Το άφθονο αλλά φθίνουσας αξίας νόμισμα που τύπωσαν οι Κεντρικές Τράπεζες ανά τον κόσμο, αρχής γενομένης από την κρίση της πανδημίας το 2020, έθρεψε το τέρας του πληθωρισμού, το οποίο απειλεί να πνίξει τις οικονομίες και την παγκόσμια…

Η σύσφιξη των πιστωτικών συνθηκών σε ένα περιβάλλον γεωπολιτικών εντάσεων δεν οδήγησε προσώρας τις οικονομίες στην ύφεση αλλά άλλαξε τις ισορροπίες.

Και πλέον οι νομισματικές αρχές αλλάζουν πολιτική.

Σύμφωνα με το κυρίαρχο αφήγημα, η Fed είναι ιδιαίτερα απασχολημένη με τον σχεδιασμό της νομισματικής χαλάρωσης – αν και η πολιτική μηδενικών επιτοκίων βρίσκεται στην αρνητική πλευρά της S-Curve.

Ωστόσο, αξίζει να συνοψίσουμε τι έχει πετύχει η Federal Reserve και ο πρόεδρος Jerome Powell από τότε που ξεκίνησαν τις παρεμβάσεις τους για τον έλεγχο της αστάθειας, του κινδύνου, των αποδόσεων των ομολόγων, των επιτοκίων, της αγοράς στεγαστικών δανείων, των τραπεζικών επιδοτήσεων και της ρευστότητας, τα οποία μπορούν να συνοψιστούν ως κόστος του πιστωτικού κεφαλαίου, που είναι το κεφάλαιο που δανείζεται με βάση κάποιας μορφής εξασφάλιση ή ροή εισοδήματος.

Μειώνοντας τεχνητά το κόστος κεφαλαίου σε επίπεδα χαμηλότερα από τον πληθωρισμό, η Fed πέτυχε:

1. Μοιραία στρέβλωση της οικονομίας.
2. Τον πλουτισμό, σε μεγάλο βαθμό, των πλουσίων σε βάρος του 90% των πολιτών του κόσμου.
3. Τη συντριβή της μεσαίας τάξης και τη μετατροπή του 90% των πολιτών σε δουλοπάροικους.

Πώς γίνεται η στρέβλωση…

Εν προκειμένω αξίζει να εξετάσουμε πώς η Fed στρεβλώνει την οικονομία μειώνοντας το κόστος του κεφαλαίου σε επίπεδα χαμηλότερα από τον πληθωρισμό.

Θυμηθείτε ότι η Fed στρίμωξε το ZIRP -πολιτική μηδενικών επιτοκίων- στον λαιμό της οικονομίας από το 2009 έως το 2020, ενώ ο επίσημος πληθωρισμός αύξησε κατά 22% της αγοραστικής δύναμης του δολαρίου.

Ο πληθωρισμός δεν ήταν ποτέ 0%, επομένως το κόστος κεφαλαίου για τις εταιρείες και τους χρηματοδότες ήταν στην πραγματικότητα αρνητικό, δηλαδή μικρότερο από τον πληθωρισμό.

Η μείωση του κόστους κεφαλαίου είχε πολλαπλά στρεβλωτικά αποτελέσματα. Χρήσιμος δείκτης είναι ο κρίσιμος ρόλος των «ειδών-κλειδί» στη διατήρηση υγιών, διαφορετικών οικοσυστημάτων.

Ο κίνδυνος και ο ανταγωνισμός είναι οι ζωτικές δυνάμεις για τη διαμόρφωση ενός ποικιλόμορφου φυσικού οικοσύστηματος.

Μόλις εξαλειφθούν τα θεμελιώδη αρπακτικά (λύκοι κ.λπ.), τα είδη που απαλλάσσονται από τον κίνδυνο και τον ανταγωνισμό κατακλύζουν το οικοσύστημα και παραγκωνίζουν την υγιή ποικιλομορφία.

