Κραδασμοί, σεισμοί και καταποντισμοί

 

Μόνο ότι θα πέσει ο ουρανός στα κεφάλια των Θεσσαλονικέων δεν επικαλούνται στην προμελέτη της «Αττικό Μετρό», συνοδεία εκθέσεων, προκειμένου να πείσουν αύριο τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου να ψηφίσουν υπέρ της απόσπασης των βυζαντινών αρχαιοτήτων από τον σταθμό Βενιζέλου.

Και δυστυχώς, δεν είναι υπερβολή να σημειωθεί ότι η… νέα προμελέτη, 200 σελίδων, αναλίσκεται σε μια προσπάθεια να αποδείξει πως τα μνημεία κινδυνεύουν (και μόνο αυτά) αν μείνουν στη θέση τους από κραδασμούς ή διότι ενδέχεται, όταν θα γίνουν τα έργα, να συμβεί μεγάλος σεισμός!

Είναι πράγματι πολύ άχαρο και ψυχοφθόρο το έργο όσων έχουν αναλάβει –ειδικών επιστημόνων και απλών πολιτών– να υπερασπιστούν αυτά τα 1.600 τ.μ. ιστορίας, αλλά μετατρέπεται σε αγώνα της λογικής κόντρα στο παράλογο, καθώς η ηγεσία της «Αττικό Μετρό» και οι συνοδοιπόροι της, εγκαταλείποντας τα ψεύδη που έλεγαν το 2012 –ότι δηλαδή δεν υπάρχει τεχνική λύση– βάλθηκαν να αποδείξουν ότι αυτοί ενδιαφέρονται για τις αρχαιότητες, αφού η άλλη λύση δήθεν θα προκαλέσει φθορές στα μνημεία· φθορές που, άκουσον άκουσον, δεν θα προκληθούν αν κοπούν οι αρχαιότητες και μεταφερθούν, άγνωστο πού και πώς, δήθεν για να επανατοποθετηθούν ξανά (πού είναι η σχετική μελέτη;) λες και πρόκειται για Lego, όπως εύστοχα σχολίασε ο διεθνούς φήμης καθηγητής Πάολο Οντορίκο.

Η βασική γραμμή

Η πρώτη σελίδα της μελέτης που βρίσκεται στη διάθεση της «Εφ.Συν.»

Η «Εφ.Συν.» με τα δημοσιεύματά της από την πρώτη στιγμή που ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την αλλαγή σχεδιασμού για τον σταθμό έχει αναδείξει με αναντίρρητα τεκμήρια α) την ύπαρξη λύσης και μελέτης, που έχουν βαλθεί τώρα να «ροκανίσουν», και β) τα οικονομικά οφέλη που έχουν από τις καθυστερήσεις οι εργολάβοι.

Σήμερα παρουσιάζουμε μέρος της βασικής επιχειρηματολογίας της «Αττικό Μετρό» και των συνεργατών της και δημοσιεύουμε αυτούσιες (στην ηλεκτρονική «Εφ.Συν.») τις σχετικές γνωμοδοτήσεις, επειδή μερικά ντοκουμέντα έχουν διαχρονική αξία και επειδή οι μελλοντικές γενιές θα κληθούν να κρίνουν όλες τις προτάσεις και τα αποτελέσματα των επιλογών που θα κάνει η δική μας.

Τη βασική γραμμή της «Αττικό Μετρό», ότι κατασκευαστικοί κραδασμοί ακόμη και σεισμοί (!) πρόκειται να βλάψουν τις αρχαιότητες, αναπτύσσει στην έκθεσή του ο ομότιμος καθηγητής Ε.Μ. Πολυτεχνείου, μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κατασκευών, Παναγιώτης Γρ. Καρύδης.

Για τον κ. Καρύδη «το βασικό μειονέκτημα είναι ότι η πλειονότητα των έργων κατασκευής του Σταθμού […] λαμβάνει χώραν ακριβώς κάτω από τις εν λόγω αρχαιότητες και γενικά σε πολύ μικρή απόσταση από αυτές» (η μικρή απόσταση είναι 3 μέτρα χώμα και μια τσιμεντένια πλάκα πάχους 4 μέτρων!).

Επίσης, λέει, «όπως προέκυψε από αναλυτική διερεύνηση αυτού του θέματος, δημιουργούνται ταλαντώσεις – κραδασμοί μεγάλης έντασης και διάρκειας στον αρχαιολογικό χώρο με δυσμενείς επιπτώσεις στα ευρήματα».

Καταλήγει σε αυτό το συμπέρασμα αφού προέβη σε επιτόπου αυτοψία στις 14 Νοεμβρίου, αντάλλαξε απόψεις, όπως γράφει, με τεχνικούς της εταιρείας και του εργολάβου και προέβη σε αναλυτικές προσεγγίσεις μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Αλλά τι είδε στην αυτοψία του ο κ. Καρύδης, αφού, όπως είναι γνωστό, οι αρχαιότητες είναι καλυμμένες, εγκιβωτισμένες μέχρι την οροφή του σκάμματος με σακιά άμμου; Οσο για την ανταλλαγή απόψεων και τις προσεγγίσεις μέσω υπολογιστή, παραπέμπουν σε σενάρια, το αποτέλεσμα των οποίων εξαρτάται αποκλειστικά από τις παραμέτρους που δίνει ο εκάστοτε σεναριογράφος.

