Μέσα στο 2021, αρχικώς, η κυβέρνηση, μέσω των non paper που διοχέτευε στα ΜΜΕ, ανέφερε ότι η τιμή για τις τρεις φρεγάτες, Belh@rra που διαπραγματεύεται με τους Γάλλους, είναι 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή, περί τα 900 εκατομμύρια η καθεμιά.
Προηγουμένως, οι «σεναριολογούντες» περί το υπουργείο Άμυνας και τις ξένες πολεμικές βιομηχανίες ισχυρίζονταν ότι η τιμή μπορεί να κυμανθεί ακόμα και στα 2,7 δισ.
Στη συνέχεια, τον Οκτώβριο του 2021, ο υπουργός Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, δήλωνε ότι «τα 2,9 δεσμεύονται για την πρόσκτηση των τριών αυτών φρεγατών». Ήτοι, άνω των 960 εκάστη.
Τώρα, στην αρμόδια Επιτροπή Άμυνας της Βουλής, ο υπουργός Άμυνας, σύμφωνα με όσα αναφέρει το σύνολο του ελληνικού Τύπου, φέρεται να είπε ότι η αγορά των τριών Belh@rra αγγίζει τα 3,048 δισ. ευρώ. Πρόσθεσε, επίσης, ότι, σε περίπτωση ενεργοποίησης της προαίρεσης για προμήθεια και τέταρτου πλοίου του ίδιου τύπου, το ποσό αυτό θα αγγίξει τα 4,070 δισ.
Αυξάνονται, αντί να μειώνονται
Με βάση αυτά τα δεδομένα, για μεν τα τρία πλοία, η τιμή εκάστου από αυτά ανέρχεται στο 1,016 δισ., για δε τα τέσσερα, στην τιμή του 1,017 για καθένα από αυτά.
Εύλογα, βέβαια, γεννάται το ερώτημα. Πάγια διεθνής πρακτική είναι ότι όσα περισσότερα «κομμάτια» αγοράζει μια χώρα, τόσο… καλύτερες είναι οι τιμές που της προσφέρονται. Στην προκειμένη, είτε τρεις, είτε τέσσερις Belh@rra αγοράσει η Ελλάδα, η τιμή, αντί να μειώνεται, αυξάνεται έστω και κατ’ ελάχιστον.
Χορός δισεκατομμυρίων
Από τα 2,7 δισ., πάντως, που οι «σεναριογράφοι» του εξοπλιστικού προγράμματος υποστήριζαν ότι θα κινηθεί η αγορά των τριών γαλλικών φρεγατών, μέχρι τα 3,048, η αύξηση είναι άνω των τριακοσίων εκατομμυρίων ευρώ. Από, δε, τις επίσημες δηλώσεις Παναγιωτόπουλου, άνω των εκατό εκατομμυρίων.
Μικρή διαφορά, θα ισχυριστούν κάποιοι. Είναι άκρως αμφίβολο, όμως, εάν θα συμφωνήσει μαζί τους ο ελληνικός λαός, ο οποίος πληρώνει από το υστέρημά του για την εθνική άμυνα, και απαιτεί όλα να γίνονται με πλήρη διαφάνεια και οι «αρμόδιοι» να λογοδοτούν και για την τελευταία δεκάρα.
Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν είναι ότι αυξήθηκαν οι τιμές μόνο στις Belh@rra. Ο λογαριασμός φουσκώνει και σε άλλα εξοπλιστικά προγράμματα. Όπως για παράδειγμα στην αναβάθμιση των F-16 στην εκδοχή Viper (νέο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των παλαιών F-16 σκοπεύει να καταθέσει η κυβέρνηση), το οποίο, ως έχει επανειλημμένως αναφερθεί ανεβαίνει κατά 400-500 εκ. ευρώ. Όπως το Κέντρο Αεροπορικής Εκπαίδευσης Καλαμάτας, για το οποίο έχει καταγγελθεί ότι «τσίμπησε» κατά 600-700 εκ. ευρώ.
Μόνον σε αυτά τα τρία προγράμματα (Belh@rra, F-16, Καλαμάτα) ο λογαριασμός ανέβηκε κατά 1,1 έως 1,5 δισ. ευρώ. Άραγε, αυτά είναι τίποτα «φραγκοδίφραγκα» που τρέχουν από τα… μπαλωμένα μπατζάκια του Έλληνα;
Δεκάδες εξοπλιστικά προγράμματα
Μπορεί, βέβαια, η κυβέρνηση, έχοντας ως ιδανικό «χορηγό επικοινωνίας» της τον Ταγίπ Ερντογάν, να προβαίνει σε εξοπλιστικές αγορές – μαμούθ, που αντίστοιχες έχει να δει η χώρα από τις «καλές εποχές» του Άκη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι δαπάνες για την Άμυνα είναι «μπάτε σκύλοι αλέστε, κι’ αλεστικά μη δίνετε».