Αυτά τα είδη καταλήγουν να καταστρέφουν το οικοσύστημα μέσω υπερβόσκησης, καταστροφής δασών κ.λπ. Η αναλογία είναι προφανής.

Η ίδια δυναμική που επιβλήθηκε από τη Fed έχει καταστρέψει την οικονομία των ΗΠΑ και συνακόλουθα την παγκόσμια οικονομία.

Τεχνητή ευφορία…

Εταιρείες και χρηματοδότες με σχεδόν απεριόριστη πρόσβαση σε κεφάλαια σχεδόν μηδενικού κόστους αφέθηκαν να αγοράσουν εκατοντάδες μικρότερους ανταγωνιστές της, να προβούν σε αγορές ιδίων μετοχών αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων για να πλουτίσουν τους ήδη πλούσιους διαχειριστές και μεγαλομετόχους, οι οποίοι αξιοποίησαν τα περιουσιακά στοιχεία και τις ταμειακές ροές τους σε Αυτοκρατορίες Χρέους που θα μπορούσαν να πουληθούν ή να μπουν στο χρηματιστήριο (WeWork, et al) με τεράστια κέρδη – κέρδη που δεν ήταν διαθέσιμα στους μισθωτούς και σε όσους δεν είχαν την ευκαιρία να αποκτήσουν περιουσιακά στοιχεία πριν το ZIRP διογκώσει τη φούσκα των πάντων.

Εκτιμάται ότι εν πολλοίς η άνοδος του δείκτη βαρομέτρου του αμερικανικού χρηματιστήριου S&P 500 από τις 667 μον. το 2009 στα τρέχοντα επίπεδα, δηλαδή γύρω στις 4.700 μον., ήταν αποκλειστικά το αποτέλεσμα εταιρικών επαναγορών που μείωσαν τον αριθμό των μετοχών.

Αυτό αύξησε τεχνητά τα έσοδα και τα κέρδη ανά μετοχή. (Οι εξαγορές ήταν κάποτε παράνομες, για καλό λόγο.) Όλα αυτά τα τρισεκατομμύρια σε κεφάλαια σχεδόν μηδενικού κόστους εισέρρευσαν για χειραγώγηση, κερδοσκοπία και μείωση του ανταγωνισμού, και όχι για την ενίσχυση της παραγωγικότητας, της αποτελεσματικότητας ή της καινοτομίας.

Το καθαρό αποτέλεσμα του ZIRP της Fed είναι μια οικονομία απογυμνωμένη από ποικιλομορφία, μια οικονομία που κυριαρχείται από διογκωμένα μονοπώλια, καρτέλ και πλατφόρμες που παράγουν χαμηλής ποιότητας αγαθά και υπηρεσίες που μειώνουν την παραγωγικότητα σε πολλαπλά μέτωπα.

Η μείωση του κόστους κεφαλαίου σχεδόν στο μηδέν άλλαξε επίσης τα κίνητρα των εταιρικών και τραπεζικών ηγετών. Τα τεράστια κέρδη δεν προήλθαν από την ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών υψηλότερης ποιότητας ή τη βελτίωση της εξυπηρέτησης πελατών, αλλά από τη χειραγώγηση των αγορών με κεφάλαια σχεδόν μηδενικού κόστους, τον δανεισμό περιουσιακών στοιχείων έναντι εταιρικών εμπορικών ακινήτων και τη διανομή των κερδών σε μετόχους και διαχειριστές.

Το σχεδόν μηδενικού κόστους κεφάλαιο επιβράβευσε τους κερδοσκόπους και τους διευθύνοντες συμβούλους που μόχλευαν τα χρηματοοικονομικά παιχνίδια, όχι αυτούς που επενδύουν έχοντας μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Η μείωση του κόστους του κεφαλαίου στο μηδέν στρεβλώνει επίσης την ισορροπία μεταξύ εργασίας και κεφαλαίου προς όφελος του κεφαλαίου, καθώς οι ήδη πλούσιοι, δηλαδή αυτοί που είχαν ήδη εξασφαλίσεις και ταμειακές ροές, μπορούσαν να αυξήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία και το εισόδημά τους για να δανειστούν τεράστια ποσά με σχεδόν μηδενικό τόκο για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων που παράγουν εισόδημα.

