Όσο πιο ξεκάθαρα είναι τα πλεονεκτήματα που αποκτάει η Κυπριακή Δημοκρατία στο πεδίο των ενεργειακών πόρων, τόσο πιο απρόβλεπτη είναι η συμπεριφορά της Τουρκίας. Κι αυτό επειδή η Άγκυρα, ευρισκόμενη σε σχετική απομόνωση, καταφεύγει σε επιθετικότητα. Πρόκειται σχεδόν για εξαρτημένα αντανακλαστικά. Ο Ταγίπ Ερντογάν, όχι μόνο δεν διστάζει να ξεδιπλώσει τις επιδιώξεις του, αλλά χαρακτηρίζει εχθρούς και όσους δεν υποτάσσονται σε αυτές, κάτι που ο Νίκος Κοτζιάς κάνει πως δεν βλέπει.
Για να μην υπάρξει, μάλιστα, αμφισβήτηση των προθέσεων και της ετοιμότητάς του, προχώρησε σε μία πρωτοφανή επίδειξη δύναμης, ξοδεύοντας εκατομμύρια δολάρια για την εκτεταμένη άσκηση “Γαλάζια Πατρίδα”. Το πρόγραμμα της ναυτικής άσκησης συμπεριλάμβανε και σενάριο κατάληψης ελληνικής νησίδας. Στο σχετικό τμήμα της άσκησης, μάλιστα, συμμετείχε και το μεγάλο μέρος των μονάδων υποβρυχίων καταστροφών, με σκοπό να προετοιμάσουν την απόβαση των τεθωρακισμένων και του πεζικού.
Μπορεί, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, η Άγκυρα να μην έβγαλε τελικά στην θάλασσα τα 103 πολεμικά σκάφη που είχε αρχικά διαφημίσει, αλλά το μήνυμά της παραμένει ξεκάθαρο. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς και τη γεώτρηση στην κυπριακή ΑΟΖ, που έχει εξαγγείλει. Αξίζει, βέβαια, να υπενθυμίσουμε ότι η Άγκυρα δεν τόλμησε να παρεμποδίσει τη γεώτρηση της ExxonMobil στο οικόπεδο 10.
Όπως είναι γνωστό, η Τουρκία ισχυρίζεται ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ, ότι ως εκ τούτου είναι δική της υφαλοκρηπίδα το ανατολικό Αιγαίο και όλο το βόρειο ήμισυ της τεράστιας θαλάσσιας ζώνης στην Ανατολική Μεσόγειο που ορίζεται στο άξονα Βορρά-Νότου από τα τουρκικά παράλια και τη βόρεια Αφρική και στον άξονα Δύση-Ανατολή από την Κρήτη μέχρι και την Κύπρο. Για την ακρίβεια, όπως μας το έδειξε με τους χάρτες του σημερινού υπουργού Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, η Άγκυρα διεκδικεί και υφαλοκρηπίδα νοτίως της Ιεράπετρας!
Ο Κοτζιάς κάνει μάθημα στους Έλληνες
Όταν, λοιπόν, συμβαίνουν αυτά, ο Νίκος Κοτζιάς έκανε μάθημα στους Έλληνες από το Φόρουμ των Δελφών να μην είναι «μοναχοφάηδες». «Αν αρχίσεις στις διεθνείς σχέσεις και είσαι μοναχοφάης λέγοντας ‘όλα δικά μου’, τότε είσαι κι εσύ μέρος του προβλήματος… Αυτό που πρέπει να κάνεις και που προσπάθησα να κάνω είναι και να εξασφαλίσεις την ασφάλεια –με τις δύο τετραμερείς– και να δώσεις μια προοπτική ότι η Τουρκία, όχι στην κυπριακή ΑΟΖ αλλά στη Μεσόγειο συνολικά, θα συμμετάσχει σε αυτή την οικονομική ανάπτυξη. Πρέπει να βρεις τρόπους οργάνωσης επιχειρηματικούς, τις μπίζνες, της δουλειάς, όχι της γεωπολιτικής, που να συμμετάσχει σε αυτό που της αντιστοιχεί και της αρμόζει».
