Φόρους ύψους άνω των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων δεν απέδωσαν την τελευταία δεκαετία οι «Silicon Six», που αποδεικνύονται γίγαντες της φοροαποφυγής. Πρόκειται για έξι από τις μεγαλύτερες εταιρείες της Silicon Valley και συγκεκριμένα τις Facebook, Apple, Amazon, Netflix, Google και Microsoft.

Ο Fair Tax Mark, ένας βρετανικός οργανισμός που πιστοποιεί τις επιχειρήσεις για την καλή φορολογική τους συμπεριφορά αξιολόγησε τις «Silicon Six» για τα έτη, μεταξύ του 2010 και 2019 με βάση τα ειδικά οικονομικά έντυπα που υποβάλλονται από τις επιχειρήσεις στην αμερικανική κυβέρνηση. Η έρευνα δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα και παρουσιάζει πλήθος στοιχείων που βασίζονται στις φορολογικές διατάξεις, τα ποσά που έπρεπε οι εταιρείες να αποδώσουν με δεδομένες τις οικονομικές τους εκθέσεις αλλά και τη σύγκρισή τους με τα ποσά που πράγματι αποδόθηκαν τελικά.

Η έρευνα του Fair Tax Mark καταλήγει ότι το χάσμα μεταξύ των προβλέψεων για τους φόρους που θα έπρεπε να πληρώσουν οι «Silicon Six» και των φόρων που πράγματι πλήρωσαν ανέρχεται 100,2 δισεκατομμύρια δολάρια. Το ενδιαφέρον εστιάζεται σε δυο στοιχεία. Πρώτον, όπως επισημαίνει η έκθεση ο έλεγχος επί των φορολογικών πληρωμών των μεγάλων εταιρειών επικεντρώνεται συχνά μόνο στις φορολογικές υποχρεώσεις κι όχι στο τελικό ποσό που λαμβάνουν τα κράτη. Και δεύτερον, τα κέρδη τέτοιων εταιρειών εξακολουθούν να «μεταφέρονται σε φορολογικούς παραδείσους, ιδίως στις Βερμούδες, την Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο και τις Κάτω Χώρες».

Ακόμη λιγότεροι φόροι πληρώνονται εκτός ΗΠΑ

Οι ερευνητές σημειώνουν ότι το μεγαλύτερο μέρος της φοροαποφυγής προκύπτει «σχεδόν σίγουρα» εκτός των ΗΠΑ, με τις φορολογικές επιβαρύνσεις να ανέρχονται σε μόλις 8,4% των κερδών που απέκτησαν οι εταιρείες στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια της δεκαετίας. Μιλώντας στο CNBC, ο διευθύνων σύμβουλος της Fair Tax Mark, Πολ Μόναγκαν δήλωσε ότι υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα σε αυτό που οι εταιρείες αντιπροσωπεύουν ως οικονομικό μέγεθος και αυτό που πληρώνουν σε φόρους.

Αθέμιτος ανταγωνισμός

Κι εδώ δεν είναι μόνο η ίδια η φοροαποφυγή σε βάρος των κρατικών οντοτήτων που συντελείται. Οι εταιρείες με βάση τα έσοδα που παρουσιάζουν και τα οποία είναι σε μεγάλο βαθμό αφορολόγητα αυξάνουν την κυριαρχία τους στην αγορά παγκοσμίως και παράλληλα υποτιμούν με αθέμιτο τρόπο τις μικρότερες επιχειρήσεις και αυτές που υιοθετούν μια πιο υπεύθυνη και ηθική προσέγγιση.

Οι Big Six της φοροαποφυγής 

Η Amazon είναι, σύμφωνα με την έρευνα, ο μεγαλύτερος παραβάτης από τι έξι εταιρείες. Ο Fair Tax Mark αναφέρει ότι οι φόροι σε μετρητά που κατάβαλε η εταιρεία ανερχόταν σε 12,7% των κερδών της στην δεκαετία, παρά το γεγονός ότι στις ΗΠΑ ο εταιρικός φόρος ήταν στο 35% για επτά από τα έτη που περιλαμβάνονται στην περίοδο που αναλύεται. Κατόπιν, ο Ντόναλντ Τραμπ μείωσε τους συντελεστές για τις εταιρείες από 35% σε 21% το 2017. Η Amazon ολοκλήρωσε το 2018 με ετήσια έσοδα 232,9 δισ. δολάρια και με κεφαλαιοποίηση στην αγορά περίπου 892 δισ. δολάρια. Η ίδια η εταιρεία δεν παραδέχεται τα στοιχεία του Fair Tax Mark. Εκπρόσωπος της Amazon δήλωσε στο CNBC ότι τα όσα αναφέρει η έκθεση είναι λανθασμένα.

