Λ.Δ. Κονγκό: Ο υπόγειος θησαυρός που αλλάζει το παγκόσμιο ενεργειακό παιχνίδι

Μιά χώρα με έντονο παγκόσμιο ενδιαφέρον, ιδανική για να αναδείξει τη στρατηγική σημασία των κοιτασμάτων.

Γράφει ο Γιώργος Αθανασίου

Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (Λ.Δ. Κονγκό) βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος, όχι μόνο για τη γεωπολιτική της θέση στην καρδιά της Αφρικής, αλλά και για τον ανεκτίμητο φυσικό της πλούτο. Τα υπόγεια κοιτάσματα της χώρας κρύβουν σπάνια και στρατηγικής σημασίας ορυκτά, τα οποία διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη μετάβαση προς την πράσινη ενέργεια, την ψηφιακή εποχή και τη νέα βιομηχανική επανάσταση.

 Κοβάλτιο, νιόβιο, ταντάλιο – το τρίγωνο της τεχνολογίας

Το Κονγκό κατέχει την πρώτη θέση παγκοσμίως στην παραγωγή κοβαλτίου, ενός στοιχείου απαραίτητου για τις μπαταρίες ιόντων λιθίου, που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικά οχήματα, smartphones και αποθηκευτικά συστήματα ενέργειας. Παράλληλα, το νιόβιο και το ταντάλιο, δύο εξαιρετικά σπάνια και ακριβά μέταλλα, εξάγονται από ορυχεία της χώρας και αξιοποιούνται σε κράματα για την αεροναυπηγική και την υψηλή τεχνολογία.

 Το “αθόρυβο” αλλά πολύτιμο γάλλιο

Αν και δεν είναι τόσο γνωστό στο ευρύ κοινό, το γάλλιο αποτελεί κρίσιμο υλικό για ημιαγωγούς, φωτοβολταϊκά συστήματα και την κατασκευή προηγμένων ηλεκτρονικών. Το γάλλιο δεν εξορύσσεται αυτούσιο, αλλά προκύπτει ως παραπροϊόν από την επεξεργασία βωξίτη ή ψευδαργύρου. Αν και δεν υπάρχουν επίσημες μελέτες που να επιβεβαιώνουν την ύπαρξη σημαντικών κοιτασμάτων βωξίτη ειδικά για την εξαγωγή γαλλίου στη Λ.Δ. Κονγκό, η παρουσία ψευδαργυρικών κοιτασμάτων και η τεχνολογική πρόοδος στην εξαγωγή δευτερευόντων μετάλλων καθιστούν πιθανή την παραγωγή του στο μέλλον.

 Γεωπολιτική αξία και επενδυτική ευκαιρία

Η πλούσια ορυκτολογική βάση της Λ.Δ. Κονγκό προσδίδει στη χώρα έναν αναβαθμισμένο ρόλο στο διεθνές σκηνικό. Πολυεθνικές εταιρείες, αλλά και κυβερνήσεις, ανταγωνίζονται για την εξασφάλιση προσβάσεων και συμφωνιών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Κίνα και οι ΗΠΑ έχουν ήδη στραφεί προς τη χώρα για να διασφαλίσουν στρατηγικές αλυσίδες εφοδιασμού, ιδιαίτερα σε πρώτες ύλες κρίσιμες για την ενεργειακή μετάβαση.

 Προοπτικές ανάπτυξης με κοινωνική ισορροπία

Παρότι ο φυσικός πλούτος της χώρας είναι τεράστιος, η αξιοποίησή του πρέπει να συνοδεύεται από επενδύσεις στην τοπική ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη μεταφορά τεχνογνωσίας και την προστασία του περιβάλλοντος. Εταιρείες που προσεγγίζουν τη Λ.Δ. Κονγκό οφείλουν να τηρούν υψηλά πρότυπα ESG (Περιβάλλον – Κοινωνία – Διακυβέρνηση).

Η Λ.Δ. Κονγκό διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά για να αποτελέσει κομβικό παίκτη στο μέλλον των παγκόσμιων ορυκτών αγορών. Ο υπόγειος θησαυρός της, αν αξιοποιηθεί με διαφάνεια και σεβασμό στους ανθρώπους και τη φύση, μπορεί να αλλάξει το μέλλον της ίδιας της χώρας – και του κόσμου.