Πολύ θολές κουβέντες όλα τα παραπάνω. Αν τις “ξύσεις” το μόνο νόημα που βγάζουν είναι κάποιου είδους συνεκμετάλλευση με την Τουρκία. Κι αυτό, επειδή κανείς δεν αμφισβήτησε τα όποια δικαιώματα παραχωρεί το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας στην Τουρκία και στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Άρα, τα λόγια του αφορούν ελληνικά δικαιώματα που η Άγκυρα αμφισβητεί.
Δεν πρόκειται για αυθαίρετο συμπέρασμα. Στην ίδια ομιλία του, χωρίς να ερωτηθεί, έθεσε ζήτημα Καστελόριζου. «Αν νομίζεις, όπως κάνουν μερικοί στην Ελλάδα, ότι η Τουρκία με χιλιάδες μίλια δεν έχει ΑΟΖ, δεν έχει τίποτα και όλη η ΑΟΖ είναι -ξέρω εγώ- το Καστελόριζο έχει το 100% έχει όλη την περιοχή, δεν είναι έτσι. Τα πράγματα θέλουν προσοχή, φιλική πολιτική, διεθνές δίκαιο και να τον βάζεις και τον άλλο στο παιχνίδι, για να κατευνάζεις».
Νάτος, λοιπόν, ο “λαγός”!
Ξιφομαχία με φαντάσματα
Ποιος άραγε ισχυρίσθηκε ότι λόγω Καστελόριζου η Ελλάδα έχει δική της όλη την υφαλοκρηπίδα και η Τουρκία τίποτα. Είναι η Άγκυρα που ισχυρίζεται ότι τα ελληνικά νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα, παραβιάζοντας το διεθνές δίκαιο. Ο Νίκος Κοτζιάς ξιφομαχεί με φαντάσματα, επειδή δεν τόλμησε να ξεστομίσει αυτό που εμμέσως πλην σαφώς λέει: ότι δεν πρέπει να εφαρμοστεί η αρχή της μέσης γραμμής για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, υιοθετώντας το τουρκικό επιχείρημα ότι η Τουρκία είναι μεγάλη και το Καστελόριζο μικρό.
Η Αθήνα, όμως, έχει προτείνει την οριοθέτηση με κοινή προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Εάν αυτό αποφασίσει να μην δώσει πλήρη επήρεια στο Καστελόριζο, υιοθετώντας ένα συνδυασμό και της αρχής της μέσης γραμμής και της αρχής της αναλογικότητας, κανένα πρόβλημα. Είναι η Άγκυρα, όμως, που δεν θέλει την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου, αλλά καταφεύγει σε “τσαμπουκάδες”. Και μάλλον αυτοί φέρνουν κάποιο αποτέλεσμα, αφού ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας δηλώνει ρητά πως πρέπει να βάλουμε και την Τουρκία στο παιχνίδι (δηλαδή να της δώσουμε μερίδιο) για να την κατευνάσουμε!
Δεν είναι, βέβαια, τυχαίο ότι τουρκικά ΜΜΕ, όπως η εφημερίδα Sabah, έσπευσαν να προβάλουν τη δήλωση Κοτζιά, θεωρώντας ότι υποστηρίζει τα τουρκικά εθνικά συμφέροντα. Παρά την φιλική διάθεση του πρώην υπουργού Εξωτερικών, πάντως, οι γείτονες δεν λένε να ανταποκριθούν. Αντί για Μπουσκάλια φαίνεται ότι μελετάνε την “Τέχνη του Πολέμου” του Σουν Τζου.
Ακατανόητος ο Νίκος Κοτζιάς
Το να επιμένει ο πρώην υπουργός Εξωτερικών να μιλάει έτσι όταν η Άγκυρα ισχυρίζεται ότι ακόμα και τα μεγάλα νησιά διαθέτουν μόνο χωρικά ύδατα έξι μιλίων και όχι υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ είναι ακατανόητο. Και επειδή δεν υπάρχουν ακατανόητα, καλό είναι να ξεκαθαρίσει τη θέση του. Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί στις ελληνοτουρκικές θέσεις είναι και τα όσα ακούστηκαν κατά τη διάρκεια της συνόδου της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του ΝΑΤΟ στην Αθήνα.
