Οι σφοδρές αντιδράσεις από την Ελλάδα αλλά και διεθνώς δεν εμπόδισαν τον Ταγίπ Ερντογάν να υλοποιήσει την απόφασή του για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, έπειτα από 86 χρόνια.
Ο Τούρκος πρόεδρος με την μεθόδευση του αυτή ακυρώνει όχι μόνο την προηγούμενη απόφαση του ιδρυτή του νεώτερου τουρκικού κράτους Κεμάλ Αττατούρκ, αλλά αλλοιώνει τον χαρακτήρα ενός από τα σημαντικότερα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς.
«Η Τουρκία απομακρύνεται από τις αρχές του κοσμικού κράτους και τις αξίες της ανεκτικότητας και του θρησκευτικού πλουραλισμού. Διολισθαίνει προς τον ακραίο εθνικισμό και εξισλαμισμό και αλλοιώνει έναν τόπο συνάντησης θρησκειών και πολιτισμών», σημείωσε κατά την ομιλία της στη δεξίωση στο Προεδρικό Μέγαρο, για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας, η Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Τα όσα συμβαίνουν, αυτή την ημέρα, στην Κωνσταντινούπολη «δεν είναι εκδήλωση ισχύος αλλά απόδειξη αδυναμίας. Δεν έχουν ασφαλώς τη δύναμη να σκιάσουν την ακτινοβολία ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς. Κηλιδώνουν, όμως, αξίες οικουμενικές. Γι’ αυτό και απαιτούν καταδίκη οικουμενική», τόνισε στο μήνυμά του για τη συμπλήρωση 46 ετών από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Πλήγμα στην πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας χαρακτηρίζει την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί το υπουργείο Εξωτερικών, ενώ υπογραμμίζει πως η Ελλάδα θα συνεχίσει να εργάζεται ώστε η παγκόσμια κοινότητα να παραμείνει ευαισθητοποιημένη για το ζήτημα αυτό που αφορά ολόκληρη την ανθρωπότητα.
«Καμία μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τέμενος δεν μπορεί να παραχαράξει ή να παραγράψει την ιστορία και τον οικουμενικό συμβολισμό της», σημειώνει ο Αλέξης Τσίπρας με ανάρτηση του στο Facebook, την οποία συνοδεύει με φωτογραφίες από την επίσκεψή του εκεί.
«Δυστυχώς, η σημερινή μέρα (της επετείου από την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας) στιγματίζεται από τη βεβήλωση της Αγίας Σοφίας. Μια θλιβερή οπισθοδρόμηση για τον παγκόσμιο πολιτισμό, τη συναδέλφωση των λαών», τονίζει η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής.
Την Ακολουθία του Ακάθιστου Ύμνου τελεί αυτήν την ώρα, στο Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος σε ένδειξη πένθους για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος.
Στις περισσότερες εκκλησίες της χώρας τελέστηκε σήμερα η Ακολουθία του Ακάθιστου Ύμνου με πρωτοβουλία των τοπικών μητροπώλεων ενώ καθ΄ όλη τη διάρκεια της Προσευχής των Μουσουλμάνων το μεσημέρι, στην Αγία Σοφία, παρουσία του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογαν, οι καμπάνες στους ιερούς ναούς κτυπούσαν πένθιμα.
Διεθνείς αντιδράσεις
Οι αντιδράσεις, όμως δεν σταματούν μόνο εντός της ελληνικής επικράτειας αλλά εξαπλώνονται και πέρα από αυτήν.
Εκ μέρους των Βρυξελλών, ο Μαργαρίτης Σχοινάς αποδοκίμασε τις σημερινές εικόνες κάνοντας λογο για «λάθος αρχή» από πλευράς Τουρκίας και καλώντας την Άγκυρα να αποφασίσει ποια θα είναι η ευρύτερη γεωπολιτική της στόχευση.
Αντιδράσεις, όμως, έχει προκαλέσει στο εσωτερικό της Τουρκίας η σκληρή δήλωση από την αντιπρόεδρο της γερμανικής Βουλής, Κλαούντια Ροτ, η οποία χαρακτήρισε τη σημερινή φιέστα ως «κήρυξη πολέμου στην κοσμική Τουρκία» και «κακοποίηση της θρησκείας».
Νέα δήλωση «απογοήτευσης» από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ
Να διασφαλίσει την προσβασιμότητα σε όλους και να διατηρήσει την κληρονομιά αυτού του αξιοθαύμαστου κτιρίου, καλεί την τουρκική κυβέρνηση, με νέα δήλωσή του το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
«Όπως είπαμε προηγουμένως, οι ΗΠΑ είναι απογοητευμένες από την απόφαση της κυβέρνησης της Τουρκίας να αλλάξει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τζαμί.
