Η προεκλογική εκστρατεία στην Αυστρία, που έληξε την Παρασκευή, χαρακτηρίστηκε από υψηλούς τόνους και σαφή στροφή προς τον λαϊκισμό.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, κανένα κόμμα στις αυριανές εκλογές δεν φαίνεται να κερδίζει απόλυτη πλειοψηφία και όπως όλα δείχνουν, νικητής αναμένεται να αναδειχθεί ο μέχρι τώρα υπουργός Εξωτερικών της χώρας και ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος (OVP) από τον περασμένο Μάιο, Σεμπάστιαν Κουρτς.
Ως εκ τούτου, ο μόλις 31 ετών Κουρτς, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, θα προχωρήσει σε σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού με το ακροδεξιό Κόμμα των Ελευθέρων της Αυστρίας (FPO).
Το ακροδεξιό FPO, το κόμμα του Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε, φαίνεται να συγκεντρώνει το 25% των ψήφων, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις. Πρόκειται για διπλάσιο ποσοστό από αυτό που συγκέντρωσε η Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) στις πρόσφατες γερμανικές εκλογές.
Ο Κουρτς καταγράφει -σταθερά- στις δημοσκοπήσεις ποσοστό μεγαλύτερο του 30%. Ο ίδιος τονίζει ότι δεν αποκλείει κανένα ενδεχόμενο, όμως μια νέα κυβέρνηση συνασπισμού με τους Σοσιλαδημοκράτες (SPO) μοιάζει αδύνατη μετά το τέλος της τρέχουσας βουλευτικής περιόδου που σημαδεύτηκε από σφοδρές αντιπαραθέσεις μεταξύ των δύο κομμάτων.
Κυβερνήσεις συνασπισμού μεταξύ του SPO και του OVP βρίσκονται στην εξουσία περισσότερα από τα μισά χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, εκπροσωπώντας ακόμη και το 80% του εκλογικού σώματος. Ωστόσο ο συνασπισμός κατάφερε να σώσει με δυσκολία την πλειοψηφία του το 2013.
Το FPΟ έχει συμμετάσχει δύο φορές σε κυβερνήσεις. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 με τους Σοσιαλδημοκράτες και στις αρχές του 2000 με τους Συντηρητικούς.
Το FPO ιδρύθηκε από πρώην ναζί
Το FPO, που ιδρύθηκε από πρώην ναζί με τη συμμετοχή φιλελεύθερων, εκμεταλλεύθηκε την κούραση των Αυστριακών από τον συνασπισμό.
Και παρότι ο Τύπος δημοσιεύει φωτογραφίες του Στράχε από το νεοναζιστικό παρελθόν του, ο ίδιος απαντά: «Δεν ήμουν ποτέ και δεν είμαι νεοναζί».
Πάντως, ο πρόεδρος του FPΟ απέφυγε κάθε ατόπημα που θα μπορούσε να στιγματίσει τους Φιλελεύθερους ως ακροδεξιό κόμμα. Φρόντισε για παράδειγμα να απομακρυνθεί συνοδοιπόρος του από το FPÖ, ο οποίος είχε χαιρετίσει δημόσια ναζιστικά, ενώ παράλληλα σταμάτησε τις σφοδρές επιθέσεις κατά των αυστριακών μέσων ενημέρωσης, αντιμετωπίζοντας με ευγένεια ακόμα και δημοσιογράφους που του έθεταν δύσκολα ερωτήματα.
Σύμφωνα με τον Γάλλο πολιτικό αναλυτή Πατρίκ Μορό, που ειδικεύεται στην Αυστρία, ο Κουρτς διεξάγει «μια εκστρατεία ασφυξίας του FPO», προσπαθώντας να το ανταγωνιστεί στο βασικό του ζήτημα: Την εχθρότητα στη μετανάστευση και το ισλάμ.
Ο 48χρονος Στράχε, δηλώνει ότι η υποδοχή των προσφύγων θα πρέπει να είναι προσωρινή, ενώ θέλει να καταργηθεί η οικονομική βοήθεια που τους παρέχεται. Ο Κουρτς, υπουργός Εξωτερικών από το 2013, απαντά προτείνοντας την κατάργηση των κοινωνικών επιδομάτων σε κάθε αλλοδαπό που ζει στη χώρα για λιγότερα από πέντε χρόνια.
