Πολύ δύσκολη αναμένεται να είναι και η φετινή χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό, μετά το ιστορικά χειρότερο 2020, καθώς οι αρχικές ανησυχίες για αναιμική ανάκαμψη εξελίσσονται σε βεβαιότητες, με τις προβλέψεις όσο περνάει ο χρόνος να επιδεινώνονται και τον πήχυ των προσδοκιών να πέφτει.
Με μεγάλες αγορές του ελληνικού τουρισμού (Βρετανία, Γερμανία, ΗΠΑ, Ιταλία κά) να βρίσκονται εν μέσω του τρίτου κύματος της πανδημίας, τους εμβολιασμούς να προχωρούν με αργούς ρυθμούς και τις μεταλλάξεις του κορονοϊού να επιβαρύνουν τις υγειονομικές συνθήκες, οι πρώτες εβδομάδες του 2021 κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικές θεωρούνται.
Ήδη, εκπρόσωποι του τουριστικού κλάδου μιλούν ανοιχτά για χαμένο πρώτο εξάμηνο του έτους και κατεβάζουν τον στόχο εσόδων το 2021 κάτω από το 50% αυτών του 2019 (γύρω στα 9 δισ. ευρώ), όταν οι προβλέψεις του κρατικού προϋπολογισμού είναι στο επίπεδο των 10-11 δισ. ευρώ και το 2020 έκλεισε λίγο πάνω από τα 4 δισ. ευρώ.
Άδεια αεροδρόμια
Η εικόνα «παγετού» στα ταξίδια και, τουλάχιστον, το πρώτο εξάμηνο του 2021 αποτυπώνεται στις τελευταίες προβλέψεις του ευρωπαϊκού οργανισμού για την ασφάλεια της αεροναυτιλίας (Eurocontrol)- καλύπτει 44 ευρωπαϊκές χώρες- που επιδεινώθηκαν σε σχέση με τις προηγούμενες.
Ειδικότερα, στις αρχές της χρονιάς, το Eurocontrol προέβλεπε ότι η επιβατική κίνηση συνολικά στην Ευρώπη θα ανακάμψει κατά 51% σε σχέση με τα μεγέθη του 2019. Πλέον, ο οργανισμός εκτιμά ότι, μέχρι τον προσεχή Ιούνιο, η αεροπορική κίνηση σε όλη την Ευρώπη θα είναι χαμηλότερη κατά 55%, ποσοστό που θα μπορούσε να υποχωρήσει στο -70%. Κι αυτό, με το σκεπτικό ότι παρότι η επιδημιολογική κατάσταση αναμένεται να είναι βελτιωμένη μέχρι το δεύτερο τρίμηνο της χρονιάς, πολλά κράτη ενδεχομένως δεν θα χαλαρώσουν τους περιορισμούς στις μετακινήσεις και στα ταξίδια, με αποτέλεσμα να περιορίζονται οι προοπτικές ανάκαμψης των αερομεταφορών τουλάχιστον για τις αρχές της θερινής περιόδου.
Τον φετινό Ιανουάριο, έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2019, η κίνηση πανευρωπαϊκά, εκτιμάται ότι υποχώρησε κατά 64%, ενώ αναμένεται επιδείνωση λόγω των νέων αυστηρότερων μέτρων. Ως εκ τούτου, το Eurocontrol εκτιμά ότι οι επιδόσεις των αεροπορικών εταιρειών θα είναι εξαιρετικά χαμηλές, καθώς η κίνηση θα προέρχεται, κατά βάση, από εμπορευματικά δρομολόγια (cargo), ορισμένα επιχειρηματικά ταξίδια και βασικές υπηρεσίες.
Οι «χαμηλές» αυτές «πτήσεις» αναμένεται να συνεχιστούν και τον Απρίλιο, οπότε αναμένεται περιορισμένη μόνο αύξηση της ζήτησης που συνδέεται με την περίοδο του Πάσχα, με την πτητική δραστηριότητα να αντιστοιχεί, στο εν λόγω χρονικό διάστημα, στο 25% έως 30% του 2019. Γι’ αυτό, ο ευρωπαϊκός οργανισμός κάνει λόγο για την απόλυτη καταστροφή του κλάδου των αερομεταφορών, που έχει ήδη πληγεί σημαντικά.
