Νέα σύννεφα πλανώνται πάνω από τις σχέσεις Βρυξελλών και Λονδίνου, καθώς η υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας ανακοίνωσε νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, με την οποία θα υπάρξουν μονομερείς αλλαγές στο πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας, που ήταν μέρος της συμφωνίας για το Brexit.
Η Λιζ Τρας δήλωσε ότι η προτίμηση της Βρετανίας παραμένει μια συμφωνία μέσω διαπραγμάτευσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι θα συνεχίσει να συνομιλεί με τον διαπραγματευτή της Ε.Ε. Μάρος Σέφτσοβιτς. Η Τρας δήλωσε ότι έχει προσκαλέσει τον Σέφτσοβιτς στο Λονδίνο για περαιτέρω συνομιλίες το συντομότερο δυνατόν.
Η ίδια είπε ότι μια νομοθετική λύση δεν αφορά την κατάργηση του πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας και ότι η λύση αυτή θα συνεχίσει να είναι συμβατή με τις υποχρεώσεις της Βρετανίας βάσει του διεθνούς δικαίου.
Η νομοθεσία, δήλωσε η Τρας, θα περιλαμβάνει ένα διττό ρυθμιστικό καθεστώς που έχει σχεδιαστεί για να διασφαλίζει τη μεταφορά αγαθών στη Βόρεια Ιρλανδία και το ότι η παραμονή τους εκεί δεν θα έχει περιττές διοικητικές επιβαρύνσεις.
«Το νομοσχέδιο θα αίρει τα ρυθμιστικά εμπόδια για τα αγαθά που κατασκευάζονται με βάση τα πρότυπα του Ηνωμένου Βασιλείου προς διάθεση στη Βόρεια Ιρλανδία. Οι επιχειρήσεις θα είναι σε θέση να επιλέγουν μεταξύ του να πληρούν τα βρετανικά ή τα ευρωπαϊκά πρότυπα σε ένα νέο διττό ρυθμιστικό καθεστώς», δήλωσε. «Θα συνεχίσει να διασφαλίζει ότι δεν υπάρχει σκληρό σύνορο στη νήσο της Ιρλανδίας».
Η Ε.Ε. έχει προειδοποιήσει για νομικές ενέργειες και εμπορικό πόλεμο στην περίπτωση που το Λονδίνο προχωρήσει σε μονομερή μέτρα για το λεγόμενο πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας που διέπει το μετά το Brexit εμπόριο με την επαρχία.
Με στόχο να προλάβει αντιδράσεις, μάλιστα, ο αρμόδιος υπουργός για θέματα Βόρειας Ιρλανδίας, Μπράντον Λιούις, δήλωσε ότι ένας εμπορικός πόλεμος μεταξύ Βρετανίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αχρείαστος και δεν θα είναι προς όφελος κανενός.
Ερωτηθείς από τον ραδιοφωνικό σταθμό Times Radio εάν είναι διατεθειμένος να διακινδυνεύσει έναν εμπορικό πόλεμο σε μια περίοδο κρίσης σε ό,τι αφορά το κόστος διαβίωσης, ο υπουργός δήλωσε: «Δεν νομίζω ότι υπάρχει ανάγκη ή οποιοδήποτε όφελος για κάποιον σε έναν εμπορικό πόλεμο, αυτό αφορά την επίλυση κάποιων τεχνικών θεμάτων με το πρωτόκολλο».
Η Βρετανία θα παρουσιάσει τα βήματα για την αντιμετώπιση των εμπορικών προβλημάτων μετά το Brexit στη Βόρεια Ιρλανδία σήμερα αλλά δεν θα εισαγάγει νέο νόμο αυτή την εβδομάδα, δήλωσε νωρίτερα ο Λιούις, δίνοντας χρόνο για την επίτευξη μιας συμφωνίας με την ΕΕ.
Ο Λιούις δήλωσε ότι η Βρετανία συνεχίζει να θέλει να βρει μια λύση μέσω διαπραγμάτευσης με την ΕΕ αλλά δεν αποκλείει τίποτα αφού διαφάνηκε ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να εισαγάγει έναν νόμο ο οποίος θα ακυρώνει την ισχύ ορισμένων μερών του πρωτοκόλλου.
«Ανέκαθεν λέγαμε ότι δεν αφαιρούμε τίποτα από το τραπέζι. Εάν πράγματι χρειάζεται να νομοθετήσουμε, δεν θα το αποφύγουμε», δήλωσε ο ίδιος στο BBC.
Η πρώτη ευρωπαϊκή αντίδραση
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να απαντήσει «με όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της» στην περίπτωση που το Ηνωμένο Βασίλειο αποφασίσει να τροποποιήσει μονομερώς τη συμφωνία για το καθεστώς της Βόρειας Ιρλανδίας μετά το Brexit, δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μάρος Σέφκοβιτς, στο πρώτο σχόλιο για την κίνηση της κυβέρνησης Τζόνσον.
Στην ανακοίνωσή του ο Μάρος Σέφκοβιτς σημειώνει ότι η σχέση της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση «πρέπει να βασίζεται στον πλήρη σεβασμό των νομικά δεσμευτικών όρων που έχουν αποδεχθεί και οι δύο πλευρές» και πως οι όποιες δυσλειτουργίες «θα πρέπει να επιλύονται στο πλαίσιο των κανόνων που ορίζει το πρωτόκολλο».
Σύμφωνα με τον Ευρωπαίο αξιωματούχο, θα πρέπει ακόμη να εξεταστούν τα ευέλικτα μέτρα που έχει προτείνει η Κομισιόν, τα οποία «μπορούν να κάνουν τη διαφορά επί του πεδίου».
Ανησυχία από την Ιρλανδία
Την «έντονη ανησυχία» του για το βρετανικό νομοσχέδιο με το οποίο θα παρακάμπτονται ορισμένα μέρη του Πρωτοκόλλου εξέφρασε και ο υπουργός Εξωτερικών της Ιρλανδίας Σάιμον Κόβενι.
«Τέτοιες μονομερείς ενέργειες απέναντι σε μια διεθνώς δεσμευτική συνθήκη καταστρέφουν την εμπιστοσύνη και απλώς θα καταστήσουν δυσκολότερη την εξεύρεση λύσεων» ανέφερε, χαιρετίζοντας ταυτόχρονα τη διαβεβαίωση του Λονδίνου ότι προτιμά να βρει μια λύση μέσω διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Λόγω του πολιτικού αδιεξόδου στη Βόρεια Ιρλανδία και των προβλημάτων στις εμπορικές συναλλαγές της επαρχίας με το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο, το Λονδίνο επιθυμεί να επαναδιαπραγματευτεί εκ βάθρων το Πρωτόκολλο, ενώ η Ε.Ε. δήλωνε ότι είναι έτοιμη μόνο για κάποιες μικρές αλλαγές. Έπειτα από τις πολύμηνες, άκαρπες συζητήσεις, η Τρας είπε σήμερα στο βρετανικό κοινοβούλιο ότι η κυβέρνηση σκοπεύει να παρουσιάσει ένα νομοσχέδιο εντός των επόμενων εβδομάδων, το οποίο θα επιφέρει αλλαγές στο Πρωτόκολλο, χωρίς να το καταργήσει. «Η προτίμησή μας παραμένει μια λύση μέσω διαπραγμάτευσης με την ΕΕ» πρόσθεσε.