Του David Sheppard
Ο μεγαλύτερος εφιάλτης της αγοράς πετρελαίου έγινε πραγματικότητα το 2019, μια επίθεση που έβγαλε νοκ άουτ πάνω από το 50% της συνολικής παραγωγής της Σαουδικής Αραβίας, του μεγαλύτερου εξαγωγέα αργού στον κόσμο.
Σε λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα, όμως, οι τιμές επέστρεψαν εκεί απ’ όπου ξεκίνησαν. Αυτό ήταν εν μέρει αποτέλεσμα της ταχύτερης απ’ όσο αναμένονταν επαναφοράς των εγκαταστάσεων του Βασιλείου, αλλά και του ότι, όπως υποστήριξαν traders, ότι οι φόβοι για ελλείψεις πετρελαίου δύσκολα διατηρούνται στην εποχή του αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου.
Ισως έχουν κάποιο δίκιο. Οι τιμές του αργού ξεκίνησαν το 2019 γύρω στα 60 δολάρια το βαρέλι και φαίνονται έτοιμες να τελειώσουν τη χρονιά σε αυτά περίπου τα επίπεδα. Η αγορά απορρόφησε σχεδόν οτιδήποτε αντιμετώπισε στην πορεία του χρόνου.
Θα αποδειχτεί το 2020 μια ακόμα ασυνήθιστα ήρεμη χρονιά για το αργό, με την μεταβλητότητα να κάμπτεται από τον οδοστρωτήρα του αμερικανικού πετρελαίου; Η ιστορία της αγοράς υπονοεί ότι το αποτέλεσμα είναι αβέβαιο, με περιόδους εφησυχασμού γρήγορα να δίνουν τη θέση τους σε αυξημένη μεταβλητότητα.
Ηδη traders και αναλυτές διαφωνούν για το κατά πόσο το σχιστολιθικό πετρέλαιο των ΗΠΑ μπορεί να συνεχίσει να αυξάνεται και, αν όχι, πώς θα αντιδράσει η αγορά.
Αυτά είναι τα πέντε στοιχεία που θα πρέπει να παρακολουθείτε στην αγορά το 2020.
Σχιστολιθικό αμερικανικό πετρέλαιο
Το outlook για το σχιστολιθικό πετρέλαιο των ΗΠΑ πιθανότατα θα είναι ο μεγαλύτερος ειδικός παράγοντας που θα καθορίσει την πορεία του αργού την επόμενη χρονιά.
Ο κλάδος έχει επιδείξει τεράστια ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, δημιουργώντας πίεση στον ΟΠΕΚ, καθώς η προσφορά έχει επεκταθεί γρηγορότερα από την ζήτηση.
Υπάρχουν, όμως, σημάδια ότι αυτή η ανάπτυξη μπορεί να επιβραδύνει ή ακόμα και να αντιστραφεί το 2020. Οι μικρές ανεξάρτητες εταιρείες που ακόμα κυριαρχούν στον κλάδο βρίσκουν αυξανόμενες δυσκολίες στο να συγκεντρώσουν κεφάλαια και παλεύουν να παράξουν σταθερά θετικές ταμειακές ροές.
Κάποιοι αναλυτές βλέπουν επέκταση του αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου το πρώτο εξάμηνο, αλλά μετά σταθεροποίηση ή κάμψη, κάτι που δυνητικά θα αφήσει την παραγωγή εν πολλοίς σταθερή στο σύνολο της χρονιάς.
Η ερευνητική εταιρεία Rystad Energy υπολογίζει ότι οι επενδύσεις στον κλάδο μειώθηκαν 6% φέτος στα 129 δισ. δολάρια και προβλέπει ότι θα υποχωρήσουν επιπλέον 11% το 2020, αν και υποστηρίζει ότι η παραγωγή θα αυξηθεί ελαφρά.
«Η δραστηριότητα στο αμερικανικό σχιστολιθικό περιορίζεται καθώς οι εξορυκτικές εταιρείες εστιάζουν στην κεφαλαιακή πειθαρχία», δήλωσε ο Chris Midgley της S&P Global Platts.
Επιβράδυνση της αύξησης της ζήτησης
Το μπαλαντέρ για το πετρέλαιο θα μπορούσε να είναι η ισχύς της παγκόσμιας οικονομίας. Η ζήτηση για πετρέλαιο «ζορίστηκε» το 2019, καθώς ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας απείλησε να εκτροχιάσει μια δεκαετή περίοδο οικονομικής επέκτασης.
Η αγορά αναπτύσσεται ακόμα, ωστόσο, κατά μέσο όρο κοντά στα 100 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα για πρώτη φορά, αλλά οι αναλυτές μιλούν για ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης κάτω του 1% για πρώτη φορά από τότε που οι τιμές κατέρρευσαν το 2014.
Η ζήτηση δεν βοηθήθηκε από την οικονομική επιβράδυνση στην Ινδία, που είναι η δεύτερη χώρα, μετά την Κίνα, που επηρεάζει τη συνολική αύξηση της κατανάλωσης.
