Του Javier Blas
Για να καταλάβει κανείς τι συμβαίνει στην αγορά πετρελαίου, μπορεί να εξετάσει την παγκόσμια προσφορά και ζήτηση – τμήματα της μεγάλης εικόνας όπως η παραγωγή της Σαουδικής Αραβίας και η κατανάλωση της Κίνας.
Εναλλακτικά, μπορεί να εξετάσει τη μικρή πόλη Cushing στην Οκλαχόμα των ΗΠΑ, με πληθυσμό 8.327 κατοίκων.
Σταυροδρόμι
Το Cushing αυτοαποκαλείται “σταυροδρόμι των αγωγών του κόσμου”, όπου traders αμερικανικού αργού πετρελαίου τύπου West Texas intermediate (WTI) αποθηκεύουν τα βαρέλιά τους σε δεκάδες “φάρμες δεξαμενών”, στα περίχωρα της πόλης. Οι τελευταίες μπορούν να χωρέσουν 76,6 εκατομμύρια βαρέλια ή σχεδόν το 15% της χωρητικότητας αποθήκευσης πετρελαίου στις ΗΠΑ. Αυτήν τη στιγμή, η αγορά του Cushing “αναβοσβήνει” με κόκκινο χρώμα – καθώς οι τιμές αυξάνονται.
Τα αποθέματα μειώνονται στην πόλη της Οκλαχόμα, καθώς η παγκόσμια ζήτηση ξεπερνά την προσφορά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της κυβέρνησης των ΗΠΑ, έχουν υποχωρήσει σε περίπου 30,5 εκατομμύρια βαρέλια και οι traders στοιχηματίζουν έντονα ότι θα υποχωρήσουν περαιτέρω την επόμενη εβδομάδα, ίσως και τον υπόλοιπο μήνα.
Από την πλευρά του, ο OPEC+ αγνοεί την υπερθερμανθείσα αγορά πετρελαίου και απελευθερώνει επιπλέον παραγωγή πολύ λίγο και με πολύ αργό ρυθμό. Το καρτέλ συμφώνησε την Τετάρτη σε ονομαστική αύξηση παραγωγής κατα 400.000 βαρέλια την ημέρα. Όμως, όπως υποδεικνύουν τώρα οι ισορροπίες της “φάρμας δεξαμενών” στο Cushing, η αγορά χρειάζεται περισσότερα – και σύντομα.
Οι δεξαμενές αδειάζουν
Με την τρέχουσα εκτίμηση των 30,5 εκατομμυρίων βαρελιών, το τσιτάτο στην αγορά πλέον είναι “άδειασμα δεξαμενών”. Για λειτουργικούς λόγους, οι δεξαμενές πρέπει πάντα να έχουν λίγο πετρέλαιο μέσα τους, ώστε να μην είναι ποτέ εντελώς άδειες. Έτσι, οι έμποροι μιλούν για τον πυθμένα των δεξαμενών όταν τα αποθέματα του Cushing πέφτουν στην περιοχή από 20 έως 25 εκατ. βαρέλια.
Την τελευταία φορά που τα αποθέματα στο Cushing έπεσαν κάτω από τα 25 εκατομμύρια – στα μέσα του 2018 – οι τιμές του πετρελαίου έφτασαν τα 100 δολάρια το βαρέλι.
Η ποσότητα πετρελαίου στο Cushing θα ήταν πολύ χαμηλότερη αν δεν υπήρχε η απόφαση του Λευκού Οίκου μέσα στο 2021 να απελευθερώσει εκατομμύρια βαρέλια αργού από το Στρατηγικό Απόθεμα Πετρελαίου (SPR) της χώρας. Από τον Οκτώβριο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει προσθέσει περίπου 27 εκατομμύρια βαρέλια στην αγορά, επιβραδύνοντας κάπως το “στέγνωμα” στην Οκλαχόμα. Με τα αποθέματα του Cushing υπό πίεση, η κυβέρνηση Μπάιντεν μπορεί να χρειαστεί να αξιοποιήσει το SPR και φέτος.
