Ξεκίνησε στις 11.00 το πρωί ώρα Τουρκίας ο 61ος γύρος των διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Οι συνομιλίες λαμβάνουν χώρα στο Ντολμά Μπαχτσέ – το οποίο χρησιμοποιείται ως Προεδρικό γραφείο στην Κωνσταντινούπολη – και όχι σε ξενοδοχείο, όπως αρχικά είχε ανακοινωθεί. Μάλιστα, στις διαπραγματεύσεις συμμετέχει και ο εκπρόσωπος της τουρκικής Προεδρίας Ιμπραχίμ Καλίν, σύμφωνα με πηγές του ΚΥΠΕ.
Οι διερευνητικές επαφές είχαν διακοπεί πριν από μια πενταετία με την Ελλάδα να προσέρχεται καλή τη πίστει και με πνεύμα συνεργασίας, χωρίς όμως αυταπάτες και χωρίς ιδιαίτερα υψηλές προσδοκίες, απορρίπτοντας κατηγορηματικά ακραίες αξιώσεις από την Τουρκία και ξεκαθαρίζοντας ότι αποκλειστικό αντικείμενο της ατζέντας είναι η χάραξη θαλασσίων ζωνών.
Η ελληνική αποστολή, της οποίας ηγείται ο διπλωμάτης Παύλος Αποστολίδης που ασχολείται με το θέμα από το 2010, μοιράζεται το ίδιο τραπέζι με την τουρκική που έχει επικεφαλής τον Σεντάτ Ονάλ, υφυπουργό Εξωτερικών της γείτονος, τον Τσαγατάι Ερτσιγές (Δ/ντής αεροναυτιλιακών του τουρκικού ΥΠΕΞ), ο οποίος κατά καιρούς είχε χρησιμοποιήσει ακραία ρητορική.
Στην περιοχή όπου γίνονται οι συζητήσεις, τα μέτρα ασφαλείας είναι δρακόντεια. Σύμφωνα με την ανταποκρίτρια της ΕΡΤ Αριάνα Φερεντίνου η μεταφορά του τόπου διεξαγωγής από το ξενοδοχείο Swisshotel στο γραφείο που ο Ερντογάν χρησιμοποιεί για σημαντικές συναντήσεις αποτελεί κίνηση που μπορεί να ερμηνευθεί ως αναβάθμιση της όλης διαδικασίας, στην οποία η Άγκυρα θέλει να δώσει μεγάλη προβολή διότι πίσω από την Ελλάδα είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, με την Τουρκία να θέλει να υποδηλώσει επιθυμία για σωστές διαπραγματεύσεις, συνεργασία και πρόθεση για εξεύρεση λύσεων.
Η Τουρκία βρίσκεται σε μια δύσκολη θέση, ανάμεσα στο ενδεχόμενο κυρώσεων τον Μάρτιο και αντιμέτωπη με μια δύσκολη σχέση με την Ουάσινγκτον. Την ίδια ώρα ταλανίζεται από πάρα πολύ σοβαρά προβλήματα, κυρίως οικονομικά, ενώ της ζητούνται μεταρρυθμίσεις, καθώς ΕΕ και ΗΠΑ ζητούν απτές αποδείξεις για αλλαγή κλίματος στο εσωτερικό της. Ο Ερντογάν έχει ήδη εξαγγείλει την ανακοίνωση ενός μεγάλου πακέτου μεταρρυθμίσεων στη Δικαιοσύνη και στην οικονομία.
Όπως υπενθυμίζει το ελληνικό υπουργείο η διαδικασία συνίσταται στη διεξαγωγή άτυπων, μη δεσμευτικών συζητήσεων. Δεν αναλαμβάνονται υποχρεώσεις μεταξύ των δύο πλευρών, δεν τηρούνται πρακτικά, δεν μετέχει τρίτος, είναι αποκλειστικά μεταξύ μόνο των δύο πλευρών και δεν γίνονται ενημερώσεις για το περιεχόμενό τους, ενώ δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Στόχος μια πρώτη διερεύνηση σημείων σύγκλισης για ενδεχόμενες μελλοντικές διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, πάντα στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Σε καμία περίπτωση δεν τίθεται ζήτημα περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών ή οποιοδήποτε θέμα αφορά την εθνική κυριαρχία.
Το «καυτό» θέμα και αυτό που θα καθορίσει τις διερευνητικές είναι, εάν οι Τούρκοι επιμείνουν να συζητήσουμε πρώτον την αποστρατικοποίηση και δεύτερον, θέσουν θέμα «γκρίζων ζωνών». Η συζήτηση είναι επί των θαλασσίων ζωνών όχι επί παντός επιστητού, φαντασιακού ή πραγματικού, είπε στο Πρώτο Πρόγραμμα ο Αγγελος Συρίγος διεθνολόγος και υφυπουργός Παιδείας. Η θέση της Ελλάδας είναι σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Ωστόσο, η Τουρκία εμμένει στο δόγμα της περί «Γαλάζιας Πατρίδας» με συχνά ακραία ρητορική.
Στην περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία στις διαπραγματεύσεις που τυχόν ακολουθήσουν τις διερευνητικές, οι δύο πλευρές θα πρέπει να συμφωνήσουν σε κείμενο συνυποσχετικού, που στη συνέχεια θα υποβληθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Κατά τη διάρκεια διεξαγωγής των διερευνητικές ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας θα βρίσκεται στις Βρυξέλλες για το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, όπου θα συναντηθεί με τον Επίτροπο αρμόδιο για θέματα Διεύρυνσης, Βαρελί, τους αντιπροέδρους της Κομισιόν Ντομπρόβσκις και Σχοινά και τον Ζοζέπ Μπορέλ. Την επομένη αναμένεται συνάντηση με τη Βελγίδα ΥΠΕΞ Σοφί Βιλμές και τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Στόλτενμπεργκ. Διπλωματικοί κύκλοι των Βρυξελλών υποστηρίζουν ότι θα χρειαστεί κάτι περισσότερο από μια αλλαγή στάσης της Τουρκίας και την απόσυρση του Oruc Reis για να αποφύγει η Άγκυρα τις κυρώσεις, τις οποίες οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν τον Μάρτιο.
Ο διεθνής Τύπος αντιμετωπίζει την προσέλευση της Τουρκίας στις διερευνητικές επαφές ως απόπειρα του Ερντογάν να ροκανίσει κι άλλο το χρόνο προκειμένου να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις του με τη Δύση και πρωτίστως με την προεδρία του νέου Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν.
Πηγή: ΕΡΤ/ΑΠΕ-ΜΠΕ