Συντάκτης: Δημήτρης Αγγελίδης
Είκοσι ερωτήσεις στις τριάντα θα πρέπει να απαντήσουν σωστά οι υποψήφιοι για να πάρουν την ελληνική ιθαγένεια μέσω πολιτογράφησης, ενώ το σύνολο των πιθανών ερωτήσεων, 300 στον αριθμό, θα είναι διαθέσιμο για μελέτη σε ιστοσελίδα προσβάσιμη σε όλους. Σ’ αυτή τη μορφή του τεστ πολιτογράφησης κατέληξε η Ειδική Γραμματεία Ιθαγένειας, η οποία ολοκληρώνει το νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση της απονομής ιθαγένειας μέσω πολιτογράφησης και αναμένεται να το καταθέσει στη Βουλή το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου.
Οπως σημειώνουν πηγές του υπουργείου Εσωτερικών, το νομοσχέδιο στοχεύει στον εξορθολογισμό, στην απλοποίηση και την ομοιογενοποίηση της διαδικασίας πολιτογράφησης, μεταφέροντας στην Ελλάδα το σύστημα εξέτασης που εφαρμόζεται σε ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ, ενώ προβλέπεται μειωμένο παράβολο πολιτογράφησης στα 550 ευρώ από τα 700.
Η νέα μορφή του τεστ πολιτογράφησης αναμένεται να επιταχύνει σε σημαντικό βαθμό τη διαδικασία, εκμηδενίζοντας τους τρεις μήνες που απαιτούνται για να καθαρογραφούν τα πρακτικά, αλλά και μειώνοντας την πιθανότητα προσφυγής κατά του αποτελέσματος, εφόσον γίνεται διαφανής και αδιάβλητη η διαδικασία. Σήμερα παρατηρείται πολύ μεγάλη απόκλιση δυσκολίας των ερωτήσεων, με αποτέλεσμα να ευνοούνται κάποιοι και κάποιοι να κόβονται, ανάλογα με τη σύνθεση της επιτροπής των εξετάσεων.
Η πιστοποίηση της επάρκειας της γνώσης των ελληνικών θα γίνεται με χωριστή πανελλαδική εξέταση σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας, έτσι ώστε να μην επιβαρύνεται η Επιτροπή Πολιτογράφησης με εξετάσεις γλώσσας για όσους έχουν αποκτήσει πιστοποιημένη γλωσσική επάρκεια.
Οι αρμοδιότητες
Το νομοσχέδιο θεσπίζει ειδικές διατάξεις για ευάλωτες ομάδες πληθυσμού που σήμερα είτε αποκλείονται από τη διαδικασία είτε αφήνονται στη διακριτική ευχέρεια του κράτους:
■ Ανήλικοι με αναπηρία που γεννιούνται ή και μεγαλώνουν στην Ελλάδα και δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την τυπική εκπαίδευση αντιμετωπίζονται ισότιμα.
■ Οι ενήλικοι με πιστοποιημένη αναπηρία, σωματική, νοητική ή ψυχική, όπως και οι ηλικίες άνω των 65, θα υποβάλλονται σε ειδική διαδικασία αν δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε όλες τις ουσιαστικές προϋποθέσεις πολιτογράφησης.
■ Ατομα με νοητική υστέρηση και άλλα που δεν έχουν δικαιοπρακτική ικανότητα θα μπορούν να πολιτογραφηθούν εκπροσωπούμενα από δικαστικό συμπαραστάτη.
Το νομοσχέδιο επιχειρεί να λύσει προβλήματα συντονισμού και διαφορών στην αντιμετώπιση παρόμοιων καταστάσεων τόσο στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις όσο και στη Διεύθυνση Ιθαγένειας του υπουργείου. Προβλέπει την υπαγωγή των Διευθύνσεων Αστικής Κατάστασης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης στο υπουργείο Εσωτερικών και τη μετονομασία τους σε Περιφερειακές Διευθύνσεις Ιθαγένειας. Σ’ αυτές μεταβιβάζεται η αρμοδιότητα για την πολιτογράφηση αλλογενών, αλλαγή που αναμένεται να μειώσει σημαντικά τον χρόνο εξέτασης, καθώς η μεταφορά φακέλων μεταξύ υπουργείου και Αποκεντρωμένων Διοικήσεων υπολογίζεται ότι επιβάρυνε τη διαδικασία κατά εννέα μήνες.
Ως προς τους ομογενείς που ζουν εκτός Ελλάδας, νομοθετούνται για πρώτη φορά κανόνες προκειμένου να αντιμετωπιστούν αντιφάσεις και πιθανά φαινόμενα διαφθοράς. Σήμερα, η διαδικασία που περνά ο ομογενής για να αποδείξει ότι ένας πρόγονός του ήταν Ελληνας τον οδηγεί σε γραφειοκρατικό λαβύρινθο και έχει αποτέλεσμα να δημιουργούνται χρόνιες εκκρεμότητες.
Στην Ελλάδα
Ιδίως για τους ομογενείς από την πρώην ΕΣΣΔ, οι οποίοι συχνά ταλαιπωρούνται για περισσότερα από δέκα χρόνια προκειμένου να πολιτογραφηθούν, προβλέπεται ότι η εξέταση της πολιτογράφησής τους θα γίνεται στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από τη χρονολογία εισόδου στη χώρα. Σήμερα, οι ομογενείς από την πρώην ΕΣΣΔ που ήρθαν στην Ελλάδα μετά το 2001 αναγκάζονται να ταξιδέψουν στη χώρα προέλευσης και να εξεταστούν εκεί από ειδική επιτροπή.
Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης τη θέσπιση ευέλικτου πλαισίου για την απόδοση ελληνικής ιθαγένειας στους ανιθαγενείς Ελληνες Ρομά, όπως και, σε συνεργασία με το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, για την αντιμετώπιση ευρύτερα των ανιθαγενών που ζουν σήμερα στην Ελλάδα.
Οι μεταρρυθμίσεις αυτές έρχονται σε συνέχεια των μέτρων που θεσπίστηκαν τον περασμένο Απρίλιο, δίνοντας το δικαίωμα πολιτογράφησης σε όσους μένουν νόμιμα στην Ελλάδα για τουλάχιστον 12 χρόνια, ακόμα και αν δεν έχουν συγκεκριμένους τύπους αδειών παραμονής. Μέχρι τότε, αποκλείονταν από την πολιτογράφηση δεκάδες χιλιάδες που είχαν, για παράδειγμα, άδεια εξαρτημένης εργασίας. Την ίδια στιγμή, η άδεια διαμονής επ’ αόριστον και η άδεια δεκαετούς διαμονής προστέθηκαν στις άδειες που δίνουν δικαίωμα πολιτογράφησης στα επτά έτη.
Πηγή: https://www.efsyn.gr