Ανησυχητικές είναι οι προβλέψεις των επιστημόνων όσον αφορά την πορεία της πανδημίας τον ερχόμενο χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη, καθώς οι άνθρωποι θα περνούν πολύ περισσότερο χρόνο σε εσωτερικούς χώρους, αλλά πλέον χωρίς μάσκες ή άλλα μέτρα προφύλαξης.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του πρακτορείου Reuters, μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να υπάρχουν έως και ένα εκατομμύριο μολύνσεις την ημέρα αυτό τον χειμώνα, αριθμός που σύμφωνα με τον Κρις Μάρεϊ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας (IHME), μιας ανεξάρτητης ομάδας παραγωγής μοντέλων στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, σχεδόν διπλάσιος από τον τρέχοντα ημερήσιο απολογισμό.
Επίσης, σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη, οι επιστήμονες προβλέπουν μια σειρά από κύματα πανδημίας Covid-19. Παρ’ όλα αυτά, επιχειρούν να καθησυχάσουν, εκτιμώντας ότι τα κρούσματα μπορεί να αυξηθούν ξανά τους επόμενους μήνες, οι θάνατοι και οι νοσηλεία είναι απίθανο να αυξηθούν με την ίδια ένταση. Σε αυτό, λένε οι επιστήμονες, βοηθούν ο εμβολιασμός, και οι αναμνηστικές δόσεις, οι αυξημένες επαναμολύνσεις, οι πιο ήπιες παραλλαγές, αλλά και η διαθεσιμότητα πολύ αποτελεσματικών θεραπειών για την ασθένεια Covid-19.
«Οι άνθρωποι που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο είναι εκείνοι που δεν έχουν βρεθεί αντιμέτωποι ποτέ με τον ιό και δεν έχει μείνει σχεδόν κανένας», είπε ο Μάρεϊ.
Εύλογα ερωτήματα
Ωστόσο, οι προβλέψεις των επιστημόνων εγείρουν νέα ερωτήματα σχετικά με το πότε οι χώρες θα βγουν από τη φάση έκτακτης ανάγκης λόγω κορονοϊού και θα περάσουν σε κατάσταση ενδημικής νόσου, όπου οι κοινότητες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμού βλέπουν μικρότερα κρούσματα, πιθανώς σε εποχική βάση. Αν και αρχικά οι ειδικοί προέβλεπαν ότι αυτή η μετάβαση θα ξεκινούσε στις αρχές του 2022, η άφιξη της μεταλλαγμένης παραλλαγής Όμικρον έβαλε φρένο σε αυτές τις προσδοκίες.
«Πρέπει να αφήσουμε στην άκρη την ιδέα ότι τελείωσε η πανδημία», επισημαίνει ο Άνταμ Κουτσάρσκι, επιδημιολόγος στο London School of Hygiene and Tropical Medicine. Ο Κουτσάρκσι και άλλοι επιστήμονες εκτιμούν ότι η Covid-19 μεταμορφώνεται σε ενδημική απειλή που θα συνεχίσει να προκαλεί αυξημένο βάρος στα συστήματα υγείας.
Άλλωστε κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποια θα είναι η επίπτωση αν εμφανιστεί μια νέα παραλλαγή που θα κυριαρχήσει των υποπαραλλαγών Όμικρον. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, αν μια τέτοια παραλλαγή προκαλεί βαρύτερη νόσηση και μπορεί να ξεφύγει από την υπάρχουσα ανοσία, το «σενάριο θα εξελιχθεί πολύ άσχημα».
Όπως αναφέρει η έκθεση του Οργανισμού, που βασίζεται σε μοντέλο του Imperial College του Λονδίνου «όλα τα σενάρια (με νέες παραλλαγές) υποδεικνύουν ότι δεν αποκλείεται να δούμε ένα μεγάλο μελλοντικό κύμα της πανδημίας σε επίπεδο τόσο κακό ή χειρότερο από τα επιδημικά κύματα του 2020/2021».
Σχεδόν αδύνατες οι προβλέψεις
Από την άλλη πλευρά, πολλοί επιδημιολόγοι που μίλησαν στο Reuters επισημαίνουν ότι είναι πολύ δύσκολο να κάνει κανείς προβλέψεις όσον αφορά τον κορονοϊό, καθώς πολλοί άνθρωποι κάνουν τεστ στο σπίτι τους και δεν δηλώνουν τα αποτελέσματα στις επίσημες αρχές, με αποτέλεσμα να αποκρύπτονται τα πραγματικά ποσοστά μολύνσεων.
Επιπλέον, οι επιστήμονες είπαν ότι πολλά, άγνωστα στοιχεία περιπλέκουν τις προβλέψεις τους καθώς δεν γνωρίζουν αν ένας συνδυασμός εμβολιασμού και μόλυνσης από την Covid-19 (υβριδική ανοσία) παρέχει μεγαλύτερη προστασία στους ανθρώπους, καθώς και πόσο αποτελεσματικές μπορεί να είναι οι εκστρατείες ενισχυτικών εμβολιασμών.