Η χώρα είναι παγκόσμια υπερδύναμη σε άλλα στρατηγικά και περιζήτητα ορυκτά:

 

 

 

 

Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (Λ.Δ. Κονγκό) βρίσκεται στο επίκεντρο μιας νέας παγκόσμιας «μάχης» για στρατηγικούς ορυκτούς πόρους, καθώς διαθέτει ανεκτίμητο πλούτο σε πρώτες ύλες που είναι κρίσιμες για την ενεργειακή μετάβαση, την υψηλή τεχνολογία και την άμυνα

1. Κοβάλτιο: Η Λ.Δ. Κονγκό παράγει περίπου το 70% της παγκόσμιας παραγωγής κοβαλτίου. Το μέταλλο αυτό είναι βασικό για την κατασκευή μπαταριών ιόντων λιθίου, απαραίτητων για ηλεκτρικά οχήματα, smartphones και αποθήκευση ενέργειας.
2. Νιόβιο και Ταντάλιο: Χρησιμοποιούνται σε υπερκράματα για τουρμπίνες, στον αεροδιαστημικό κλάδο και στην κατασκευή υπερανθεκτικών υλικών. Το Κονγκό φιλοξενεί σημαντικά κοιτάσματα, κυρίως μέσω της εξόρυξης κολομβίτη-τανταλίτη (coltan).
3. Καίσσιτερος: Το Κονγκό παραμένει ένας από τους βασικούς παγκόσμιους παραγωγούς, με χρήση σε ηλεκτρονικά κυκλώματα και συγκολλήσεις.
4. Λίθιο και Σπάνιες Γαίες: Νεότερες γεωλογικές έρευνες δείχνουν δυνητικά κοιτάσματα σε νοτιοανατολικές περιοχές, κοντά στο Κατάνγκα.
5. Βωξίτης και Γάλλιο: Αν και η χώρα δεν είναι καταγεγραμμένη ως μεγάλος παραγωγός βωξίτη, ερευνητικές ενδείξεις υποδηλώνουν την ύπαρξη μικρών κοιτασμάτων. Το γάλλιο εξάγεται δευτερευόντως από τον βωξίτη ή από υποπροϊόντα μεταλλουργίας ψευδαργύρου και μπορεί να εντοπίζεται σε περιοχές με σύνθετη γεωλογική δομή.

Πίνακας: Στρατηγικά Ορυκτά και Χρήσεις τους

Ορυκτό	Κύρια Χρήση	Ποσοστό Παγκόσμιας Παραγωγής από Λ.Δ. Κονγκό
Κοβάλτιο	Μπαταρίες, αεροναυπηγική	~70%
Ταντάλιο	Ηλεκτρονικά, ιατρικές συσκευές	~40%
Νιόβιο	Υπέρ-κράματα, τουρμπίνες	~10% (σε κοιτάσματα coltan)
Καίσσιτερος	Ηλεκτρονικά, συγκολλήσεις	~5-7%
Γάλλιο	Φωτοβολταϊκά, ημιαγωγοί, 5G	Πιθανές ενδείξεις, όχι εμπορική παραγωγή

Γεωπολιτική και Επενδυτικό Ενδιαφέρον

Η γεωπολιτική σημασία της Λ.Δ. Κονγκό έχει αυξηθεί, με παγκόσμιες δυνάμεις (Κίνα, ΗΠΑ, Ε.Ε.) να επιδιώκουν εμπορικές σχέσεις ή αποκλειστικά συμβόλαια για την εξόρυξη και προμήθεια στρατηγικών πόρων.

Ελληνικό Ενδιαφέρον

Η ελληνική επιχειρηματική παρουσία στην περιοχή ενισχύεται τα τελευταία χρόνια:

• Ο Όμιλος Μυτιληναίος φέρεται να εξετάζει συνεργασίες για εισαγωγή πρώτων υλών όπως βωξίτης και σπάνια μέταλλα.
• Η BLESTIA, φαρμακευτική εταιρεία με έδρα στην Κύπρο, έχει ξεκινήσει διαβουλεύσεις για κοινά επενδυτικά σχέδια στον τομέα της υγείας και των πρώτων υλών μέσω της συνεργασίας με την τοπική εταιρεία Horizon Comtrade.

Το Μέλλον

Η Λ.Δ. Κονγκό διαθέτει τον ορυκτό πλούτο για να γίνει «το Κατάρ της πράσινης μετάβασης», όμως απαιτείται:

• Πολιτική σταθερότητα
• Διαφάνεια στις συμβάσεις
• Υποστήριξη τοπικών κοινοτήτων

Με κατάλληλη στρατηγική, η χώρα μπορεί να αποτελέσει βασικό πυλώνα της παγκόσμιας ενεργειακής επανάστασης.