Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ
Η απόρρητη έκθεση του αμερικανικού Πενταγώνου προς το Κογκρέσο, ως υποχρέωση από τον σχετικό νόμο για τον αμυντικό προϋπολογισμό, αποκάλυψε ένα άλλο τρόπο σκέψης των στρατηγών και του πολιτικού προσωπικού του υπουργείου Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών για την Τουρκία.
- Τον περασμένο Ιούλιο η άποψη του Πενταγώνου ήταν ότι άσχετα από τα προβλήματα που δημιουργεί ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, δεν πρέπει να οδηγηθούν οι σχέσεις σε οριστική ρήξη, ακόμα και αν κρατούσε φυλακισμένο τον Πάστορα Μπράνσον, ακόμα και αν είχε παραγγείλει το ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα S-400.
Στην έκθεση, που παραμένει άκρως απόρρητη -κυκλοφόρησε μόνο μία δισέλιδη περίληψη- το Πεντάγωνο δείχνει να αποδέχεται το «μοιραίο», ότι η απόκτηση των ρωσικών S-400 από την Τουρκία σημαίνει και κρίση με απρόβλεπτες καταστάσεις.
Λόγω του σχετικού νόμου για τις κυρώσεις (CAATSA) που σχεδιάστηκε για εχθρικές χώρες, όπως η Ρωσία, το Ιράν και η Βόρεια Κορέα -οι δύο πρώτες αποτελούν στρατηγικούς εταίρους της Τουρκίας- οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι υποχρεωμένες να απαντήσουν ισχυρά στην περίπτωση που ο κ. Ερντογάν δεν ακυρώσει την παραγγελία των S-400. Χαρακτηριστικά ειπώθηκε στο «Έθνος της Κυριακής» ότι τα πράγματα έχουν ξεκαθαρίσει και οι αποφάσεις έχουν ληφθεί σε ανώτατο επίπεδο.
Τα σενάρια είναι δύο και έχουν ενημερωθεί σχετικά οι τουρκικές αρχές, οι οποίες, όμως, αρνούνται να συμμορφωθούν. Αντίθετα είναι αμετάπειστοι οι Τούρκοι και σε μερικές περιπτώσεις το πολιτικό προσωπικό φέρεται με αγένεια στους Αμερικανούς αξιωματούχους, σε αντίθεση με τους στρατιωτικούς που συνεργάζονται ακόμα απόλυτα με τους συναδέλφους τους των ΗΠΑ.
- Το πρώτο σενάριο είναι το καλύτερο για την Άγκυρα και αφορά την ακύρωση της αγοράς των S-400.
Στην περίπτωση αυτή οι Αμερικανοί θα «χρυσώσουν» την Τουρκία, διότι έχουν αποφασίσει ότι θα κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να μην την «κλέψει» η Ρωσία. Θα τους παραχωρήσουν σε χαμηλές τιμές τους Πάτριοτς και άλλα αντιπυραυλικά συστήματα, θα παραλάβουν τα μαχητικά F-35 και θα συνεχίσουν να είναι μέλη της οκταμελούς ομάδας που συμμετέχουν στην παραγωγή του αμερικανικού υπερόπλου.
Οι αναλυτές δεν μπορούν να αντιληφθούν, όσο και να προσπαθούν, το «μεγαλείο» της σκέψης του κ. Ερντογάν, ο οποίος θα μπορούσε να αναδειχθεί από τη μία στιγμή στην άλλη σε ένα εκ των δύο πιο σημαντικών συμμάχων της Ουάσιγκτον. Η άλλη χώρα-σύμμαχος, που θα διατηρεί πάντα τα πρωτεία, είναι το Ισραήλ. Οι αναλυτές δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί δεν εγκαταλείπει τη Μόσχα και τη Τεχεράνη για χάρη της μόνης υπερδύναμης.
Ποικίλουν οι απαντήσεις με πιο πειστική ότι νοιώθει ως ίσος προς ίσους όταν συνευρίσκεται με τους προέδρους της Ρωσίας και του Ιράν. Επίσης πιστεύει ότι η θέση της χώρας του δεν είναι με τη Δύση. Είναι μία νέα θεωρία αυτή, που κυκλοφορεί ευρύτατα στην Ουάσιγκτον. Ότι, δηλαδή, ο κ. Ερντογάν έχει προ καιρού «χαιρετίσει» τους δυτικούς της συμμάχους. Απλά θα πάρει χρόνο στη Δύση να το συνειδητοποιήσει και να το αποδεχθεί.
- Το δεύτερο σενάριο είναι το χειρότερο για την Τουρκία, και αφορά βασικά την άρνησή της να ακυρώσει την αγορά των S-400.
Αν η υπόθεση της φυλάκισης του Πάστορα Μπράνσον προκάλεσε χάος στην τουρκική οικονομία, η ρήξη με αφορμή τους S-400 θα είναι «κόλαση», πιστεύουν οι αναλυτές, οι οποίοι υποστηρίζουν την άποψη τους με στοιχεία.
Η οργή του Ντόναλντ Τραμπ δεν θα εκφραστεί μόνο με καταστρεπτικά μηνύματα στο Twitter, που όπως αποδείχθηκε το καλοκαίρι έχουν την ισχύ να οδηγήσουν σε κατάρρευση μία οικονομία. Θα επιβάλει κυρώσεις βάση του σχετικού νόμου CAATSA (“Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act”, Public Law 115-44), ο οποίος αντιμετωπίζει έτσι τους εχθρούς της Αμερικής. Οι κυρώσεις είναι σκληρές και καταστρεπτικές. Ακόμα και η Ρωσία, η οποία θεωρείται πια μία ισχυρή χώρα, σε μερικούς τομείς έχει δεινοπαθήσει. Η πρόβλεψη των αναλυτών είναι ότι η τουρκική οικονομία, αυτή τη φορά, θα καταρρεύσει.
- Αυτό που έχει τονιστεί -και στην τελευταία συνάντησή τους ο υπουργός Εξωτερικών Πομπέο εξήγησε λεπτομερειακά τις επιπτώσεις στον Μεβλούτ Τσαβούσογλου- είναι ότι δεν υπάρχει μέση λύση, άρα δεν «παίζει» το τρίτο σενάριο, να αποδεχθούν δηλαδή οι Αμερικανοί την εγκατάσταση των S-400 και να δώσουν και τα μαχητικά F-35, και τους «Πάτριοτς» και άλλα αντιπυραυλικά συστήματα.
Όπως αναφέρει η έκθεση του Πενταγώνου:
- Το ρωσικό σύστημα S-400 σχεδιάστηκε για να καταρρίπτει τα αεροσκάφη των ΗΠΑ και του δυτικού συνασπισμού σε μεγαλύτερες κλίμακες και υψόμετρα από τα παλαιότερα συστήματα.
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούν…