Ο Paul Ewart, διακεκριμένο μέλος του Τμήματος Φυσικής της Οξφόρδης, δεν είχε καμία επιθυμία να αφυπηρετήσει όταν έφθασε τότε στην υποχρεωτική ηλικία συνταξιοδότησης του 67 (σήμερα είναι 68). Ζήτησε λοιπόν δύο χρόνια παράταση, την οποία και έλαβε. Στο τέλος αυτού του αιτήματος ζήτησε περαιτέρω παράταση η οποία ωστόσο απορρίφθηκε. Έτσι, άσκησε μήνυση στην Οξφόρδη για διακρίσεις λόγω ηλικίας. Και κέρδισε.
Οι διακρίσεις λόγω ηλικίας είναι παράνομες στην Ευρωπαίκή Ένωση. Όμως, σε αντίθεση με άλλες μορφές διακρίσεων, όπως οι φυλετικές και οι σεξιστικές, η ηλικιακές διακρίσεις επιτρέπονται μόνο εάν μπορεί να «δικαιολογείται αντικειμενικά και εύλογα από ένα νόμιμο στόχο».
Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης δήλωσε ότι η υποχρεωτική ηλικία συνταξιοδότησής της και η δυνατότητα επέκτασή της δικαιολογούνταν από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων η «δίκαιη κρίση των γενεών» ή το άνοιγμα ευκαιριών για νέους ακαδημαϊκούς και την προώθηση της ποικιλομορφίας – οι παλαιοί καθηγητές ήταν πιο πιθανό να είναι άνδρες και λευκοί σε σχέση με τους υποψήφιους αντικαταστάτες τους.
Το αρμόδιο δικαστήριο για τις εργατικές υποθέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου απέρριψε αυτά τα επιχειρήματα στα τέλη του 2019, φανερώνοντας ότι υπάρχουν τρόποι δημιουργίας θέσεων πέραν της υποχρεωτικής συνταξιοδότησης.
Η αύξηση των κενών θέσεων που προέκυψαν από τον εξαναγκασμό των παλαιότερων ακαδημαϊκών ήταν «ασήμαντη σε σύγκριση με το φαινόμενο που δημιουργεί διακρίσεις».
Το συγκεκριμένο συμπέρασμα, σύμφωνα με το δημοσίευμα, δεν θεωρείται καθοριστικό, διότι η Οξφόρδη κέρδισε παρόμοια υπόθεση το 2018 εναντίον αγγλικού καθηγητή τον οποίο αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την εργασία του. Αλλά τουλάχιστον η Οξφόρδη είναι ειλικρινής όσον αφορά την υποχρεωτική ηλικία συνταξιοδότησης και την προσπάθεια να δικαιολογήσει την στάση της. Πολλές οργανώσεις έχουν άλλους τρόπους να πείσουν το ηλικιωμένο προσωπικό να φύγει.
Συγκεκριμένα, το δικαστήριο στην γνωστή για τα εργατικά δρώμενα υπόθεση Ewart, άκουσε ότι τα πανεπιστήμια των ΗΠΑ δεν είχαν ηλικία συνταξιοδότησης, αλλά έδωσαν στους παλαιότερους καθηγητές «οικονομικά κίνητρα» για να αφυπηρετήσουν.
«Αυτό όπως φαίνεται είναι μια δαπανηρή διαδικασία», παρατήρησε το δικαστήριο.
Πολλές επιχειρήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου κάνουν το ίδιο, αν και τα οικονομικά κίνητρα είναι συχνά λιγότερο ελκυστικά εν τέλει. Τα τμήματα ανθρώπινου δυναμικού έχουν παρατηρήσει ότι το μεγαλύτερο ηλικιακά προσωπικό δεν είναι πλέον επιθυμητό.
Ωστόσο, πολλοί εργαζόμενοι των οποίων οι εταιρείες θέλουν να τους θέσουν εκτός εργασίας, θα προτιμούσαν να παραμείνουν. Κι αυτό διότι ζουν περισσότερο, νιώθοντας πολλές φορές ότι έχουν ακόμα 20 ή περισσότερα παραγωγικά χρόνια μπροστά τους.
