Η Τουρκία χρησιμοποιεί το εργαλείο των απειλών, της στρατιωτικής ισχύος για να εφαρμόσει χωρίς κόστος τους σχεδιασμούς της. Η ελληνική πλευρά δεν είχε ποτέ συγκροτημένη πολιτική αντιμετώπισης της Τουρκίας.
Δεν έχει ορίσει τις κόκκινες γραμμές της και διαχειρίζεται τις εξελίξεις όταν και όποτε προκύψουν. Προφανώς κι αυτή η προσέγγιση έχει προσφέρει «γήπεδο» στην Άγκυρα να υλοποιήσει τα σχέδια της.
Η ελληνική πλευρά είναι «αιχμάλωτη» του φοβικού της συνδρόμου και της άρνησής της να αντιμετωπίσει συνολικά και αποτελεσματικά την τουρκική επιθετικότητα. Αυτό είναι αποτέλεσμα των «θεωριών», που αναπτύσσονται από διάφορες ελίτ, πολιτικές και οικονομικές.
Οι διαχρονικές αυτές προσεγγίσεις, που «συναντιούνται» σε διάφορες πολιτικές κι άλλες πλατφόρμες σε Ελλάδα και Κύπρο, επί της ουσίας δικαιολογούν τον τουρκικό επεκτατισμό. Για την ακρίβεια εκφράζουν τον τουρκικό επεκτατισμό και είναι φορείς του τουρκικού εθνικισμού.
Το αφήγημα είναι γνωστό και επαναλαμβανόμενο. Από διάφορους κύκλους, πολιτικούς, εμπειρογνώμονες, ακαδημαϊκούς και ΜΜΕ αναπτύσσεται μια θεωρία ότι οι επιλογές μας είναι περιορισμένες και πως πρέπει να ικανοποιηθούν «κάποιες απαιτήσεις της Τουρκίας». Και οι κάποιες απαιτήσεις της Τουρκίας, παραπέμπουν στη μακρά ατζέντα με τις αξιώσεις της Άγκυρας, στη «Γαλάζια Πατρίδα». Με αυτή την προσέγγιση προφανώς και δεν εκτονώνεται η κρίση, αλλά ανοίγει περισσότερο η όρεξη της Τουρκίας.
Από την Αθήνα, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν κανάλια επικοινωνίας με την Άγκυρα, διά τρίτων κατάφεραν να στείλουν μηνύματα προς το καθεστώς Ερντογάν. Για να έχει κίνητρο η Τουρκία, αφήνεται να εννοηθεί πως στην ατζέντα θα είναι και τα περί «περιορισμένης επήρειας» νησιών. Ακόμη κι όταν χαμηλόφωνα τα λένε όλα αυτά, τους ακούνε όλοι. Γιατί προφανώς αυτό θέλουν, να μεταδοθεί το μήνυμα στην αντίπερα όχθη.
Για την Αθήνα οι προτεραιότητες ήταν εξαρχής άλλες. Υπενθυμίζεται ότι στο πρώτο ταξίδι του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Κύπρο ως Πρωθυπουργός, ενώ όλοι ανέμεναν να δώσει το στίγμα στα εθνικά θέματα, απευθύνθηκε από τη Λευκωσία στην ελληνική κοινή γνώμη για θέματα οικονομίας. Γι’ αυτό και βόλευε να υποβαθμιστεί η τουρκική επιθετικότητα, η σημασία του τουρκολιβυκού μνημονίου. Μέχρι και το «Ορούτς Ρέις» είπαν πως το πήρε ο άνεμος όταν εισέβαλε στην ελληνική θαλάσσια περιοχή. Η αντίδραση υπήρξε όταν αισθάνθηκαν την τουρκική περικύκλωση. Και πάλιν η τακτική είναι τόσο «ασθενική», που αντί να λειτουργεί αποτρεπτικά ενθαρρύνει την Άγκυρα.
Στη Λευκωσία, η ίδια πλατφόρμα, που διαπερνά και μέρος του πολιτικού συστήματος, κινείται στην ίδια λογική. Και σε σχέση με την τουρκική επιθετικότητα, κυρίως όμως στο Κυπριακό. Η άποψη «εάν δεν δώσουμε, θα μας επιτεθούν στρατιωτικά», έχει οδηγήσει και στη μη λύση, ενώ φόρτωσε το Κυπριακό με υποχωρήσεις, οι οποίες οδηγούν σε ένα καθαρά προτεκτοράτο της κατοχικής Τουρκίας. Στο Κυπριακό δεν έμειναν πολλά να δοθούν στην Άγκυρα κι αυτό υπάρχουν κάποιοι που δεν το έχουν συνειδητοποιήσει. Ή δεν θέλουν.
Το ζητούμενο είναι να αντιμετωπισθεί η τουρκική επεκτατική πολιτική και επιθετικότητα. Με αυτές τις προσεγγίσεις θα επιδεινωθεί η κατάσταση και θα την καταστήσει ακόμη πιο επικίνδυνη. Χρειάζεται μια άλλη πολιτική, για να αποτραπούν τα χειρότερα.
Πρώτο βήμα, να ισχυροποιηθεί η θέση και η στάση Ελλάδος και Κύπρου, σε διπλωματικό, πολιτικό και αμυντικό επίπεδο.
Δεύτερο, να εγκαταλειφθεί η πολιτική της αυτοαπομόνωσης και της μίζερης ηττοπαθούς αντιμετώπισης των εξελίξεων.Το παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο αφορά πολλά και διαφορετικά συμφέροντα. Οι Γάλλοι, για παράδειγμα, λένε πως δεν θα δεχθούν να μετατραπεί η Μεσόγειος σε τουρκική λίμνη. Αυτό δεν το θέλουν κι άλλες χώρες. Μπορεί αυτή η αυτή η θέση διαφορετικών συμφερόντων να οδηγήσει σε μια συμμαχία χωρών. Χωρίς αυταπάτες και υπερβολές.
Ο δημοσιογράφος Σταύρος Λυγερός αναφέρθηκε στην ανάληψη πρωτοβουλίας για τη συγκρότηση μίας ( και στρατιωτικής) μεσογειακής συμμαχίας με έμμεσο πλην σαφή αντιτουρκικό πρόσημο. Δεν σημαίνει πως αυτό θα πετύχει, αλλά πρέπει να υπάρξει προσπάθεια. Οι επιλογές δεν είναι πολλές και οι συγκυρίες μπορεί και να ευνοούν τούτο. Θα συνιστά, εάν συγκροτηθεί αυτή η συμμαχία, ένα εργαλείο αποτροπής. Διαφορετικά, η πολιτική του κατευνασμού θα οδηγήσει είτε στην πλήρη προσαρμογή στις τουρκικές αξιώσεις είτε σε σύγκρουση. Ούτε το ένα ούτε το άλλο είναι επιλογή.