Ο Κουρτς υπόσχεται στους Αυστριακούς ελάφρυνση της φορολογίας και σκληρή μεταναστευτική πολιτική: «Είμαι σε θέση να σας υποσχεθώ ότι θα κάνω τα πάντα για να μπει τέλος στην κακοδιαχείριση στις κοινωνικές παροχές από την αυξημένη μετανάστευση, ώστε να επωφελούνται μόνο όσοι τις δικαιούνται».
Οι Σοσιαλδημοκράτες και το προσφυγικό
Ο Κρίστιαν Κερν, ο Σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος που ανέλαβε τα ηνία της χώρας τον Μάιο του 2016 εμφανίζεται ως ο μεγάλος χαμένος των βουλευτικών εκλογών, με το κόμμα του να δίνει μάχη στήθος με στήθος με το ακροδεξιό FPO, όμως πάντα να εμφανίζεται πίσω του στις δημοσκοπήσεις.
Ο 51χρονος Κερν θεωρούνταν από τους αναλυτές «ο καλύτερος υποψήφιος του SPO εδώ και καιρό», όμως η προεκλογική του εκστρατεία αμαυρώθηκε από μια σειρά ατυχών επεισοδίων και παραιτήσεων. Μέχρι το τελικό σκάνδαλο: την αποκάλυψη ότι ένας πρώην σύμβουλος του κόμματος συμμετείχε σε μια εκστρατεία δυσφήμησης του Κερν.
«Το μεταναστευτικό διχάζει και το SPO μεταξύ μιας αριστερής πτέρυγας υπέρ των προσφύγων και μιας δεξιάς πτέρυγας που ζητεί πιο αυστηρή πολιτική», σημειώνει η αναλύτρια Αλεξάντρα Ζιγκλ.
Τι απαντά ο Κερν: «Το θέμα δεν είναι η γνώμη των αναλυτών. Το θέμα είναι οι έγνοιες των πολιτών, για παράδειγμα, να μπορεί η κυβέρνηση να εξασφαλίσει τις συντάξεις στο μέλλον και πως οι συνταξιούχοι μπορούν να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Αυτά είναι τα βασικά ζητήματα».
Η Αυστρία, μια πλούσια χώρα 8,7 εκατ. κατοίκων, δέχθηκε σε διάστημα δύο ετών τους περισσότερους πρόσφυγες αναλογικά με τον πληθυσμό της, προκαλώντας συζητήσεις για το κόστος των επιδομάτων που τους παρέχονται και την ικανότητα ενσωμάτωσής τους.
Το 2000 η συμμετοχή του FPO στην κυβέρνηση του συντηρητικού καγκελαρίου Βόλφγκανγκ Σούσελ είχε προκαλέσει πολιτικό σεισμό στην Ευρώπη, αλλά και την επιβολή κυρώσεων από την ΕΕ.
Όμως το ακροδεξιό κόμμα φρόντισε να αλλάξει τη ρητορική του, ενώ τα εθνικιστικά κόμματα έχουν σημειώσει άνοδο σε όλη την Ευρώπη.
Το FPO τάσσεται υπέρ της προσέγγισης της Αυστρίας με την ομάδα του Βίζεγκραντ, χώρες της οποίας, όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία, βρίσκονται σε αντιπαράθεση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο Κουρτς με τις προτάσεις του για τη μετανάστευση και την αφοσίωσή του στην εθνική κυριαρχία έχει, σύμφωνα με τον Μορό, «σχεδόν αντιδιαμετρικά αντίθετες απόψεις με αυτές του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μαρκόν και πολύ διαφορετικές από αυτές της Γερμανίδας καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ».
Στο πλέον χαρακτηριστικό ερώτημα αν οι πρόσφυγες στους οποίους έχει χορηγηθεί άσυλο θα έπρεπε να λαμβάνουν ίδιες κοινωνικές παροχές με τους Αυστριακούς, τόσο ο καγκελάριος και πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών Κρίστιαν Κερν, όσο και ο υπουργός Εξωτερικών και πρόεδρος των Συντηρητικών Ζεμπάστιαν Κουρτς απάντησαν «όχι» σε μια από τις τελευταίες τηλεμαχίες.
Ιδίως στην επαρχία, όπου ζουν οι λιγότεροι πρόσφυγες και μετανάστες, δίνεται ιδιαίτερο βάρος στα ζητήματα ασφαλείας, τάξης και στο σύνθημα «πρώτα η Αυστρία».