Δεν συμφωνούν όλοι ότι το Cushing οδεύει προς άδειασμα δεξαμενών. Η περίοδος συντήρησης των διυλιστηριών είναι προ των πυλών – κι αυτό λογικά θα μειώσει τη ζήτηση για αργό στις ΗΠΑ. Τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, οι traders έβαλαν ένα παρόμοιο στοίχημα και η αγορά διορθώθηκε από μόνη της.
Αυτή τη φορά, ωστόσο, ορισμένοι από τους διορθωτικούς μηχανισμούς – όπως η μείωση των εξαγωγών αργού πετρελαίου των ΗΠΑ – δεν λειτουργούν το ίδιο καλά.
Παγκόσμιο ζήτημα
Αν απομακρυνθεί κανείς από τον μικρόκοσμο του Cushing προς τη μεγάλη εικόνα, η τελευταία είναι παρόμοια σε όλο τον κόσμο, με τα αποθέματα πετρελαίου να πέφτουν πολύ κάτω από το μέσο εύρος των ετών 2015-2020. Παρά τις προσδοκίες ότι η αγορά πετρελαίου θα κινείτο σε πλεόνασμα τον Δεκέμβριο, η παγκόσμια οικονομία συνέχισε να μειώνει τα αποθέματά της τους τελευταίους δύο μήνες.
Προσθέστε σε αυτό τον φόβο που πηγάζει από την κρίση της Ουκρανίας για ενδεχόμενες οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας – δεύτερου μεγαλύτερου εξαγωγέα πετρελαίου στον κόσμο μετά τη Σαουδική Αραβία – και είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί οι traders πληρώνουν τέτοια premium για τα βαρέλια.
Οι τιμές spot είναι πια υψηλότερες από τις προθεσμιακές τιμές, με την καμπύλη τιμών σε καθοδική κλίση. Την Τετάρτη, το front-month συμβόλαιο του WTI διαπραγματεύτηκε με premium 180 σεντς ανά βαρέλι σε σχέση με εκείνο του επόμενου μήνα, αντανακλώντας την επιθυμία να διατηρηθούν βαρέλια αυτή τη στιγμή απ’ όσους τα κατέχουν. Αυτό είναι ένα ασυνήθιστα μεγάλο ασφάλιστρο.
P-Plus και πληθωριστική έκρηξη
Υπάρχει όμως και ένα άλλο σήμα σπάνης “μαύρου χρυσού”. Στη φυσική αγορά, όπου αγοράζονται και πωλούνται πραγματικά βαρέλια πετρελαίου, οι έμποροι παρακολουθούν τη λεγόμενη διαφορά WTI Posting-Plus. Το P-Plus, όπως είναι γνωστό, αντανακλά το ασφάλιστρο που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν τα διυλιστήρια και οι έμποροι προκειμένου να αγοράσουν βαρέλια που βρίσκονται σήμερα στο Cushing.
Αυτό έχει μεγεθυνθεί στα 5,63 δολάρια το βαρέλι – ένα αν μη τι άλλο ακραίο επίπεδο. Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, το P-Plus διαπραγματεύτηκε σε αυτό το εύρος ή υψηλότερα μόνο σε 24 περιπτώσεις μέσα σε 7.544 ημέρες διαπραγμάτευσης. Αυτό είναι τεράστιο βάρος προς διαχείριση από την αγορά.
Εάν ο OPEC+ δεν ενεργήσει, είτε οικειοθελώς είτε υπό την πίεση του Λευκού Οίκου, αυτός ο “θεωρητικός” δείκτης θα μπορούσε να μετατραπεί σε πιο πεζά και επώδυνα στοιχεία: απότομη αύξηση των τιμών της βενζίνης και, μαζί με αυτήν, ακόμη υψηλότερος πληθωρισμός.