Το Facebook είχε το δεύτερο μεγαλύτερο φορολογικό… κενό, σύμφωνα με την έκθεση.  Η εταιρεία κατέβαλε μόλις 10 δισ. δολάρια σε φόρους εισοδήματος τη δεκαετία αυτή, παρά το γεγονός ότι κέρδισε 75,5 δισ. δολάρια και είχε έσοδα ύψους 173,1 δισ. δολάρια, σύμφωνα με την έκθεση. Ο φόρος που κατέβαλε αντιπροσωπεύει μόλις το 10,2% των κερδών της εταιρείας εντός της εξεταζόμενης δεκαετίας. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό είναι το χαμηλότερο ποσοστό που κατέβαλε ποτέ κάποια από τις Silicon Six. Η φορολογική επιβάρυνση της εταιρείας εκτός των ΗΠΑ ήταν επίσης η χαμηλότερη, στο 5% επί των κερδών. Η εταιρεία δήλωσε ότι λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις φορολογικές της υποχρεώσεις καταβάλλοντας αυτό που οφείλει σε κάθε αγορά.

Στην τρίτη θέση βρίσκεται η Google, με την έκθεση να ισχυρίζεται ότι οι φόροι της ανήλθαν σε 15,8% επί των κερδών, ενώ η φορολογική της επιβάρυνση για το εξωτερικό ήταν 7,1% για τη δεκαετία. Η απάντηση της εταιρείας ήταν ότι η ερμηνεία του Fair Tax Mark για τον τρόπο με τον οποίο η εταιρεία πλήρωσε φόρους «αγνοεί την πραγματικότητα του σημερινού περίπλοκου διεθνούς φορολογικού συστήματος και στρεβλώνει τα γεγονότα που τεκμηριώνονται στις κανονιστικές μας καταθέσεις». Στην τέταρτη θέση βρίσκεται το Netflix με 15,8% επί των κερδών του, η Apple στην Πέμπτη με 17,1% και τέλος η Microsoft η οποία με φορολογικό συντελεστή 16,8% πλήρωσε τους υψηλότερους φόρους. Τόσο η Apple, όσο και η Microsoft υποστήριξαν ότι ακολουθούν πιστά τους φορολογικούς νόμους, ενώ το Netflix αρνήθηκε να σχολιάσει τα ευρήματα της έκθεσης.

Το αποτέλεσμα στην κοινωνία 

«Όταν οι πολυεθνικές εταιρείες κάνουν κατάχρηση επί των φορολογικών ευθυνών τους, αποδυναμώνουν την υποστήριξη που χρειάζεται η οικονομία για να λειτουργήσει σωστά και να δημιουργήσει πλούτο», δηλώνει σχετικά ο Άλεξ Κόμπχαμ, διευθύνων σύμβουλος του ανεξάρτητου οργανισμού Tax Justice Network.

«Με την εξασφάλιση ότι οι πολυεθνικές εταιρείες πληρώνουν το μερίδιό τους σε τοπικό επίπεδο με βάση μια συμφωνημένη φόρμουλα και με έναν ελάχιστο πραγματικό φορολογικό συντελεστή, οι κυβερνήσεις μπορούν να ενισχύσουν τις οικονομικές τους για να λειτουργήσουν ομαλά και να παράξουν μια καλή ζωή για όλους», προσθέτει.

Ωστόσο, την πρόοδο προς την επίτευξη αυτού του στόχου στην Ευρώπη φρέναρε την περασμένη εβδομάδα η απόφαση 12 μικρών χωρών της ΕΕ να μπλοκάρουν τον προτεινόμενο κανόνα που θα υποχρέωνε τις πολυεθνικές να αποκαλύπτουν ακριβώς πια είναι τα κέρδη τους και πόσο φορολογούνται σε κάθε ένα από τα 28 κράτη – μέλη.