Αντιμέτωπη με έντονες προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας βρίσκεται η υποσαχάρια Αφρική, με τις χώρες που βρίσκονται στη ζώνη του Sahel, όπως η Burkina Faso , το Chad, ο Νίγηρας, η Μαυριτανία και το Mali, να μαστίζονται ιδιαίτερα από παρατεταμένες συγκρούσεις και ανθρωπιστική κρίση διαρκείας.
Ενώ διάφοροι παράγοντες μπορούν να τροφοδοτήσουν αυτές τις συγκρούσεις, έρευνα που δημοσίευσε στις 25 Ιανουαρίου το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δείχνει ότι η δυσπιστία και η αγανάκτηση των πολιτών απέναντι στους κρατικούς θεσμούς αποτελεί βασικό παράγοντα κοινωνικής αναταραχής στην περιοχή.
Η δυσπιστία αυτή προέρχεται από το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις αυτών των χωρών αδυνατούν να εγγυηθούν την ισότητα στην πρόσβαση των αγαθών και την ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου.
Η κρατική δυσλειτουργία εντείνει τα αισθήματα αποκλεισμού ανάμεσα στον πληθυσμό, την ίδια ώρα που ολόκληρες ομάδες στερούνται τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματά τους που για άλλες κοινωνικές ομάδες είναι κατοχυρωμένα.
Το γεγονός αυτό προκαλεί εντάσεις υπονομεύοντας τις προοπτικές για μια βιώσιμη ανάπτυξη στην περιοχή.
Τέτοιες εντάσεις συχνά ξεσπάνε κοντά σύνορα αυτών των κρατών, καθώς εκεί τείνουν να είναι πιο λίγες και ανεπαρκείς οι δημόσιες υπηρεσίες και χειρότερες οι συνθήκες φτώχειας, κάτι που ενισχύει το αίσθημα του κοινωνικού αποκλεισμού.
Αυτές οι περιοχές επομένως υπονομεύουν το αίσθημα ασφάλειας και σταθερότητας όχι μόνο στην ίδια, αλλά και στις όμορες χώρες.
Αξιοσημείωτα παραδείγματα συγκρούσεων που μπορούν να πάρουν πιο γενικευμένες διαστάσεις είναι ο πρόσφατος εμφύλιος πόλεμος στην Αιθιοπία, οι μακροχρόνιες συγκρούσεις στο Νότιο Σουδάν και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, καθώς και οι συγκρούσεις που προκαλούνται από τον εξτρεμισμό στο Sahel και τη βόρεια Μοζαμβίκη.
Στην έρευνα του ΔΝΤ που καλύπτει όλες τις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής από το 1990 έως το 2022, διερευνάται ο ρόλος του κοινωνικού, πολιτικού και οικονομικού αποκλεισμού στην δημιουργία και συνεχή αναζωπύρωση των συγκρούσεων.
Προκειμένου να μετριαστούν κάπως οι βίαιες κοινωνικές συγκρούσεις, απαιτείται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση πάνω στα θέματα κοινωνικού αποκλεισμού από μέρους των κυβερνήσεων.
Η διαμόρφωση μιας υγιούς σχέσης εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες και τα κράτη είναι ζωτικής σημασίας για να μπορέσει να επέλθει γαλήνη στην περιοχή.