Η ταχύτητα μείωσης αλλά και γήρανσης του πληθυσμού στην Ελλάδα είναι τόσο μεγάλη που αντιστοιχεί σε μια πόλη μεγαλύτερη και από την Πάτρα, αν υπολογιστεί ο αριθμός που χάθηκε μόλις την τελευταία 6ετία από την χώρα μας, λόγω της αύξησης των θανάτων και της συνεχούς μείωσης των γεννήσεων. Οι πολιτικές λιτότητας που ακολουθήθηκαν συνέβαλαν ως ένα βαθμό στη μείωση του συνολικού πληθυσμού κατά 184.100 άτομα. Ο ρυθμός μείωσης πληθυσμού σχεδόν διπλασιάστηκε στο ίδιο διάστημα, ενώ μεταξύ των ελάχιστων περιοχών, όπου εμφανίζεται αύξηση είναι στη Λέσβο και τη Σάμο.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «ΤΟ ΕΘΝΟΣ», από το σύστημα του Υπουργείου Εσωτερικών που ονομάζεται Στατιστικό Ληξιαρχικών Πράξεων, αλλά και έρευνα της διαΝΕΟσις, τα στοιχεία αποτυπώνουν μια δραματική κατάσταση. Το Στατιστικό Ληξιαρχικών Πράξεων, που συγκεντρώνει στοιχεία από 973 διαφορετικά γραφεία σε ισάριθμους δήμους και δημοτικές ενότητες, ενημερώθηκε μόλις με τα πλήρη στοιχεία για το 2019. Το σύστημα αυτό καταγράφει αναλυτικά τις ληξιαρχικές πράξεις σε πέντε κατηγορίες (θάνατοι, γεννήσεις, γάμοι, διαζύγια, σύμφωνα συμβίωσης).
1. Το 2014, καταμεσής της οικονομικής κρίσης, οι θάνατοι ήταν 20.659 περισσότεροι από τις γεννήσεις. Αν η διαφορά παρέμενε στα ίδια επίπεδα, μέσα στην εξαετία που ακολούθησε, θα προέκυπτε μείωση πληθυσμού κατά περίπου 120.000 κατοίκους. Όμως, ο ρυθμός μείωσης ανέβηκε στα χρόνια που ακολούθησαν. Η διαφορά μεταξύ θανάτων και γεννήσεων ήταν 28.801 το 2015, 25.205 το 2016, εκτοξεύθηκε στα 35.348 άτομα το 2017 και από εκεί, μετά από ελαφρά υποχώρηση το 2018, ανέβηκε στα 40.275 το 2019. Έτσι, ο συνολικός πληθυσμός μειώθηκε μόνον από τη διαφορά θανάτων-γεννήσεων κατά 184.100 άτομα, περισσότερα δηλαδή από όσα κατοικούν στην Πάτρα.
2. Οι θάνατοι αυξήθηκαν από 114.088 το 2014 σε 125.755 το 2019 με μικρές διακυμάνσεις μέσα στην εξαετία.
3. Οι γεννήσεις συγκρατήθηκαν γύρω από τον αριθμό των 93.000 χιλιάδων την πρώτη τριετία 2014-2016 αλλά το 2017 ξεκίνησε σταθερή πτώση στις 89.484 το 2017, στις 87.074 το 2018 και τις 85.480 το 2019.
4. Αύξηση των γεννήσεων καταγράφεται στους δήμους των νησιών του Βορείου Αιγαίου που φιλοξενούν κέντρα υποδοχής προσφύγων, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την Λέσβο. Η Λέσβος ακολουθεί αντίστροφη πορεία από την υπόλοιπη Ελλάδα καθώς εκεί οι γεννήσεις κυμαίνονται στην τριετία 2014-2016 γύρω από τις 550 ετησίως αλλά το 2017 ανεβαίνουν στις 629, το 2018 στις 753 και το 2019 φτάνουν τις 795 δηλαδή 44,5% περισσότερες από το 2014. Στο ίδιο διάστημα οι θάνατοι στο νησί παραμένουν σταθερά γύρω στους 1.100 ετησίως. Προφανής εξήγηση για το φαινόμενο είναι η καταγραφή των γεννήσεων των παιδιών των αιτούντων άσυλο. Αύξηση γεννήσεων, έστω και μικρότερη, καταγράφεται και σε Σάμο-Χίο. Στη Σάμο, οι γεννήσεις ετησίως αυξήθηκαν από 217 το 2014 σε 292 το 2019 (34,6%) και στην Χίο από 397, σε 410 το 2019 ενώ τις προηγούμενες δύο χρονιές ήταν γύρω στις 450. Για να υπάρχει μέτρο σύγκρισης, στο νησί της Ρόδου οι ετήσιες γεννήσεις μειώθηκαν από 1.417 σε 1.302 στην ίδια εξαετία.
