Η απόφαση του Παλατιού του Ερντογάν να μετατρέψει το μουσείο της Αγίας Σοφίας σε τζαμί δεν έγινε ευρέως αποδεκτή από την κοινή γνώμη στην Τουρκία. Η κοινοβουλευτική αξιωματική αντιπολίτευση, οι Κεμαλιστές του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος («CHP»), δεν αντέδρασαν ορθά, ενώ ο Ερντογάν στόχευε άμεσα στον ιδρυτή και πρώτο Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας και αυτού του κόμματος. Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα φοβάται «την όξυνση της πόλωσης» και πιστεύει ότι δεν πρέπει να «παίζει με τα θρησκευτικά συναισθήματα των ανθρώπων».
Αρκετές προσωπικότητες, δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί, καθώς και αριστεροί και φιλελεύθεροι πολιτικοί, όπως οι συγγραφείς Ορχάν Παμούκ και Ασλί Ερντογάν, αντιτάχθηκαν, για διάφορους λόγους, στην απόφαση του Παλατιού. Μεταξύ αυτών των αποφασιστικών αντιδράσεων, αυτή του καθηγητή Τανέρ Ακτσάμ είναι αναμφίβολα η ριζοσπαστικότερη, βαθύτερη και πιο πρωτότυπη. Ο ιστορικός Ακτσάμ, πρώην ηγέτης του φοιτητικού κινήματος της Αριστεράς το Μάη του ΄68, σήμερα σπουδαίος ειδικός στο θέμα της Γενοκτονίας των Αρμενίων του 1915, Καθηγητής, επί του παρόντος, στις Ηνωμένες Πολιτείες, δημοσίευσε στον τουρκικό ιστότοπο Ειδήσεων «Ahval», στις 12 Ιουλίου, ένα άρθρο που αποτέλεσε το έναυσμα, για να χυθεί πολύ μελάνι (αυτήν την εβδομάδα, παραχώρησα τη στήλη μου στον καθηγητή Ακτσάμ και δημοσιεύουμε την ελληνική μετάφραση του εν λόγω άρθρου):
Κανονικά, οι μόνες λέξεις που χαρακτηρίζουν αυτό που συνέβη με την Αγία Σοφία είναι «απρεπές» και «άσχημο». Γνωρίζω, όμως, ότι οι συνομιλητές μου δεν είναι πολιτισμικά αρκετά εκλεπτυσμένοι, για να καταλάβουν αυτό, το οποίο θέλω να εκφράσω. Ως εκ τούτου, είναι καλύτερο να εκφραστώ ελεύθερα στη γλώσσα που καταλαβαίνουν: Αυτό που έκαναν στην Αγία Σοφία αποτελεί εκδήλωση σαφούς και ωμής βαρβαρότητας.
Πρόκειται για απόδειξη σε παγκόσμιο επίπεδο της «τουρκικής καταστροφής και της έλλειψης πολιτισμού». Το δίδυμο Ερντογάν-Μπαχτσελί είναι το φυσικό σύμβολο αυτής της «έλλειψης πολιτισμού» και αυτής της «καταστροφικής επιθετικότητας».
Γιατί;
Διότι, με το πλήγμα της Αγίας Σοφίας, το ακόλουθο μήνυμα ανακοινώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο: «Αν και βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα, διαθέτουμε ακόμη και πάντα την κατακτητική νοοτροπία του 1453. Δεν έχουμε καμία ανησυχία, ακόμη και τον 21ο αι., ως προς το θέμα της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας».
«Δεν διαθέτουμε πολιτιστικό υπόβαθρο, προς υπέρβαση της πολιτιστικής κληρονομιάς που μας κληροδοτήθηκε, δεν διαθέτουμε ούτε μία πέτρα, προς προσθήκη στην πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας. Είμαστε ανήμποροι να δημιουργήσουμε νέες πολιτιστικές αξίες. Μπορούμε, όμως, να οικειοποιηθούμε, να διαστρεβλώσουμε ή ακόμη και να καταστρέψουμε και να εξαλείψουμε αυτήν την κληρονομιά».
Αυτό έκαναν. Η Αγία Σοφία, ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας, μετατράπηκε σε τζαμί, κατακτήθηκε, δηλαδή, για άλλη μια φορά, όπως το 1453.
Αυτό που επετεύχθη ονομάζεται «πολιτιστική καταστροφή».
Το δίδυμο Ερντογάν-Μπαχτσελί θα καταλάβει τώρα το λόγο, για τον οποίο, κατά το παρελθόν, η εικόνα των Τούρκων ήταν ιδιαιτέρως αρνητική και τον τρόπο, με τον οποίο διαμορφώθηκε αυτή η εικόνα;
Ο Ρώσος φιλόσοφος του 19ου αιώνα, Νικολάι Ντανιλέφσκι, προβαίνει σε διάκριση των κοινοτήτων σε «δημιουργούς του πολιτισμού» και «καταστροφείς του πολιτισμού». Παραθέτει χρονολογικά τους δέκα σημαντικούς πρωτότυπους πολιτισμούς: αιγυπτιακό, κινέζικο, αρχαίο σημιτικό (Ασσυρίων, Βαβυλωνίων, Φοινίκων, Χαλδαίων), ινδικό, ιρανικό, ελληνικό, ρωμαϊκό, νεοσημιτικό (Αράβων) και ευρωγερμανικό (Ευρώπης). Και μετά γράφει:
«Πέραν αυτών των θετικών πολιτισμών, υπάρχουν στο σύμπαν της ανθρωπότητας παροδικοί παράγοντες, όπως οι Ούννοι, οι Μογγόλοι και οι Τούρκοι. Οι τελευταίοι, αφού ολοκλήρωσαν την καταστροφική αποστολή τους, αποτελειώνουν τους καταρρέοντες πολιτισμούς, διαλύουν τα υπολείμματα, επιστρέφουν στην ανυπαρξία τους και εξαφανίζονται. Μπορούμε να τους ονομάσουμε αρνητικούς παράγοντες της ιστορίας».