Τούρκος βουλευτής εξέφρασε τις πάγιες τουρκικές θέσεις, χωρίς να εισπράξει την επιβαλλόμενη απάντηση από τους παρευρισκόμενους βουλευτές της συμπολίτευσης Δουζίνα και Καραγιαννίδη. Μετά τον θόρυβο που προκλήθηκε από τη στάση τους και οι δύο τους επιχείρησαν να ανασκευάσουν.
Γεγονός παραμένει, πάντως, ότι όχι μόνο δεν αντέδρασαν στην πρόκληση του Τούρκου βουλευτή Αχμέτ Γιλντίζ, που είπε μέσα στη Βουλή ότι οι γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ θα έχουν συνέπειες. Ο Καραγιαννίδης, μάλιστα, δήλωσε ότι πρέπει να λυθούν τα προβλήματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας με «έντιμο συμβιβασμό, όπως έγινε και με τη Βόρεια Μακεδονία». Είναι άραγε σύμπτωση ότι οι αμφιλεγόμενες δηλώσεις Κοτζιά συνέπεσαν με τη δήλωση του Καραγιαννίδη για την ανάγκη να συνάψουμε μία “Συμφωνία των Πρεσπών” για τα ελληνοτουρκικά;
Ο Ερντογάν μπορεί να δήλωσε ότι οι Έλληνες φοβήθηκαν από την τουρκική άσκηση “Γαλάζια Πατρίδα”, μπορεί να παίζει το χαρτί της ισχύος, αλλά έχει πλέον ανοίξει πολλά μέτωπα, με πιο σημαντικό αυτό με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις έχουν πάρει την κάτω βόλτα, μετά και την απόφαση του προέδρου Τραμπ να αφαιρέσει από την Τουρκία το καθεστώς προνομιακής μεταχείρισης, το οποίο έδινε τη δυνατότητα σε τουρκικά προϊόντα να εισέρχονται στην αμερικανική αγορά αδασμολόγητα.
Η επίσημη δικαιολογία
Μπορεί η επίσημη δικαιολογία να είναι ότι η τουρκική οικονομία είναι πλέον επαρκώς αναπτυγμένη, αλλά είναι κοινό μυστικό πως αιτία είναι η γεωπολιτική διολίσθηση της Τουρκίας μακριά από τη Δύση με σημείο καμπής τους S-400. Με τα σημερινά δεδομένα, η απόφαση της Ουάσιγκτον είναι ότι εάν η Τουρκία παραλάβει και εγκαταστήσει τους S-400, τότε θα ακυρωθεί η πώληση των μαχητικών F-35 στην Άγκυρα και θα εξοστρακιστεί και από το πρόγραμμα κατασκευής.
Μία εξαιρετικά σημαντική για την Ελλάδα, αλλά και ενδεικτική για το ρήγμα στις σχέσεις Ουάσινγκτον-Άγκυρας είναι το γεγονός ότι ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο θα πάει στην Ιερουσαλήμ, στις 20 Μαρτίου, για να λάβει μέρος στην τριμερή συνάντηση του Ισραήλ με την Ελλάδα και την Κύπρο.
Στο κόκκινο είναι και οι γερμανοτουρκικές σχέσεις, μετά και τις δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Εσωτερικών περί συλλήψεων Γερμανών που επισκέπτονται την Τουρκία για τουρισμό, οι οποίοι θεωρούνται υποστηρικτές του Φετουλάχ Γκιουλέν. Το Βερολίνο είναι οργισμένο και εξαιτίας της απόφασης των τουρκικών αρχών να μην ανανεώσουν τις διαπιστεύσεις Γερμανών ανταποκριτών στη χώρα. Μεταξύ αυτών είναι και οι ανταποκριτές του δεύτερου καναλιού της δημόσιας τηλεόρασης ZDF και της εφημερίδας Tagesspiegel.