Τα χαμηλά αυτά μεγέθη συναντώνται και στην Ελλάδα. Στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», η διαθέσιμη χωρητικότητα περιορίζεται στο 40%, ο αριθμός των πτήσεων, ανά ημέρα, διαμορφώνεται σε περίπου 26 για τον Φεβρουάριο και αυξάνεται σε 35 από την 1η μέχρι και τις 14 Μαρτίου, σύμφωνα με στοιχεία του Eurocontrol.
Ψαλιδίζονται οι ελπίδες
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων Γιάννης Ρέτσος σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή» εκτιμά πως ο στόχος για ανάκτηση φέτος του 50% των εσόδων του 2019, εμφανίζεται αυτή τη στιγμή ως επιεικώς αισιόδοξος.
Συγκεκριμένα, απαντά σε ερώτηση για τη τουριστική χρονιά ως εξής:
«Ο ΣΕΤΕ έχει τοποθετηθεί για το 2021, ήδη από τον Νοέμβριο του 2020, κάνοντας μια πρώτη εκτίμηση για έσοδα που πιθανώς να έφταναν το 50% των εσόδων του 2019. Η εκτίμηση αυτή λάμβανε υπ’ όψιν την κατάσταση της πανδημίας τη δεδομένη στιγμή, αλλά και στοιχεία από τις αεροπορικές εταιρείες, τα αεροδρόμια και τα παγκόσμια online συστήματα κρατήσεων. Συνοδευόταν όμως και από την επισήμανση ότι η παγκόσμια ρευστότητα της κατάστασης μπορεί να καταστήσει από τη μία στιγμή στην άλλη την οποιαδήποτε πρόβλεψη άκυρη και άτοπη. Σήμερα που μιλάμε, σχεδόν δύο μήνες μετά, την ευφορία από την έγκριση των πρώτων εμβολίων και της έναρξης των εμβολιασμών, αλλά και την αλλαγή της πολιτικής κατάστασης στις ΗΠΑ που ερμηνεύτηκε, δικαίως, ως προάγγελος καλύτερης και πιο θεσμικής επικοινωνίας με την Ευρώπη, έχει διαδεχθεί ο προβληματισμός. Αυτό οφείλεται στις διαμάχες της Ε.Ε. με τις εταιρείες των εμβολίων, σε αθέτηση συμφωνιών, αλλά και σε εμφανώς αυστηρότερη πολιτική έναντι της πανδημίας, που ήδη εφαρμόζει η νεοεκλεγμένη αμερικανική κυβέρνηση. Ας μην ξεχνάμε ότι παράλληλα υπάρχει και μια παγκόσμια οικονομική κρίση. Στις περισσότερες αγορές μας καταγράφηκε μείωση του ΑΕΠ μεταξύ 5% και 10%. Και αυτό το γεγονός θα περιορίσει τη δυνατότητα πολλών να ταξιδέψουν. Ολα αυτά καθιστούν την όποια εκτίμηση παρακινδυνευμένη. Διατηρούμε την έμφυτη αισιοδοξία μας, ελπίζουμε για το καλύτερο, αλλά προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο».
Από την πλευρά του ο Γρηγόρης Τάσιος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων σε άρθρο του στο Real.gr, αναφέρεται σε «χαμένο πρώτο εξάμηνο»:
«Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από το ΙΤΕΠ, ο ξενοδοχειακός τζίρος έκανε βουτιά στο -78%, ενώ παραμένουν σε μηδενικά σχεδόν επίπεδα οι προκαταβολές για τη νέα σεζόν. Τα ξενοδοχεία ασφυκτιούν, καθώς στεγνώνουν από ρευστότητα και όσο ο χρόνος κυλά, η θηλιά σφίγγει όλο και περισσότερο, έχοντας στα χέρια μας μόνο τα voucher των κρατήσεων που μετατέθηκαν από το 2020».
«Με βάση αυτή την εικόνα, θεωρείται ήδη χαμένο το πρώτο εξάμηνο της νέας χρονιάς και εξακολουθούν να σωρεύονται απώλειες. Το να σωθεί το καλοκαίρι γίνεται πλέον υπαρξιακό στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί πάση θυσία. Σεζόν 2021 που θα είναι «copy paste» η σεζόν του 2020, είναι σενάριο καταστροφής».