Οι «αβεβαιότητες»

Ο κ. Καρύδης σημειώνει την πολυπλοκότητα και τις «αβεβαιότητες» που «αυξάνουν τη διακινδύνευση» σε σχέση με τη μέθοδο κατασκευής. Αυτά είναι απλώς ωραίες λέξεις. Η παρατήρηση, όμως, ότι η απόσπαση, συντήρηση, επανατοποθέτηση «θα εξασφάλιζε τη διατήρηση, ακόμη δε και τη βελτίωση της κατάστασης στην οποία βρίσκονται οι αρχαιότητες», οδηγεί σε επικίνδυνα μονοπάτια το σύνολο των αρχαιοτήτων της χώρας που κινδυνεύουν από την πρόθεσή μας να τις κάνουμε… καλύτερες!

Επιπλέον, ο κ. Καρύδης υπογραμμίζει ότι «παράλληλα, αυξάνεται και η διάρκεια εκτέλεσης του έργου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται [αύξηση της διάρκειας έκθεσης των Αρχαιοτήτων σε περιβαλλοντικά προβλήματα (;), σε σεισμικές δράσεις, στους παραγόμενους κραδασμούς, σημαντική αύξηση του κόστους]». Δηλαδή, εδώ έχουμε τρόπον τινά μια πρόβλεψη για… σεισμούς, οι οποίοι ενδέχεται να γίνουν όσο θα εκτελούνται τα έργα με τις αρχαιότητες in situ, κινδυνολογία στην οποία οι σεισμολόγοι της χώρας έχουν τον πρώτο λόγο.

Επιμένει ο μελετητής και στους κινδύνους από κραδασμούς και αναφέρεται στο παράδειγμα των Στύλων του Ολυμπίου Διός και την αλλαγή χάραξης του τραμ, μόνο που αναφέρεται σε ιστάμενο μνημείο με όρθιους κίονες, για τα στατικά του οποίου θα είχαν πολλά να πουν οι αρχαιολόγοι.

Οι σεισμοί γενικώς είναι μεγάλο φόβητρο, γι’ αυτό την έκθεση Καρύδη συνοδεύει έκθεση σεισμολόγου (Χρήστος Α. Παπαϊωάννου), ο οποίος διευκρινίζει ότι δεν κάνει «έκθεση πρόγνωσης σεισμών ή έκθεση εκτίμησης σεισμικής επικινδυνότητας», αλλά το θέμα δεν είναι τι λέει αλλά τι υποτίθεται ότι στηρίζει με την έκθεσή του.

«Γλιστερό έδαφος»

Ο κ. Καρύδης αναφέρεται σε κραδασμούς που θα «φτάνουν ή και θα ξεπερνούν την επιτάχυνση της βαρύτητας (1.0g= 9,81 m sec-2), σε κάθε μία από τις ώς άνω τρεις διευθύνσεις». Εδώ μπαίνουμε σε «γλιστερά μονοπάτια», αφού οι επιστημονικές απόψεις και παρατηρήσεις διίστανται.

Διαπρεπείς καθηγητές γεωφυσικής, στους οποίους απευθύνθηκε η «Εφ.Συν.», έλεγαν ότι μια επιτάχυνση 1g αντιστοιχεί σε σεισμό 6,5 με 7 Ρίχτερ τη στιγμή που επίσημη τιμή σχεδιασμού του ελληνικού κράτους για τις οικοδομές, στην Κεφαλονιά για παράδειγμα, γίνεται με πρόβλεψη για ταχύτητες 0,36 g!

Και το «γλιστερό έδαφος» συνεχίζεται στην ανάλυση των κινδύνων για τις αρχαιότητες από την κατάχωσή τους με σακιά άμμου, τις τριβές, συνθλίψεις και άλλα κακά που μπορεί κανείς να υποθέσει χωρίς δυσκολία.

Μόνο που εδώ τίθεται μείζον θέμα: εάν μια τέτοια υπόθεση έχει στοιχεία πραγματικότητας, τότε θα πρέπει να ασκηθούν διώξεις σε όλα τα μέλη του ΚΑΣ που ενέκριναν τη σχετική μελέτη, σε βάρος δεκάδων μηχανικών και αρχαιολόγων που προχώρησαν στο… αποτρόπαιο.

*Σήμερα η Κίνηση Πολιτών για την υπεράσπιση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς οργανώνει την πρώτη μεγάλη ανοιχτή συγκέντρωση διαμαρτυρίας στη διασταύρωση Βενιζέλου και Εγνατίας (7 μ.μ.) για την πρόθεση της κυβέρνησης να αποσπάσει τις αρχαιότητες από το σημείο.

Απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.