Οι απλοί μισθωτοί δεν μπορούσαν να τους ανταγωνιστούν και έτσι ο πλούτος και το εισόδημα έρρεαν στο κορυφαίο 01%, στο ανώτερο 1% και στο κορυφαίο 10%…

Αυτή η συγκέντρωση πλούτου και εισοδήματος έγινε σε βάρος της μεσαίας τάξης, της οποίας το μερίδιο στον πλούτο κατρακύλησε.

Η καταστολή του κόστους του κεφαλαίου ενθάρρυνε επίσης τον υπερδανεισμό και τη δραματική επέκταση του χρέους καθώς οι πληρωμές τόκων έγιναν πολύ φθηνές.

Αυτό ως γεγονός τροφοδότησε τις παγκόσμιες συναλλαγές μεταφοράς και τη δραματική επέκταση του χρέους τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα – φορτία χρέους που συνθλίβονται ολοένα και περισσότερο καθώς τα επιτόκια επιστρέφουν αργά στα ιστορικά στάνταρ.

Στην πραγματικότητα, στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, έχουν δανειστεί 3,50 δολ. για να κερδίσουν επέκταση ΑΕΠ 1 δολ. – 3,50 δολ. που θα συγκεντρώσουν τόκους μέχρι να εξοφληθούν, κάτι που δεν συμβαίνει ποτέ στο δημόσιο χρέος και σπάνια συμβαίνει στο χρέος εταιρικών / εμπορικών ακινήτων.

Αντί αποπληρωθεί, το χρέος απλώς μετατρέπεται σε νέο χρέος.

Τα μοιραία ελαττώματα…

Τα cover stories της Fed έφεραν τη ζήτηση μπροστά και καθόρισαν το wealth effect: η μείωση των επιτοκίων σχεδόν στο μηδέν ενθάρρυνε τις επιχειρήσεις, τους οργανισμούς και τα νοικοκυριά να δανείζονται και να ξοδεύουν χρήματα τώρα και όχι στο μέλλον, και η πτώση των επιτοκίων διόγκωσε τις φούσκες των περιουσιακών στοιχείων, κάνοντας τους ήδη πλούσιους να αισθάνονται ακόμη πιο πλούσιοι.

Τα μοιραία ελαττώματα σε αυτές τις πολιτικές είναι εμφανή.

Η ώθηση της ζήτησης τελικά απορροφά όλο το διαθέσιμο εισόδημα, υπεραποκαθιστά περιουσιακά στοιχεία όπως εμπορικά ακίνητα και αυξάνει τον πληθωρισμό, καθώς το απεριόριστο κεφάλαιο κυνηγάει περιορισμένα αγαθά και υλικά.

Όσον αφορά το φαινόμενο του πλούτου, μόνο το κορυφαίο 10% που κατέχει το 90% όλων των περιουσιακών στοιχείων και αποκομίζει το 50% του συνόλου του εισοδήματος αισθάνθηκε το φαινόμενο του πλούτου.

Όλοι οι άλλοι απλώς έσκαψαν μια βαθύτερη τρύπα χρέους, αυτό που είναι γνωστό ως δουλοπαροικία χρέους.

Το κυρίαρχο ρεύμα υποστηρίζει ότι η Fed είναι απασχολημένη με τον σχεδιασμό μιας επιστροφής στις μέρες δόξας των μηδενικών επιτοκίων, αλλά το ZIRP βρίσκεται στην αρνητική πλευρά της S-Curve. Tελείωσε, έφυγε, είναι παρελθόν.

Τα υψηλότερα επιτόκια έχουν ενσωματωθεί σε μια οικονομία που απογυμνώθηκε από τον κίνδυνο, τον ανταγωνισμό και τη διαφορετικότητα εξαιτίας των μοιραίων στρεβλώσεων της Fed.