«Η εικόνα της ζήτησης για πετρέλαιο την επόμενη χρονιά και σε μεγάλο βαθμό οι προοπτικές για τις τιμές θα εξαρτηθεί από την ανάκαμψη του ρυθμού ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας», υποστήριξε ο Stephen Brennock, αναλυτής στην PVM Oil Associates.
ΟΠΕΚ+
Ο ΟΠΕΚ και οι σύμμαχοι, όπως η Ρωσία (ΟΠΕΚ+) δίνουν μάχες οπισθοφυλακής κατά του αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου από το 2016 και στις αρχές Δεκεμβρίου προχώρησαν σε νέα μείωση της παραγωγής σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν το να πνιγεί η αγορά από νέες προμήθειες στο πρώτο μισό του νέου έτους.
Υπήρξαν σχετικά επιτυχημένοι στο να ανεβάσουν τις τιμές κοντά στα 60 δολάρια το βαρέλι, αλλά λίγοι περιμένουν ότι θα είναι σε θέση να τις οδηγήσουν σημαντικά υψηλότερα.
Οι αναλυτές του ΟΠΕΚ, ωστόσο, προβλέπουν ότι την επόμενη χρονιά η αγορά θα είναι σχετικά ισορροπημένη, τουλάχιστον αν διατηρηθούν οι περικοπές, και υπονοούν ότι η ισορροπία προσφοράς και ζήτησης θα είναι πιο «σφιχτή» στο δεύτερο μισό του έτους απ’ ότι στο πρώτο, ειδικά αν επιβαρύνει η παραγωγή στις ΗΠΑ.
Ο ΟΠΕΚ βλέπει τη ζήτηση για το αργό του καρτέλ την επόμενη χρονιά σε περίπου 29,6 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, σχεδόν αντίστοιχη της προβλεπόμενης βάση των περικοπών άντλησης, με σημαντικό μέρος του πετρελαίου του Ιράν και της Βενεζουέλας εκτός αγοράς, λόγω των αμερικανικών κυρώσεων.
«Εστιάζοντας σε βραχυπρόθεσμες φυσικές ανισορροπίες, ο ΟΠΕΚ+ στοχεύει στο να συσφίξει τις φυσικές αγορές», λένε αναλυτές στην Goldman Sachs.
Οι εκλογές στις ΗΠΑ
Για την αγορά πετρελαίου, οι εκλογές στις ΗΠΑ το 2020 αφορούν ένα πρόσωπο: τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο Βασιλιάς των tweet έκανε τις χαμηλές τιμές πετρελαίου βασικό συστατικό της οικονομικής του πολιτικής και στο παρελθόν δεν ντράπηκε να «πυροβολήσει» με 140 γράμματα τον ΟΠΕΚ όταν πίστευε ότι το γκρουπ -και ειδικά ο στενός σύμμαχός του, η Σαουδική Αραβία- αφήνουν τις τιμές να πάνε πολύ ψηλά.
Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι αυτό βάρυνε στην απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να πιέσει για μείωση της παραγωγής, νωρίτερα αυτόν τον μήνα, καθώς μπορεί να θεώρησε ότι μια τέτοια κίνηση θα αποτελούσε μεγαλύτερη πρόκληση σε μια εκλογική χρονιά στις ΗΠΑ.
Δεδομένου ότι το Ριάντ εκτιμάται πως ελπίζει να παραμείνει στην εξουσία το Ντ. Τραμπ, αν μη τι άλλο για την πίεση που ασκεί στο Ιράν, θα ήταν χαζό να επηρεάσει την προεκλογική καμπάνια με την μοίρα του πετρελαίου.
Το περιβάλλον
Αυτή ήταν μια χρονιά κατά την οποία οι επενδυτές, τουλάχιστον αυτοί του ανεπτυγμένου κόσμου, άρχισαν να σοβαρεύονται σε ότι αφορά την κλιματική αλλαγή.
Για τους μεγαλύτερους ευρωπαϊους παραγωγούς πετρελαίου, αυτό συνιστά πίεση για να προσπαθήσουν να βρουν πιο καθαρές επιχειρηματικές γραμμές και να σκεφτούν σοβαρά το μέλλον. Ο φόβος είναι ότι οι τράπεζες μπορεί να αρχίσουν να τους μεταχειρίζονται όπως τους ανθρακορύχους, απαγορεύοντάς τους την πρόσβαση σε κεφάλαια.
Με τις τιμές των μετοχών τους να υποφέρουν, παρά το ότι πληρώνουν τεράστια μερίσματα, οι προσδοκίες αυξάνουν για το ότι οι «Μεγάλες Πετρελαϊκές» μπορεί να χρειαστεί να επιταχύνουν την ενεργειακή μετάβαση. Θα είναι το 2020 η χρονιά;
Οι προσδοκίες ότι οι περιβαλλοντικές τάσεις θα κερδίσουν μομέντουμ, επικρέμονται πάνω από το σύνολο της βιομηχανίας, με κάποιους αναλυτές να προβλέπουν ότι η δεκαετία που ξεκινά θα είναι αυτή που η κατανάλωση πετρελαίου θα φτάσει στην κορύφωσή της.