Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας έχει νέο διευθυντή, τον Αργεντινό Ραφαέλ Γκρόσι, σε μια περίοδο που οι εντάσεις αυξάνονται γύρω από το θέμα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
Ποιός είναι ο νέος διευθυντής της ΙΑΕΑ;
Ο 58χρονος διπλωμάτης Ραφαέλ Γκρόσι γνωρίζει καλά την ΙΑΕΑ όπου άσκησε καθήκοντα από το 2010 έως το 2013 τα οποία τον οδήγησαν να συνομιλεί απευθείας με Ιρανούς αξιωματούχους. Ο ίδιος δήλωσε σήμερα σε συνέντευξη Τύπου ότι σκοπεύει να μεταβεί στο Ιράν στο «εγγύς σχετικά μέλλον».
Πρεσβευτής της Αργεντινής στην Αυστρία από το 2013, ο Γκρόσι ήταν με την ιδιότητά του αυτή ο αντιπρόσωπος της χώρας στην ΙΑΕΑ.
Όσον αφορά τα θέματα της μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων, ο Φρανσουά Νικουλό, πρώην πρεσβευτής της Γαλλίας στο Ιράν, χαρακτηρίζει τον διπλωμάτη «εντυπωσιακό».
Διπλωμάτες που συνεργάστηκαν μαζί του και ρωτήθηκαν από το Γαλλικό Πρακτορείο, χαιρετίζουν την «επαγγελματική του ηθική» και την «ενεργητικότητά του». Ένας μεταξύ αυτών εκτιμά ότι ο Γκρόσι θα προωθήσει σημαντικά την πυρηνική ενέργεια στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.
Η εκλογή του νέου διευθυντή έγινε λόγω του θανάτου τον Ιούλιο του Ιάπωνα Γιουκίγια Αμάνο, ο οποίος διοίκησε την ΙΑΕΑ επί δέκα χρόνια.
Ο Γκρόσι είναι ο έκτος διευθυντής της ΙΑΕΑ από την ίδρυση της υπηρεσίας το 1957 και ο πρώτος που προέρχεται από χώρα της Λατινικής Αμερικής.
Τι κάνει η ΙΑΕΑ στο Ιράν;
Η ΙΑΕΑ, αρμόδια να ελέγχει επί τόπου την εφαρμογή από την Τεχεράνη της συμφωνίας του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, που υπογράφηκε από τις μεγάλες δυνάμεις για να εξασφαλιστεί ότι το Ιράν δεν θα αποκτήσει ατομικά όπλα.
Ο Γκρόσι αναλαμβάνει τα καθήκοντά του τη στιγμή που η ιστορική αυτή συμφωνία κινδυνεύει μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από αυτήν το 2018.
Η ΙΑΕΑ εκτιμά ότι το καθεστώς της επιθεώρησης των ιρανικών εγκαταστάσεων από το 2015 είναι το πιο σκληρό στον κόσμο. Μέχρι σήμερα η πρόσβαση των επιθεωρητών στις ιρανικές εγκαταστάσεις δεν αμφισβητήθηκε.
Στην ομιλία του για την ανάληψη των καθηκόντων του σήμερα, ο Γκρόσι εξήρε το «αμερόληπτο και αυστηρό σύστημα», των επιθεωρήσεων της ΙΑΕΑ.
Κανένα άλλο όργανο «δεν έχει αυτή την αξιοπιστία που επιτρέπει να εγγυηθεί ότι δεν γίνεται αθέμιτη χρήση πυρηνικού υλικού για την κατασκευή ατομικών όπλων», δήλωσε.
Η πρόκληση για την ΙΑΕΑ είναι να διατηρήσει τη φήμη της ουδετερότητάς της, ανεπηρέαστη από τις πολλές πολιτικές πιέσεις που δέχεται στο θέμα των πυρηνικών του Ιράν.
Η υποψηφιότητα του Γκρόσι υποστηρίχτηκε κυρίως από τις ΗΠΑ, αλλά διπλωμάτες που ρωτήθηκαν από το Γαλλικό Πρακτορείο μίλησαν για την «ανεξαρτησία του» και την «ικανότητά του να αντιστέκεται στις πιέσεις απ΄όπου κι αν προέρχονται».