μάλιστα οι ίδιοι υπενθύμισαν τις τέσσερις περιπτώσεις πληγμάτων με ρωσικά drones και πυραύλους εναντίον τουρκικών πλοίων στη Μαύρη Θάλασσα τον τελευταίο μήνα, καθώς και την αποστολή ρωσικών drones το τελευταίο διάστημα στην τουρκική επικράτεια.
Πολύ κρίσιμο σημείο στη διαμόρφωση της εντύπωσης για τα αίτια συντριβής του αεροσκάφους αποτελούν δηλώσεις κατοίκων της περιοχής Χαϊμάνα, όπου κατέπεσε το αεροσκάφος, οι οποίοι έκαναν λόγο για έκρηξη στο αεροσκάφος πριν από την πτώση στο έδαφος, σημείο που ενισχύει την πιθανότητα της δολιοφθοράς. Ενισχυτικό αυτού είναι και οι εικόνες από πολλαπλά διάσπαρτα συντρίμμια στην περιοχή της πτώσης του αεροσκάφους αμέσως έπειτα από την πτώση του.
Παρά το γεγονός ότι αναμένεται όλα να ξεκαθαρίσουν με τα αποτελέσματα της έρευνας των δεδομένων του μαύρου κουτιού του αεροσκάφους, θα πρέπει να αμφισβητείται από τώρα η αντικειμενικότητα των στοιχείων της σχετικής έρευνας, λαμβάνοντας υπόψη ότι η τουρκική πλευρά δεν έχει προβεί σε καμία αποκάλυψη για τα αίτια της συντριβής του τουρκικού μεταγωγικού αεροσκάφους C-130 στις 9 Νοεμβρίου στη Γεωργία που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 20 Τούρκων αξιωματικών και υπαξιωματικών της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας.
Συνεξετάζοντας το συμβάν αυτό αλλά και τις άλλες περιπτώσεις με τα ρωσικά drones που φτάνουν στην τουρκική επικράτεια προκύπτει το συμπέρασμα ότι υπάρχει πολύ σοβαρό πρόβλημα της επιχειρησιακής απόδοσης της αντιαεροπορικής ομπρέλας αλλά και του συστήματος ασφάλειας των τουρκικών αεροδρομίων.
*Αντιστράτηγος ε.α.