Του Μελέτη Ρεντούμη
Οι πρόσφατες εξελίξεις στο γεωπολιτικό πεδίο είναι καταιγιστικές, όχι μόνο για την χώρα μας, αλλά ευρύτερα στην ΝΑ Μεσόγειο, μετά την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία, ένα παγκόσμιο μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς, σε μουσουλμανικό τέμενος.
Πρόκειται αναμφισβήτητα, για μία προκλητική ενέργεια της Τουρκίας και προσωπικά του Τούρκου προέδρου Ερντογάν, καθώς με τον τρόπο αυτό θέλει να αναδειχθεί ως την μεγαλύτερη ηγετική μορφή στην χώρα του, αλλά και τον αραβικό κόσμο, υποσκάπτοντας τόσο τον ιστορικό ρόλο του Κεμάλ Ατατούρκ, όσο και τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους.
Πρακτικά με την απόφασή της αυτή, η Τουρκία απομακρύνεται συνειδητά από την Δύση και κυρίως την Ευρωπαϊκή Ένωση, εκμεταλλευόμενη βέβαια το γεγονός της έλλειψης μίας σαφούς ορισμένης εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής άμυνας στην Ευρώπη.
Οι διμερείς σχέσεις που διατηρεί για παράδειγμα η Τουρκία σε θέματα εξοπλισμών με την Γερμανία, αλλά και την Ισπανία, την κάνει να πιστεύει ότι μπορεί να επηρεάζει μέσω διμερών συμφωνιών τα τεκταινόμενα στην Ένωση, χωρίς να υπάρχει επί της ουσίας ομοφωνία στις αποφάσεις, κάτι που πιέζει ιδιαίτερα διπλωματικά την χώρα μας και επιβαρύνει τις ήδη οξυμένες σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία.
Η απόφαση για την αλλαγή του status της Αγίας Σοφίας μετά από 86 χρόνια, έρχεται να προστεθεί στην συνεχή επιθετική ρητορική της Άγκυρας, αλλά και την σταθερά επεκτατική της πολιτική, τόσο στην Συρία και το Βόρειο Ιράκ, όσο και προσφάτως στην Λιβύη, με την εμπλοκή της στον εμφύλιο πόλεμο και την προσπάθεια δημιουργίας στρατιωτικών βάσεων σε στρατηγικής σημασίας περιοχές.
Η Ελλάδα, μετά την σχεδόν ανύπαρκτη παρουσία των ΗΠΑ στην ΝΑ Μεσόγειο, αλλά και την απροθυμία του Προέδρου Τραμπ να τεθεί απέναντι από τον Προέδρο Ερντογάν, από την στιγμή που έχουν ήδη στενή συνεργασία σε διάφορα ζητήματα, νιώθει αρκετά πιεσμένη και είναι αναγκασμένη να ωθήσει διπλωματικά σε όλους τους τόνους την Ένωση να πάρει θέση, ώστε να αναδειχθεί η προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας και οι απρόσμενες συνέπειές της, αν τελικά συνεχίσει και κάνει πράξει τις απειλές της, περί γεωτρήσεων εντός της ελληνικής ΑΟΖ.
Σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη και η ΕΕ των 27 κρατών μελών, που είναι ο φυσικός σύμμαχος της Ελλάδας βάσει των διεθνών συνθηκών, αλλά και του ίδιου του ιδρυτικού καταστατικού της Ένωσης, οφείλει να πάρει σαφή θέση για τον τρόπο αντιμετώπισης της Άγκυρας, πέραν των χλιαρών ανακοινώσεων και των μεμονωμένων τάσεων υποστήριξης συγκεκριμένων κρατών μελών, όπως η Γαλλία και η Αυστρία.
Πρέπει να καταστεί σαφές από την Κομισιόν και όλα τα θεσμικά όργανα, πως η χώρα μας δεν πρόκειται να αφεθεί μόνη σε μία περίπτωση εκτεταμένης κρίσης, τόσο διπλωματικά όσο και στρατιωτικά, διαφορετικά οφείλει να υπερασπιστεί με όσα μέσα διαθέτει την εθνική της κυριαρχία.
Αυτό σημαίνει, πως με αφορμή και την τελευταία πρόκληση με την περίπτωση της Αγίας Σοφίας, είναι επιτακτική ανάγκη, η Ευρώπη να συσπειρωθεί και να κατανοήσει ποιο είναι το κοινό της συμφέρον, επιδεικνύοντας προς την Τουρκία συγκεκριμένο κατάλογο κυρώσεων, τόσο για την αθέτηση θεμάτων παγκόσμιου πολιτισμού, αλλά και για τα θέματα του διεθνούς δικαίου και της εθνικής μας κυριαρχίας.
Με βάση πάντως τα παραπάνω, ένα είναι βέβαιο. Πως αν η Ευρώπη αργήσει χαρακτηριστικά και σε αυτό το θέμα να λάβει συνεκτική θέση και στάση, τότε η Τουρκία θα εκμεταλλευθεί ξανά τα περιθώρια που της δίνονται για να προελάσει με κάθε τρόπο εντός της ευρωπαϊκής επικράτειας, αγνοώντας αξίες, κανόνες και θεσμούς.
Ας ελπίσουμε λοιπόν, όσο υπάρχει ακόμη χρόνος, να πραγματοποιηθεί μία σοβαρή ευρωπαϊκή ανασύνταξη στην κατεύθυνση της αλληλεγγύης και της προάσπισης του ευρωπαϊκού ιδεώδους, χωρίς παλινωδίες και αλλότρια συμφέροντα.