Ελπίζουμε, δε, το ίδιο που συμβαίνει με τις φρεγάτες να μην γίνεται και με τα πάμπολλα άλλα εξοπλιστικά που υλοποιούνται. Προ ημερών, ο υπουργός Άμυνας ανέφερε ότι, από τον Ιούλιο του 2019 ενεργοποιήθηκαν 165 υποπρογράμματα για πρόσκτηση οπλικών συστημάτων. Από αυτά χρηματοδοτούνται τα 135, τα 46 εκτελούνται πλέον στο απόλυτο.
Ούτε βίδα στην Ελλάδα
Γενικότερα, πάντως, επιβάλλεται να είναι κανείς εξαιρετικά επιφυλακτικός απέναντι στις κυβερνητικές δηλώσεις για τα εξοπλιστικά. Πόσο μάλλον, που βρίθουν ανακολουθιών.
Χαρακτηριστικές, εξάλλου, είναι οι ανακολουθίες Παναγιωτόπουλου, ο οποίος αν και αρχικά δήλωνε, υποτίθεται κατηγορηματικά, ότι η ελληνική βιομηχανία θα πάρει κατασκευαστικό κομμάτι των γαλλικών φρεγατών, μερικούς μήνες αργότερα «επιχειρηματολογεί» γιατί δεν πρέπει να φτιαχτεί ούτε μια βίδα των Belh@rra στην Ελλάδα.
Αναλυτικότερα, σε συνέντευξή του στις26-1-2021, στην τηλεόραση του«Alpha», έλεγε:«Είναι σπουδαίο και για την αμυντική βιομηχανία παγκοσμίως, μία χώρα να σπεύδει να ναυπηγήσει τέσσερα καινούργια πλοία σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς.Από κει και πέρα,όμως, εμείς αναζητούμε περισσότερο μία πρόταση πακέτο. Δηλαδή,θέλουμε, εκτός από την ναυπήγηση των τεσσάρων αυτών πλοίων, την απόκτηση τεσσάρων φρεγατών νέου τύπου, να εξασφαλίσουμε ότι κάποια από αυτά τα πλοία θα ναυπηγηθούν σε Ελληνικά ναυπηγεία. Εγχώρια εμπλοκή λοιπόν της Ναυπηγικής Βιομηχανίας».
Βέβαια, οιπαράγοντες των γαλλικών εταιρειών, Dassault (Rafale) και Naval Group (Belh@rra), εξαρχής πανηγύριζαν, όπως φαίνεται και από τις δηλώσεις τους στα γαλλικά ΜΜΕ, για το ότι οι απόλυτα κερδισμένες είναι αυτές οι δύο εταιρείες, καθώς και όλες οι άλλες γαλλικές που συνεργάζονται μαζί τους.
Αντίθετα, όλες οι ελληνικές φόρεσαν «πλερέζες», επειδή δεν πήραν τίποτα. Ούτε στα Rafale, ούτε και στις Belh@rra.
Δέκα μήνες μετά τη συνέντευξη του Ιανουαρίου του 2021, ο Ν.Παναγιωτόπουλος έλεγε τα εντελώς αντίθετα. Στις 7-10-2021 δήλωνε:
«Όσον αφορά στο θέμα για την εμπλοκή της εγχώριας βιομηχανίας. Όλοι θέλουμε να υπάρξει ναυπηγικό έργο στα ελληνικά ναυπηγεία. Αν όμως θέλουμε την παράδοση αυτών των σκαφών το 2025 -αρχές του 2026 και τέλος 2026- αρχές του 2027, πρέπει να δεχθούμε ότι αυτό το έργο δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί από τα ελληνικά ναυπηγεία στην τρέχουσα κατάστασή τους. Και υπάρχει ένας κατεπείγων λόγος και ελκυστικός όρος στη σύμβαση από πλευράς Γάλλων, της ταχύτατης κατά το δυνατόν παράδοσης αυτών των πλοίων».
Kolotoumpes
Άλλο ενδεικτικό παράδειγμα είναι ότι, ενώ αρχικά οίδιος υπουργόςέκανε λόγο για «ενδιάμεση λύση», δηλαδή για πλοία που θα δίνονταν στην Ελλάδα μέχρι να κατασκευαστούν και να παραλάβει τα καινούργια, στη συνέχεια, ανάλογα με το που φύσαγε ο άνεμος των «διαπραγματεύσεων», δήλωνε τα αντίθετα.