Δεν πρόκειται μόνο για τους φιλοσόφους, αλλά και για άλλες προσωπικότητες στη Δύση, που έχουν γράψει και πει πολλές φράσεις ως προς την καταστροφική φύση του τουρκικού λαού:
«Ο Τούρκος, σε κάθε βήμα του, ποδοπατά τα πολιτιστικά έργα της χιλιετηρίδας στη χερσόνησο των Βαλκανίων».
«Ο Τούρκος κόβει το δέντρο μόλις το δει». «Οι Τούρκοι κατέστρεψαν πολιτισμούς παντού και δεν προστάτευσαν αυτό, το οποίο υφάρπαξαν. Οι Τούρκοι ουδόλως είναι καλλιεργημένοι, άνθρωποι του πολιτισμού. Δεν κατάφεραν, έστω, να εγκατασταθούν σωστά στις περιοχές που κατέλαβαν».
«Δεν θα υπάρχει πλέον χλόη εκεί, όπου ο Οθωμανός πάτησε το πόδι του». «Όπου έφτασαν οι Τούρκοι, η γη αποξηράθηκε, έμεινε δίχως χορτάρι». «Οι Οθωμανοί ηγεμόνες μόνο κατέστρεψαν, πυρπόλησαν και παραμόρφωσαν τις περιοχές που κατέλαβαν και τίποτα άλλο».
Μάλιστα, σε ορισμένα βιβλία, αναφέρεται ότι η καταστροφή και η θηριωδία των Τούρκων δεν ισχύει μόνο για τους ξένους. «Οι Τούρκοι ηγέτες, σκοτώνουν ή βασανίζουν φρικτά τους δικούς τους άντρες, εάν πρόκειται για μια μικρή σταγόνα αμφιβολίας προς αυτούς».
Και εάν τώρα, συνδέσουμε όλα αυτά τα αποσπάσματα, μπορούν οι Ερντογάν και Μπαχτσελί να πουν «Όχι δεν είναι αλήθεια!»;
Ρίξτε μια ματιά σε αυτό που έκαναν με την Τουρκία. Καταπιέζουν, καταστέλλουν και φυλακίζουν κάθε πρόσωπο που θέλει να επικρίνει την εξουσία.
Δεν καταπιέζουν μόνο ζωντανά πλάσματα. Σε αυτήν τη χώρα, καταστρέφουν, επίσης, την πολιτιστική κληρονομιά και ολόκληρη τη φύση, επίσης. Δεν κάνουν μόνο χρήση τρομερής, απεριόριστης βίας. Έχουν μια πολύ έντονη καταστροφική μανία.
Στην πραγματικότητα, το δίδυμο Ερντογάν-Μπαχτσελί αντιπροσωπεύει μία παράδοση βαρβαρότητας και καταστροφής, των οποίων οι ρίζες είναι πολύ βαθιές σε αυτήν τη χώρα. Υπάρχουν, σήμερα, στην Ανατολία, χιλιάδες κατεστραμμένες και ερειπωμένες εκκλησίες, που έχουν μετατραπεί σε στάβλους ή αποθήκες.
Το δίδυμο Ερντογάν-Μπαχτσελί (στους οποίους μπορεί, επίσης, να προστεθεί ο Ντογκού Περινσέκ) αντιπροσωπεύει αυτήν την καταστροφική παράδοση που έκαψε και κατέστρεψε την Ανατολία, που εκδίωξε τους τοπικούς πληθυσμούς και κατέστρεψε την πολιτιστική κληρονομιά.
Η τουρκική καταστροφική παράδοση βρίσκεται σήμερα στην εξουσία υπό τη μορφή του συνασπισμού Ερντογάν-Μπαχτσελί-Περινσέκ.
Για αυτόν το λόγο, κάθε Τούρκος αντιλαμβάνεται ότι η καταπολέμηση αυτού του συνασπισμού είναι ταυτόχρονα κήρυξη πολιτιστικού πολέμου.
Το γεγονός ότι ο Οσμάν Καβαλά, ο οποίος δημιούργησε το Ίδρυμα Πολιτισμού της Ανατολίας, με στόχο την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και των πολιτισμών αυτής της χώρας, συνελήφθη και φυλακίστηκε από αυτούς τους καταστροφείς, έχει μια ιδιαίτερη σημασία. Αυτό που συμβαίνει σήμερα δεν είναι παρά μία δοκιμασία, ένας δοκιμαστικός έλεγχος του τουρκικού πολιτισμού.
Ο πολιτισμός, στο τέλος, θα κερδίσει.
*Ο Τούρκος δημοσιογράφος Ραγκίπ Ντουράν, με ρεπορτάζ και αναλύσεις, καταγράφει κάθε Σαββατοκύριακο στο Tvxs.gr, τις εξελίξεις στην Τουρκία.