Η μάχη για την εξουσία είναι η αιτία των αιματηρών συγκρούσεων στο Σουδάν και οι περισσότεροι αναλυτές απεύχονται η τωρινή έκρυθμη κατάσταση να λάβει διαστάσεις εμφυλίου που θα επεκταθεί σε ολόκληρη τη χώρα.
Οι άλλοτε δύο σύμμαχοι έχουν γίνει αντίπαλοι μεταξύ τους. Από τη μία πλευρά είναι ο αρχηγός του στρατού αλ-Μπουρχάν και από την άλλη, ο αρχηγός των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης RSF, στρατηγός Ντάγκαλο. Είχαν συμμαχήσει για να ανατρέψουν τον πρόεδρο Ομάρ αλ-Μπασίρ το 2019 «πατώντας» πάνω στη λαϊκή εξέγερση.
Εν συνεχεία με νέο πραξικόπημα ανέτρεψαν την προσωρινή κοινή κυβέρνηση στρατιωτικών και πολιτικών το 2021 και ανέλαβαν οι ίδιοι επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου που θα οδηγούσε τη χώρα σε δημοκρατικές εκλογές.
Αντί γι’ αυτό, έχουν στραφεί τώρα ο ένας εναντίον του άλλου. Οι παραστρατιωτικοί θέλουν να αναβάλουν την ενσωμάτωσή τους στον τακτικό στρατό. Γιατί αυτό θα σήμαινε ότι ο Ντάγκαλο, που τώρα ηγείται μιας δύναμης περίπου 100.000 ανδρών, θα πρέπει να τεθεί υπό τον στρατηγό Μπουρχάν. Ο Μπουρχάν ζητά τώρα τη διάλυση των RSF, και επιδιώκοντας να τους βγάλει από το παιχνίδι, τους χαρακτήρισε αντάρτες.
Τι λένε οι αναλυτές διεθνών σχέσεων για την κατάσταση στο Σουδάν
“Ας ελπίσουμε ότι δεν θα εξελιχθεί σε εμφύλιο. Πρόκειται για τη σύγκρουση ανάμεσα σε δύο ομάδες του στρατιωτικού καθεστώτος. Η μία είναι με επικεφαλής τον στρατηγό Μπουρχάν ο οποίος είναι του σουδανικού στρατού και ο οποίος είχε κάνει πραξικόπημα το 2019 και ένα δεύτερο το 2021 και τον σύμμαχό του, ο οποίος σήμερα έχει εξελιχθεί σε αντίπαλό του τον στρατηγό Νταγκάλο που είναι επικεφαλής μιας παραστρατιωτικής δύναμης. Και οι δύο είναι άνθρωποι που αναδείχθηκαν από το προηγούμενο καθεστώς ενός άλλους στρατηγού, του Αλ Μπασίρ ο οποίος ήταν στην εξουσία για 30 χρόνια. Και οι δύο διεκδικούν τώρα την εξουσία.
Ο πρώτος έχει την υποστήριξη της Αιγύπτου και ο δεύτερος της γειτονικής Ερυθραίας και ευελπιστεί και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στη Σαουδική Αραβία. Είναι μια τραγωδία αυτό που συμβαίνει στο Σουδάν καθώς είναι μια χώρα με 45 εκατ. κατοίκους και υπάρχει κίνδυνος επέκτασης στη χώρα” τόνισε ο Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Αστέρης Χουλιάρας μιλώντας στον Realfm 97,8 και την εκπομπή του Μάνου Νιφλή.
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι “οι Αμερικανοί προσπαθούν να διαμεσολαβήσουν. Όμως, τα αίτια είναι εσωτερικά, όχι εξωτερικά. Το Σουδάν είναι μια χώρα ιδιαίτερα ασταθής. Φανταστείτε ότι έχει 7 πραξικοπήματα, 10 απόπειρες πραξικοπημάτων περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Αφρικής”.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, “το Σουδάν κατά μεγάλα χρονικά διαστήματα ήταν σε έναν διαρκή εμφύλιο πόλεμο, πρώτα το διάστημα 1955-1972 με το Νότιο Σουδάν και στη συνέχεια το 1983- 2005 που έληξε με την ανεξαρτησία του Νοτίου Σουδάν το 2011. Υπάρχει επίσης μια μεγάλη αντίθεση ανάμεσα στο κέντρο και την Περιφέρεια. Ο αραβικός μουσουλμανικός πληθυσμός είναι συγκεντρωμένος στο κέντρο της χώρας, σε πόλεις όπως το Χαρτούμ και το Ντουρμπάν ενώ ο μη αραβικός πληθυσμός είναι στην Περιφέρεια και είναι οικονομικά περιθωριοποιημένος και πολιτικά αποκλεισμένος. Οι οικονομικοί πόροι βρίσκονται κυρίως στην Περιφέρεια. Η οικονομία του Σουδάν στηρίζεται στον χρυσό, στο πετρέλαιο και σε ορισμένα μεταλλεύματα.
Όταν το Νότιο Σουδάν έγινε ανεξάρτητο το Σουδάν έχασε σχεδόν το 70% των εσόδων από τις πωλήσεις πετρελαίου. Ο Αλ Μπασίρ δημιούργησε αρκετές παραστρατιωτικές ομάδες παράλληλα με τον στρατό. Μία από αυτές είναι και αυτή που διεκδικεί την εξουσία σήμερα. Η τρέχουσα σύγκρουση είναι μια διαμάχη για την εξουσία. Κρίσιμο ζήτημα είναι τα οικονομικά συμφέροντα. Ο στρατός ελέγχει ένα μεγάλο μέρος της οικονομίας από τράπεζες μέχρι εργοστάσια, ενώ οι παραστρατιωτικοί ελέγχουν πολλά ορυχεία. Για έναν κυρίαρχο στρατό ο εκδημοκρατισμός σημαίνει απώλεια της ηγεομονίας και του οικονομικού ελέγχου”.
Ο Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Παντείου, Κώστας Υφαντής μιλώντας στην ΕΡΤ1 υποστήριξε ότι «πραγματικά δεν είναι πολλά που μπορεί να πει κανείς. Η μία γενική παρατήρηση είναι ότι πρόκειται δυστυχώς για μια κλασική σύγκρουση. Είναι μία από εκείνες τις συγκρούσεις μεταξύ διαφορετικών φατριών ή φυλών, οι οποίες πολύ συχνά εξελίσσονται δραματικά.
Όχι μόνο παίρνουν τη μορφή γενικευμένου εμφυλίου πολέμου – που αυτή τη στιγμή νομίζω ότι έχουμε εμφύλιο πόλεμο στο Σουδάν – αλλά και τα αποτελέσματά τους είναι πολλές φορές εκατοντάδες χιλιάδες νεκροί, μεταξύ των αμάχων και στα όρια της γενοκτονίας πολλές φορές».
«Το Σουδάν δυστυχώς έχει βιώσει τέτοιου είδους συνθήκες, όχι στο απώτατο ή στο απώτερο παρελθόν. Για κάποιους οι οποίοι δεν ασχολούνται, τα πράγματα είναι σχετικά απλά. Δηλαδή έχεις δύο πλευρές στο Σουδάν, οι οποίες ξαφνικά συγκρούονται μεταξύ τους, ενώ πριν μέχρι και το Δεκέμβριο ήταν μαζί και ήταν μαζί και στην ανατροπή του προηγούμενου καθεστώτος».