Του Κώστα Ράπτη
Θα συνεχιστεί κανονικά η καμπάνια για το δημοψήφισμα της 30ής Σεπτεμβρίου επί της Συμφωνίας των Πρεσπών ή η πΓΔΜ θα μπει σε μια πολιτικά χαοτική περίοδο; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό βρίσκεται στα χέρια των εννέα μελών του Συνταγματικού Δικαστηρίου της γειτονικής χώρας που εξετάζουν σήμερα Τετάρτη τις τρεις προσφυγές που αμφισβητούν τη συνταγματικότητα και τη νομιμότητα της απόφασης του κοινοβουλίου να προκηρύξει δημοψήφισμα με το ερώτημα: “Είστε υπέρ της ένταξης στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ με αποδοχή της Συμφωνίας ανάμεσα στην “Δημοκρατία της Μακεδονίας” και την Ελληνική Δημοκρατία;”.
Πρόκειται για τις προσφυγές που έχουν κατατεθεί από το εξωκοινοβουλευτικό πολιτικό κόμμα “Levica” (“Αριστερά”), το “Παγκόσμιο “Μακεδονικό” Κογκρέσο” και τον ιδιώτη Μαριάντσο Ανγκέλοφσκι από το Κουμάνοβο και οι οποίες έχουν συμπτυχθεί σε μία υπόθεση. Το κύριο επιχείρημα των προσφυγόντων είναι ότι η διατύπωση του ερωτήματος του δημοψηφίσματος συνιστά χειραγώγηση, εφόσον συμπτύσσει το θέμα της ευρωατλαντικής προοπτικής με αυτό της συμφωνίας για το ονοματολογικό ζήτημα.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Nezavisen Vesnik των Σκοπίων, η κατάσταση εκτιμάται ως “υψηλού κινδύνου”, δεδομένου ότι η συζήτηση στο δικαστήριο θα διεξαχθεί βάσει έκθεσης της δικαστού Έλενα Γκόσεβα, η οποία έχει ορισθεί ως εισηγήτρια της υπόθεσης. Η Γκόσεβα, που διετέλεσε πρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου κατά την τελευταία περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από το VMRO-DPMNE (2013-2016), στην έκθεσή της προτείνει να ξεκινήσει διαδικασία για να εκτιμηθεί η συνταγματικότητα της απόφασης του κοινοβουλίου για την προκήρυξη του δημοψηφίσματος της 30ης Σεπτεμβρίου.
Η εφημερίδα επισημαίνει ότι, με δεδομένο τον συσχετισμό δυνάμεων στο Συνταγματικό Δικαστήριο (όπου τέσσερις δικαστές είχαν δείξει στο παρελθόν σκανδαλώδη μεροληψία υπέρ της προηγούμενης κυβέρνησης του VMRO-DPMNE και ένας δικαστής ήταν μέχρι πρόσφατα σύμβουλος στο Γραφείο του Προέδρου Ιβάνοφ, που κρατά αρνητική στάση έναντι της Συμφωνίας των Πρεσπών) οι φόβοι πως η πρόταση της δικαστού Γκόσεβα μπορεί να γίνει αποδεκτή “δεν είναι εντελώς εξωπραγματικοί”. Ωστόσο, δικαστικές πηγές εκτιμούν ότι “στην πλειοψηφία των δικαστών θα επικρατήσει, τελικά, η αίσθηση κρατικού συμφέροντος” και ότι οι προσφυγές είτε θα απορριφθούν, είτε το δικαστήριο θα δηλώσει αναρμοδιότητα.
Υπάρχει ωστόσο και η τρίτη δυνατότητα της έναρξης μιας χρονοβόρας διαδικασίας, με πιθανή κατάληξη την εκ των υστέρων ακύρωση του δημοψηφίσματος από το Συνταγματικό Δικαστήριο, η οποία, σύμφωνα με ορισμένους εκ των θιασωτών του μποϊκοτάζ της ψηφοφορίας, θα έδινε στην κυβέρνηση Ζάεφ την δυνατότητα να “αποδράσει” από ένα οριακό αποτέλεσμα.