Σε έναν διπλωματικό μαραθώνιο επαφών με όλες τις πλευρές έχουν επιδοθεί τις τελευταίες ημέρες Ευρωπαίοι διπλωμάτες και ηγέτες κρατών μετά τη δολοφονία-σοκ του Ιρανού στρατηγού Σουλεϊμανί, η οποία εύλογα προκαλεί παγκόσμιο φόβο για έκρηξη πολέμου στην πυριτιδαποθήκη της Μέσης Ανατολής.
Νωρίς το πρωί της Τετάρτης, το κολέγιο των Επιτρόπων συνεδρίαζε εκτάκτως στις Βρυξέλλες μετά τα ιρανικά αντίποινα εναντίων στρατιωτικών αμερικανικών βάσεων στο Ιράκ. Η πρόεδρος Ούρσουλα φόνο ντέρ Λάιεν έκανε έκκληση για αποκλιμάκωση κι ο επικεφαλής της διπλωματίας της Ε.Ε Ζοζέπ Μπορέλ μιλώντας για μια εξαιρετικά ανησυχητική κατάσταση: επεσήμανε ότι «Δεν είναι στο συμφέρον κανενός η πρόκληση της βίας».
Από το Λονδίνο ο επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας Ντομινίκ Ραάμπ καλούσε το Ιράν να μην επαναλάβει τις «αλόγιστες και επικίνδυνες» επιθέσεις. Στο Βερολίνο η υπουργός Άμυνας Ανεγκρέτ Κραμπ Καρενμπάουερ υπογράμμιζε την αναγκαιότητα «να μην επιτρέψουμε να αναπτυχθεί αυτό το σπιράλ» τρόμου και βίας.
Μια μέρα νωρίτερα, οι Υπουργοί των Εξωτερικών Γαλλίας, Γερμανίας, Βρετανίας και Ιταλίας επιδίδονταν σε ασκήσεις ισορροπίας με στόχο την αποκλιμάκωση της σύγκρουσης Ουάσιγκτον-Τεχεράνης. Έκρουσαν δε τον κώδωνα του κινδύνου λέγοντας ότι πρέπει πάση θυσία να σωθεί η συμφωνία-ορόσημο για τα πυρηνικά, η οποία είχε υπογραφεί το 2015 μεταξύ των πέντε πυρηνικών δυνάμεων ΗΠΑ-Ρωσίας-Κίνας-Βρετανίας-Γαλλίας συν Γερμανίας (Ρ5+1) με το Ιράν.
Οι Ευρωπαίοι δεν έχουν άλλη επιλογή από την προώθηση του διαλόγου και κάλεσαν τον Ιρανό υπουργό εξωτερικών Μοχαμάντ Τζαβαντ Ζαρίφ στις Βρυξέλλες μέσα στην επόμενη εβδομάδα, ώστε να διασφαλιστεί ότι η Ισλαμική Δημοκρατία δεν θα χρησιμοποιήσει για στρατιωτικούς σκοπούς τις πυρηνικές της δραστηριότητες. Η συμφωνία του 2015 περιόριζε για τουλάχιστον 10 χρόνια την παραγωγή εμπλουτισμένου ουρανίου και πλουτωνίου, απαραίτητα για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.
Στο μενού των συζητήσεων θα είναι μια πιθανή ενεργοποίηση του μηχανισμού επίλυσης διαφόρων, η οποία επί της ουσίας κηρύσσει ότι η Τεχεράνη παραβιάζει τη συμφωνία για τα πυρηνικά και φέρνει στο ορίζοντα την ενεργοποίηση όλων των προηγούμενων κυρώσεων που είχε επιβάλλει ο ΟΗΕ.
Αυτό απαιτεί -όπως επισημαίνει το Παρίσι- προηγούμενο συντονισμό με τη Ρωσία και την Κίνα, δε σημαίνει όμως και επιστροφή στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Για τη Γαλλία, η συμφωνία εξακολουθεί να υφίσταται -επιθεωρητές της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας ούτως ή άλλως συνεχίζουν τις ημερήσιες επισκέψεις τους στα δηλωμένα πυρηνικά εργοστάσια του Ιράν- πλην όμως, είναι κενή ουσίας.
Μιλώντας με τον Ιρανό ομόλογο του Χάσαν Ροχανί την περασμένη Τρίτη, ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν υπενθύμισε την «προσήλωση της Γαλλίας στην κυριαρχία και την ασφάλεια του Ιράκ που όπως είπε «θα πρέπει να ενισχυθεί και από την παρουσία επί ιρακινού εδάφους της διεθνούς συμμαχίας» η οποία εξακολουθεί να πολεμάει τους εναπομείναντες θύλακες του Ισλαμικού Κράτους.
Τελευταία κίνηση στη σκακιέρα, θα είναι η συνάντηση σε δυο μέρες από σήμερα της Άνγκελας Μέρκελ με τον Βλάντιμιρ Πούτιν στη Μόσχα. Το Βερολίνο εκτιμάει ότι ο Πούτιν που είναι σύμμαχος με το Ιράν και έχει επιρροή στο θεοκρατικό καθεστώς, θα μπορέσει να ασκήσει πίεση στην Τεχεράνη να μην κλιμακώσει περαιτέρω την κατάσταση.
Οι προσδοκίες είναι χαμηλές. Η πρωτοβουλία όπως εκτιμούν αναλυτές θα έπρεπε να είναι κοινή, δηλαδή να μεταβεί η Γερμανίδα Καγκελάριος στη Μόσχα μαζί με τον Μακρόν ή τον Μπορέλ, ενώ η Bild σχολιάζει ότι η Μέρκελ πηγαίνει στον Πούτιν δεμένα χέρια, ελλείψει συνολικότερης ευρωπαϊκής στρατηγικής, όχι μόνο για το ιρανικό, αλλά και το συριακό μέτωπο.