Η Αγία Σοφία αποτελεί μαρτυρία όχι μόνο της θρησκευτικής έκφρασης, αλλά και της καλλιτεχνικής και τεχνικής ιδιοφυΐας. Σημειώνουμε ότι η κυβέρνηση της Τουρκίας δεσμεύτηκε να διατηρήσει και να προβάλλει την ιστορική θρησκευτική εικονογραφία της Αγίας Σοφίας και να διασφαλίσει την προσβασιμότητα χωρίς εμπόδια σε όλους τους επισκέπτες.
Οι ΗΠΑ καλούν την κυβέρνηση της Τουρκίας να διατηρήσει την κληρονομιά αυτού του αξιοθαύμαστου κτηρίου και την αξεπέραστη ικανότητά της – τόσο σπάνια στον σύγχρονο κόσμο – να εξυπηρετεί την ανθρωπότητα ως μια πολύ απαραίτητη γέφυρα μεταξύ εκείνων των διαφορετικών θρησκευτικών παραδόσεων και πολιτισμών», σημειώνει ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ
Νωρίτερα, το πρωί της Παρασκευής, είχε έρθει, με χαρακτηριστική καθυστέρηση, η αντίδραση και από τον πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος, μιλώντας στον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής… θυμήθηκε να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.
«Η εκνευριστική παράσταση του Ερντογάν» τιτλοφορείται σημερινό άρθρο της ηλεκτρονικής έκδοσης του περιοδικού «Der Spiegel» σχετικά με την μουσουλμανική προσευχή που πραγματοποιείται σήμερα στην Αγία Σοφία. Ο αρθρογράφος σημειώνει ότι o Τούρκος Πρόεδρος τιμά την φήμη του ως «έμπειρου λαϊκιστή», ο οποίος με κάθε είδους «μαγικά» επιχειρεί αντιμετωπίσει την πτώση της δημοτικότητάς του.
«Ο Ερντογάν παίζει το χαρτί της εθνικιστικής υπερηφάνειας»
«Ο Ερντογάν παίζει το χαρτί της εθνικιστικής υπερηφάνειας και βρίσκει ανταπόκριση σε μια συγκεκριμένη Δύση, στην οποία είναι ολοζώντανη η λογική των Σταυροφοριών», ερμηνεύει τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, ο καθολικός ιερέας και μοναχός Κλαούντιο Μόντζε.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα La Repubblica, o και υπεύθυνος του κέντρου διαθρησκειακού διαλόγου των Δομινικανών, στην Κωνσταντινούπολη αναφέρει ότι «η ύβρη του Ερντογάν πλήττει την Αγία Σοφία ως ένα θαύμα της τέχνης και της αρχιτεκτονικής, ως χειροπιαστή μαρτυρία μιας πολυσύνθετης και πολυεπίπεδης ιστορίας, η οποία πλήττεται και ως αστείρευτη πηγή έρευνας, σταυροδρόμι τεχνών, θρησκειών και πολιτισμών».
«Όλα τα υπόλοιπα, είναι μέρος μιας προπαγανδιστικής ρητορικής που χρησιμοποιεί το ιερό στοιχείο και τα σύμβολά του προκαλώντας συγκινησιακές αντιδράσεις, οι οποίες τροφοδοτούν μια πόλωση Ισλάμ – Δύσης. Κάτι που αποτελεί χυδαία απλούστευση», τονίζει ο καθολικός ιερέας ο οποίος τα τελευταία δεκαεπτά χρόνια ζει στην Κωνσταντινούπολη.
Παράλληλα, ο πατέρας Μόντζε υπενθυμίζει ότι «ένα μεγάλο μέρος του Ισλάμ, στην Ανατολή και την Δύση, καταδίκασε την πρωτοβουλία αυτή» του Τούρκου προέδρου.
Σύμφωνα με τον καθολικό ιερέα, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά την τουρκική πραγματικότητα «πίσω από την πρόκληση κατά της Δύσης, υπάρχει η ανάγκη να συσπειρωθεί η εκλογική βάση η οποία περιορίζεται, αποσπώντας την προσοχή από σαφώς σημαντικότερα θέματα, όπως είναι η οικονομική κατάσταση. Μια κατάσταση η οποία ήταν ήδη προβληματική και έγινε τραγική λόγω της πανδημίας».