Η Αφρική δεν είναι πια η «ξεχασμένη ήπειρος». Είναι το πεδίο της νέας μεγάλης γεωπολιτικής σκακιέρας. Όποιος ελέγχει τους πόρους της, διαμορφώνει το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας, της πράσινης μετάβασης, της ψηφιακής κυριαρχίας.
Γράφει ο Γιώργος Αθανασίου
Μέσα από τις ενότητες του αφιερώματός μας, γίνεται σαφές πως η Αφρική δεν είναι απλός δέκτης επιρροής, αλλά ενεργός δρων, με πολυεπίπεδες σχέσεις, ανταγωνισμούς και φιλοδοξίες. Οι ισχυροί του κόσμου – Κίνα, Ρωσία, ΗΠΑ, Ε.Ε., Τουρκία, ΗΑΕ – αναπτύσσουν στο έδαφός της οικονομικά και στρατιωτικά «προγεφυρώματα», ενώ οι περιφερειακές αφρικανικές δυνάμεις παίζουν κομβικό ρόλο στην ισορροπία.
Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν η Αφρική θα παίξει ρόλο. Το ερώτημα είναι ποιος και πώς θα τη συνδιαμορφώσει. Θα έχουμε ένα νέο κύκλο αποικιοκρατικής εξάρτησης ή μια ήπειρο που ανακτά την κυριαρχία της;
Η Ελλάδα και η Ευρώπη οφείλουν να αντιληφθούν πως η γεωπολιτική ασφάλεια, οι πρώτες ύλες και το μέλλον της παγκόσμιας ισχύος δεν κρίνονται πια μόνο στον Βορρά. Κρίνονται και στον Νότο. Στην Αφρική.
Η Ελλάδα και η γεωστρατηγική πρόκληση της Αφρικής
Η Ελλάδα δεν μπορεί να παραμένει θεατής σε μια ήπειρο που μετατρέπεται σε παγκόσμιο ενεργειακό κόμβο, πηγή πρώτων υλών και γεωστρατηγικό διακύβευμα. Η γεωγραφική μας θέση, η συμμαχία με Κύπρο και Ισραήλ, αλλά και η διπλωματική μας σχέση με Αίγυπτο και κράτη της υποσαχάριας ζώνης, μπορούν να αποτελέσουν γέφυρα εισόδου της ελληνικής στρατηγικής σκέψης και επιχειρηματικότητας στην αφρικανική ήπειρο.
Η πρόταση είναι απλή αλλά απαιτητική:
-
Δημιουργία μόνιμου διπλωματικού cluster για την Αφρική, υπό το ΥΠΕΞ και σε συνεργασία με επιχειρηματικούς φορείς, ΕΛΚΕ και ερευνητικά ινστιτούτα.
-
Στήριξη ελληνικών επιχειρήσεων σε υποδομές, logistics, φάρμακα, ενέργεια και εκπαίδευση με φορολογικά και χρηματοδοτικά κίνητρα.
-
Ενίσχυση της αμυντικής και στρατιωτικής διπλωματίας με φιλικές χώρες της περιοχής (Αίγυπτος, Κένυα, Σενεγάλη, Τσαντ).
-
Προώθηση κοινών πολιτιστικών και θρησκευτικών πρωτοβουλιών με ελληνιστικές κοινότητες της Αφρικής, με στήριξη από την Εκκλησία και την Αρχιεπισκοπή Αλεξανδρείας.
-
Και πάνω απ’ όλα: να μην αφήσουμε το κενό να το καλύψουν μόνοι τους Κίνα, Τουρκία και Εμιράτα.
Η Ελλάδα έχει λόγο, έχει θέση και έχει συμφέρον να κοιτάξει νοτιότερα. Η Αφρική είναι το αύριο. Και όποιος δεν είναι παρών στο αύριο… θα εξαφανιστεί από το σήμερα.
Πίνακας Σύνοψης – Γεωπολιτική Ανάλυση για την Αφρική
# | Τίτλος | Περιγραφή |
---|
1 | Η νέα διανομή της Αφρικής | Οι παγκόσμιες δυνάμεις ανταγωνίζονται για πόρους και επιρροή |
2 | Η στρατηγική της Ρωσίας για την αποσταθεροποίηση | Από τις επιχειρήσεις Βάγκνερ έως τα στρατιωτικά σύμφωνα |
3 | Η στρατηγική υποδομών των ΗΠΑ & ο Διάδρομος Λομπίτο | Αντιστάθμιση στην κινεζική παρουσία |
4 | Τουρκία & ΗΑΕ: Αυστηροί νεοφερμένοι | Αυξανόμενη επιρροή μέσω βάσεων, εμπορίου και θρησκείας |
5 | Γαλλία: Παρακμιακή Αυτοκρατορία; | Η διάβρωση της γαλλικής παρουσίας και της ήπιας δύναμης |
6 | Κίνα και η Πρωτοβουλία Belt and Road | Μακροπρόθεσμες υποδομές και διπλωματία χρέους |
7 | Η κατακερματισμένη προσέγγιση της ΕΕ | Προκλήσεις για στρατηγική συνοχή στην Αφρική |
8 | Περιφερειακές Δυνάμεις της Αφρικής | Νιγηρία, Ν. Αφρική, Αίγυπτος, Αιθιοπία στο επίκεντρο |
9 | BRICS, G20 και η πολυμερής διπλωματία | Ο ρόλος της Ν. Αφρικής και των αναδυόμενων συμμαχιών |
10 | Ασφάλεια, Πόροι και Μέλλον | Ο αγώνας για στρατηγικά ορυκτά και γεωπολιτική επιρροή |
11 | Στρατηγική Προοπτική | Τι έπεται για την Αφρική και τη δυναμική της παγκόσμιας ισχύος |
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Λ.Δ. Κονγκό: Ο υπόγειος θησαυρός που αλλάζει το παγκόσμιο ενεργειακό παιχνίδι
Γεωπολιτικός Χάρτης της Αφρικής: Η Κίνα – Οικονομική διείσδυση και “ήπια κυριαρχία” (Μέρος 1)
Γεωπολιτικός Χάρτης της Αφρικής:ΗΠΑ–Αφρική: Νέα Στρατηγική μέσω Lobito (Μέρος 4ο)
Γεωπολιτικός Χάρτης της Αφρικής:Η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (Μέρος 5ο)
Γεωπολιτικός Χάρτης της Αφρικής: Η Πτώση της Γαλλικής Επιρροής στην Αφρική (Μέρος 6ο)
Γεωπολιτικός Χάρτης της Αφρικής:Το κινεζικό αποτύπωμα στην Αφρική (Μέρος 7ο)
Γεωπολιτικός Χάρτης της Αφρικής: Ευρωπαϊκή Ένωση – Χωρίς Πυξίδα στην Αφρική;(Μέρος 8ο)
Γεωπολιτικός Χάρτης της Αφρικής:Νέοι Πυλώνες Ισχύος στην Αφρική (Μέρος 9)
Γεωπολιτικός Χάρτης της Αφρικής: Οι νέες συμμαχίες της Αφρικής – BRICS, G20 (Μέρος 10)