Ειδικότερα, στη συνέντευξή του, τον Ιανουάριο του 2021, ανέφερε: «Μέχρι να ναυπηγηθούν(σ.σ. τα πλοία), θα χρειαστούν 6-7 χρόνια, θα μας δώσουν αυτοί που θα πάρουν τη δουλειά τη λεγόμενη «ενδιάμεση λύση». Δηλαδή,δύο πλοία, μεταχειρισμένα αλλά σε καλή κατάσταση, ενδεχομένως αναβαθμισμένα όπως ακούω για τη γαλλική πρόταση που θα έρθει με τις φρεγάτες «Lafayette»παλαιότερου τύπου,αλλά αναβαθμισμένες. Θα δούμε, αναμένουμε τις συγκεκριμένες προτάσεις».
Στις7-11-2021, όπως ήταν αναμενόμενο, έκανε μια ακόμα από τις πολλές kolotoumpes του. Είπε τότε: «Το ταχύτατο χρονοδιάγραμμα παράδοσης των δύο πρώτων Belharra (δύο πλοία εντός του 2025) καθιστά λιγότερο επιτακτική την εξεύρεση ενδιάμεσης λύσης. Άλλωστε και η ενδιάμεση λύση χρειάζεται χρόνο έως ότου τα πλοία καταστούν πλήρως λειτουργικά και επιχειρησιακά διαθέσιμα για το πολεμικό ναυτικό. Το θετικό είναι ότι η διαδικασία έχει ξεκινήσει και οι διαπραγματεύσεις τρέχουν μετά από καθυστερήσεις πολλών ετών».
Νέες«διαβεβαιώσεις»
Να σημειωθεί ότι, μιλώντας στη Βουλή, στις 7-10-2021, ο υπουργός Άμυνας είχε πει ότι οι τιμές που έδινε το 2020 η γαλλική πλευρά για τις Belh@rra ήταν πάρα πολύ υψηλές. Κάτι, άλλωστε, που τότε αποτελούσε σοβαρό λόγο για να απορρίψει την αγορά η Αθήνα.
Ειδικότερα, είχε πει ότι, «με κάθε διαπραγμάτευση (σ.σ. με τους Γάλλους), με κάθε συνάντηση, ανέβαινε το κόστος και κατά τον Αύγουστο του 2020 καταλήξαμε, δεν συμφωνήσαμε, σε ένα κόστος 3,3 δισ. για δύο καράβια άμυνας περιοχής».
Ελπίζουμε να μην καταφέρουν οι Γάλλοι να φτάσουν τον τελικό λογαριασμό των Belh@rra στα επίπεδα του 2020. Επίσης, να παραδώσουν τις φρεγάτες στην ώρα τους.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, στην τελευταία πρόσφατη συνεδρίαση της Επιτροπής Άμυνας της Βουλής, ο Ν.Παναγιωτόπουλος φέρεται να είπε ότι ο προγραμματισμός της παράδοσης ισχύει. Για τα δύο πρώτα πλοία, το 2025, το τρίτο, το 2026 και, εφόσον συμφωνηθεί προμήθεια τετάρτου, το 2027.
Να σημειωθεί, πάντως, ότι το διατιθέμενο κονδύλι για το Πολεμικό Ναυτικό υπολογίζεται στα 5,5 δισ. Έτσι, εφόσον αποφασιστεί η προμήθεια και τέταρτης γαλλικής φρεγάτας, κάτι που ως όλα δείχνουν προωθείται, απομένει περί το 1,5 δισ. για όλα τα υπόλοιπα προγράμματα του ΠΝ (κορβέτες, ΜΕΚΟ, κ.λ.π).
Όπως και να’ χει, καιρός είναι να πάψει αυτό το «πανηγύρι» με την άνοδο των τιμών, τόσο για τις Belh@rra, όσο και για άλλα οπλικά συστήματα.
Από τη μεριά του, ο υπουργός Άμυνας φέρεται να είπε στην Επιτροπή της Βουλής ότι οι τιμές είναι σταθερές και χωρίς αναπροσαρμογή και ίδιες με εκείνες που τιμολογήθηκαν οι φρεγάτες για τις γαλλικές Ένοπλες Δυνάμεις. Σημείωσε, δε, ότι οι συμβάσεις με τις εταιρείες, Naval Group και MBDA France, έγιναν με όρο την υλοποίηση με βάση την αρχή του προτιμώμενου έθνους-πελάτη.
Ωστόσο, όσον αφορά την αναφορά ότι οι ελληνικές φρεγάτες τιμολογήθηκαν όσο και αυτές που προσφέρονται στις γαλλικές ΕΔ, εκφράζονται σοβαρές επιφυλάξεις.