«Όποιος λέει ότι μπορεί να προβλέψει το μέλλον αυτής της πανδημίας είτε έχει υπερβολική αυτοπεποίθηση είτε ψεύδεται», τονίζει ο Ντέιβιντ Ντάουντι, επιδημιολόγος στο Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health.
Άλλωστε, οι επιστήμονες παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στην Αυστραλία, όπου η αναζωπύρωση της εποχικής γρίπης σε συνδυασμό με τον κορονοϊό κατακλύζει τα νοσοκομεία και εκτιμούν ότι είναι πιθανό τα δυτικά έθνη θα δουν ένα παρόμοιο μοτίβο μετά από αρκετές ήρεμες περιόδους γρίπης.
«Αν συμβαίνει εκεί, μπορεί να συμβεί εδώ. Θα πρέπει να προετοιμαστούμε» επισήμανε ο Τζον ΜακΚόλεϊ, διευθυντής του Worldwide Influenza Center στο Ινστιτούτο Francis Crick στο Λονδίνο.
Ο ΠΟΥ επισημαίνει ότι κάθε χώρα πρέπει να προσεγγίσει νέα κύματα πανδημίας με όλα τα εργαλεία που έχει στο οπλοστάσιό της, από τους εμβολιασμούς μέχρι άλλες παρεμβάσεις, όπως διενέργεια μαζικών τεστ, κοινωνική αποστασιοποίηση ή χρήση μάσκας.
Η κυβέρνηση του Ισραήλ διέκοψε πρόσφατα τα τεστ σε ταξιδιώτες στο διεθνές αεροδρόμιο του Τελ-Αβίβ της, αλλά είναι έτοιμη να τα επαναλάβει «μέσα σε λίγες ημέρες», εάν καταγραφούν μεγάλοι αριθμοί κρουσμάτων, δήλωσε η Σάρον Άροϊ-Πρέις, επικεφαλής της δημόσιας υπηρεσίας υγείας της χώρας. «Όταν υπάρχει κύμα λοιμώξεων, πρέπει να φοράμε μάσκες, πρέπει να κάνουμε τεστ», είπε. «Αυτό είναι να ζεις με τον κορονοϊό».
Δυσοίωνες εκτιμήσεις για την Ελλάδα
Τη στιγμή που η κυβέρνηση έχει σφυρίξει τη λήξη της πανδημίας λόγω της τουριστικής περιόδου –και παραπέμπει για τυχόν μέτρα από το φθινόπωρο–, οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς το νέο κύμα της νόσου βρίσκεται σε έξαρση.
Μεταξύ άλλων, ο καθηγητής Περιβαλλοντικής και Υγειονομικής Μηχανικής, Δημοσθένης Σαρηγιάννης, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Σκάι, εκτίμησε πως τα πραγματικά κρούσματα κυμαίνονται στα 400.000-500.000. Μάλιστα, τόνισε ότι τόσο οι διασωληνώσεις όσο και οι θάνατοι παρουσιάζουν αύξηση, η οποία αναμένεται να συνεχιστεί.
«Τα κρούσματα είναι διπλάσια από αυτά που καταγράφονται, γιατί και ο αριθμός των τεστ είναι σχετικά χαμηλός. Τα ενεργά κρούσματα είναι στα 400.000-500.000. Το θέμα είναι ότι οι σκληροί δείκτες, οι θάνατοι, ακόμα και οι διασωληνώσεις έχουν ήδη δώσει μια αύξηση, η οποία περιμένουμε να συνεχιστεί λίγο ακόμα. Αντίστοιχα, θα υπάρχει πτώση στα κρούσματα», δήλωσε, τονίζοντας πως «έχουμε να κάνουμε με έναν ιό, ο οποίος είναι εδώ. Δεν έχει αλλάξει τόσο δραματικά και ακόμα μας ταλαιπωρεί. Στέλνει ανθρώπους και στο νοσοκομείο και στις ΜΕΘ».
Παράλληλα, ο διευθυντής ΕΣΥ της Β μονάδας Εντατικής Θεραπείας του Νοσοκομείου Γ. Παπανικολάου, Νίκος Καπραβέλος, δήλωσε στην ΕΡΤ πως τον Ιούλιο «είχαμε περίπου 500.000 κρούσματα και 700-800 θανάτους», καλώντας να «μην παίρνουμε αψήφιστα» την πανδημία. Υπογράμμισε ότι «κακώς η Πολιτεία δεν παίρνει μέτρα για να κάνει υποχρεωτική τη χρήση μάσκας στους κλειστούς χώρους», προσθέτοντας ότι «η πανδημία είναι μια απειλή που δεν έχει ακόμα διαχειριστεί».
«Η σιωπηλή επέλαση του κορονοϊού, χάρη και στα ακραία χαλαρωτικά μέτρα, μας έφερε ολέθρια αποτελέσματα» δήλωσε επίσης, χτυπώντας το καμπανάκι του κινδύνου λέγοντας πως «είμαστε ανήσυχοι για τον Αύγουστο που είναι ένας μήνας με μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμού» και πως «θέλει μεγάλη προσοχή για να μην υπάρξει έξαρση του κύματος».