Οι ώρες που ξοδεύονται στο γυμναστήριο ή στην πισίνα και η λογική κατανάλωση δείχνουν ότι οι άνθρωπο αυτοί είναι σε εξαιρετική φυσική κατάσταση. Η απασχόληση στο γραφείο είναι ευκολότερη για το σώμα από ό, τι η χειρωνακτική εργασία που έκαναν οι πρόγονοί τους. Οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται μεν γυαλιά μεγαλώνοντας, η εμμηνόπαυση χτυπά σκληρά μερικές γυναίκες και οι άνδρες συχνά αντιμετωπίζουν συχνά προβλήματα με τον προστάτη τους. Αλλά εκτός αυτού, πολλοί 65χρονοι αισθάνονται σήμερα διαφορετικά απ’ ό,τι όταν ήταν 45. Η εργασία τους παρέχει κίνητρα, ενδιαφέρον και κοινωνική επαφή. Γιατί θα να φύγουν;
Οι περισσότερες εταιρείες ωστόσο έχουν συγκεκριμένες στρατηγικές, πέρα από την ελπίδα ότι το μεγαλύτερο προσωπικό τους θα αποχωρήσει οικειοθελώς. Ο Stuart Lewis, ιδρυτής του Rest Less, ενός χώρου εργασίας για άτομα άνω των 50 ετών ανέφερε ότι ενώ οι εργοδότες επιδίδονται σε ολοένα και περισσότερες πολιτικές την ισότητα του φύλου, την εθνική καταγωγή ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό, λίγοι έχουν να μας πουν κάτι για το ζήτημα της ηλικίας.
Αυτή η στάση δεν μπορεί να παραμείνει σε ισχύ για πολύ ακόμα, καθώς οι πλούσιες κοινωνίες γερνούν. Στις χώρες του ΟΟΣΑ, ο λόγος των ατόμων άνω των 65 ετών σε σχέση με άτομα ηλικίας 15-64 ετών αναμένεται να αυξηθεί από 1 στους 4 το 2018 σε 2 στους 5 έως το 2050.
Την δεκαετία που προηγήθηκε του 2018, η συμμετοχή του εργατικού δυναμικού των ατόμων ηλικίας 55-64 ετών στις χώρες του ΟΟΣΑ αυξήθηκε κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες σε 64%. Ακόμα κι έτσι, οι άνθρωποι συνταξιοδοτούνται νωρίτερα από την προηγούμενη γενιά, ενώ στις περισσότερες χώρες-μέλη, «η πραγματική ηλικία κατά την οποία σήμερα οι άνθρωποι εξέρχονται από την αγορά εργασίας είναι ακόμα χαμηλότερη από ό, τι πριν από 30 χρόνια, παρά τα υψηλότερα υπόλοιπα χρόνια ζωής», ανέφερε ο ΟΟΣΑ.
Οι μελλοντικοί ηλικιωμένοι θα έχουν ακόμα μεγαλύτερο κίνητρο να επιβιώσουν από εκείνους που φτάνουν σήμερα στην παραδοσιακή ηλικία συνταξιοδότησης.
Ενώ πολλοί από τους σημερινούς συνταξιούχους ζουν οικονομικά περιορισμένοι, άλλοι έχουν επωφεληθεί από την αγορά ακινήτων όταν αυτές ήταν οικονομικά προσιτές και κατάφεραν συντάξεις. Εκείνοι που είχαν πίσω τους δεν είχαν κανένα από αυτά τα πλεονεκτήματα. Δεν θα είναι απλώς ένα κίνητρο που θα αναζητήσουν από τη μελλοντική απασχόληση. Θα χρειαστούν τις δουλειές τους για να επιβιώσουν.
Υπάρχουν πολλές επιλογές σε σχέση με την διαχείριση των ηλικιωμένων εργαζομένων, οι οποίες μάλιστα παρέχουν παράλληλα κίνητρα για τους νεότερους: επιτελικές και συμβουλευτικές εργασίες, δουλειά με μερική απασχόληση κ.α.
Αν είστε ηγέτης επιχείρησης ή στέλεχος Ανθρώπινου Δυναμικού και δεν έχετε ασχοληθεί με το ζήτημα, θα πρέπει να αρχίζετε άμεσα ή να προετοιμαστείτε να περάσετε περισσότερο χρόνο στο δικαστήριο.