5. Στα μεγάλα αστικά κέντρα, οι γεννήσεις καταγράφουν μείωση σχεδόν παντού. Εδώ, η εικόνα επηρεάζεται από το πού εδρεύουν τα μεγάλα μαιευτήρια. Πρώτος δήμος πανελλαδικά σε γεννήσεις, για παράδειγμα, είναι το Μαρούσι που ξεκίνησε το 2014 από τις 18.988 αλλά έπεσε στις 18.029 πέρυσι. Η Αθήνα ξεκίνησε από τις 12.702 γεννήσεις το 2014, ανέβηκε πάνω από τις 13.000 την διετία 2016-2017 αλλά το 2019 έπεσε στα 12.323 νεογέννητα. Στα μαιευτήρια του Δήμου Θεσσαλονίκης οι γεννήσεις μειώθηκαν από 5.464 το 2014 στις 4.551 το 2019. Ως εξαίρεση από τον κανόνα της μείωσης καταγράφεται η Δημοτική Ενότητα Πυλαίας, δίπλα στην Θεσσαλονίκη, όπου επίσης εδρεύουν πολλά μαιευτήρια στα οποία καταγράφηκαν 5.083 γεννήσεις το 2019 έναντι 5.064 το 2014.
Γάμοι – Σύμφωνα Συμβίωσης
Παρά τη μείωση των γεννήσεων, τα ζευγάρια που αποφάσισαν να ενώσουν τις ζωές τους στην εξαετία 2014-2019 δεν μειώθηκαν. Όμως μειώθηκαν εκείνα που το έπραξαν με γάμο (θρησκευτικό ή πολιτικό) ενώ πολλαπλασιάστηκαν όσα επέλεξαν το σύμφωνο συμβίωσης.
Εάν προστεθούν οι γάμοι με τα σύμφωνα συμβίωσης, το άθροισμα ήταν 54.997 το 2014 και έφθασε στο 55.531 το 2019. Στο ενδιάμεσο διάστημα καταγράφεται ακόμη μεγαλύτερο πλήθος το έτος 2017 (58.770). Εάν όμως οι γάμοι καταγραφούν ξεχωριστά, το πλήθος τους μειώνεται από τους 53.429 το 2014 στους 47.653 το 2019. Όμως, τα σύμφωνα συμβίωσης που ξεκίνησαν δειλά από τα 1.568 το έτος 2014 ανέβηκαν σταθερά τα επόμενα χρόνια: 2.535, 3.678, 4.742, 6.359 και 7.878 το 2019.
Στις πόλεις όπου καταγράφονται οι περισσότεροι γάμοι περιλαμβάνονται σταθερά τα νησιά που επιλέγουν και οι τουρίστες, δηλαδή η Σαντορίνη και η Ρόδος. Το έτος 2019, στις πρώτες τέσσερις θέσεις από πλευράς πλήθους γάμων κατατάσσονται οι δήμοι Θεσσαλονίκης (1.412), Ρόδου (1.137), Αθηναίων (1.092) και Θήρας (1033). Τα περισσότερα σύμφωνα συμβίωσης καταγράφηκαν το 2019 σε Αθήνα (1608), Θεσσαλονίκη (225), Ηράκλειο Κρήτης (213), Ρόδο (193), Περιστέρι (115) και Πειραιά (114).
Διαζύγια
Μείωση αν και με εμφανείς διακυμάνσεις εμφανίζει στην εξαετία 2014-2019 και ο αριθμός των διαζυγίων. Ξεκίνησαν το 2014 από τα 18.353, μειώθηκαν πολύ το 2016 στα 12.422, εκτοξεύθηκαν στα 20.240 το 2017 για να κατρακυλήσουν στα 11.074 το 2018 πριν καταλήξουν στα 13.915 πέρυσι. Το 2019, τα περισσότερα διαζύγια καταγράφονται στους δήμους Αθηναίων (945), Θεσσαλονίκης (556), Πειραιώς (373), Περιστερίου (292) και Γλυφάδας (227).
Μηδέν πράξεις
Εντελώς κενά έμειναν μέσα στο 2019 τα ληξιαρχικά αρχεία σε πέντε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας όπου δεν κατεγράφη ούτε καν ένας θάνατος και οι πράξεις αντιστοιχούν στο απόλυτο μηδέν. Πρόκειται για τις δημοτικές ενότητες Αντικυθήρων, Δοτσικού (Γρεβενά), Αετομιλήτσης (Κόνιτσα), Γράμου (Νεστόριο) και Λιβαδίων (Παιονία).